هر آنچه باید درباره دیابت، انواع آن و عوارض ابتلا به دیابت بدانید

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، در این گزارش به بیان توضیحاتی درباره انواع دیابت، علائم ابتلا به دیابت و عوارض دیابت می پردازیم.

طبقه‌بندی دیابت

دیابت به سه نوع ۱،نوع ۲، دیابت حاملگی، دیابت همراه با بیماری‌های دیگر تقسیم می شود.

دیابت نوع ۱

یک فرد زمانی مبتلا به این نوع دیابت می‌شود که سلول‌های لوزاالمعده دیگر هیچ انسولینی ترشح نکنند. اکثر مبتلایان به دیابت نوع ۱ را کودکان و نوجوانان و افراد زیر ۳۰ سال تشکیل می‌دهند.

تاکنون علت دقیق بروز این نوع دیابت مشخص نگردیده است ولی متخصصان معتقدند که عوامل زیر می‌تواند به بروز دیابت نوع ۱ منجر شود:

داشتن زمینه ابتلا به دیابت

۲- ویروس‌هایی که می‌توانند به پانکراس صدمه برسانند.

۳- وجود اختلال در سیستم دفاعی بدن که سبب از بین رفتن سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده می‌شود.

علائم دیابت نوع ۱ عبارتند از:

- تشنگی فراوان - خستگی - گرسنگی شدید - تکرر ادرار

- کاهش وزن بدن - بی‌حوصلگی

اگر به دیابت نوع ۱ مبتلا هستید درمان شما عبارتند از: ((شرکت مستمر در کلاس‌های آموزشی، تزریق انسولین، برخورداری از برنامه غذایی صحیح، فعالیت و ورزش و علاوه بر تمامی این موارد، کنترل روزانه متابولیسم یعنی اندازه‌گیری قند خون و قند ادرار توسط نوار‌های موجود در بازار.))

دیابت نوع ۲

این نوع دیابت، مهم‌ترین نوع و ((دیابت بزرگسالی)) معروف است. حدود ۹۰% دیابتی‌ها دچار این نوع دیابت هستند. در بدن این افراد، ابتدا انسولین به اندازه کافی ترشح می‌شود، اما به عللی، مؤثر واقع نمی‌شود. اصولاً اختلال در پاسخ هورمونی و مقاومت به انسولین عامل اصلی ایجاد ((هایپرگلیسمی)) یا ((افزایش قند خون)) است.

معمولاً افراد زیر ممکن است به دیابت نوع ۲ مبتلا شوند:

- افراد بالای ۳۰ سال

- افرادی که استعداد چاقی دارند.

- افرادی که در خانواده درجه اول آنان دیابتی وجود دارد یا استعداد ابتلا به دیابت دارند.

- برخی خانم‌های باردار

- افرادی که دارای فشار خون بالا هستند.

- افرادی که از میزان بالای چربی خون برخوردارند.

در بسیاری از افراد، علائم دیابت نوع ۲ چندان مشهود نیست و یا این که بروز و پیشروی آن بسیار بطئی و کند است و به همین دلیل تشخیص این نوع دیابت غالباً دیر هنگام صورت می‌گیرد و متأسفانه اغلب این دیابتی‌ها زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که بسیاری از ایشان دچار یکی از عوارض دیابت شده‌اند.

مهم‌ترین علائم دیابت نوع ۲ عبارتند از:

۱- تشنگی فراوان

۲- تکرر ادرار

۳- عصبی و بی‌حوصله بودن

۴- اختلال در بینایی

۵- بی‌حسی و یا مورمور شدن انگشتان

۶- ایجاد زخم و دیر بهبود یافتن زخم‌ها

دیابت نوع ۲ اکثراً در ارتباط با درمان یک بیماری دیگر و یا هنگام یک آزمایش تصادفی تشخیص داده می‌شود. اگر به دیابت نوع ۲ مبتلا هستید، بدانید که پایه اساسی درمان، غیر از آموزش، برنامه غذایی صحیح و فعالیت جسمی (ورزش) است. در بعضی موارد، داروی خوراکی و یا تزریق انسولین نیز بخشی از درمان است. در هر حال، ((درمان دیابت نوع ۲، کاهش وزن، رعایت تغذیه صحیح و ورزش است.))

دیابت حاملگی

حدود ۳ تا ۵ درصد خانم‌های باردار، به خصوص در اواخر دوران حاملگی، به دیابت مبتلا می‌شوند. خانم‌های بارداری که استعداد ابتلا به دیابت در ایشان وجود دارد داراری عوامل خطرزای بسیاری هستند که احتمال دیابت حاملگی در ایشان شایع‌تر می‌شود. اگر چه بعد از زایمان و به دنیا آمدن نوزاد، دیابت از بین می‌رود، اما ممکن است در بارداری بعدی، مجدداً ظاهر گردد.

حدود ۵۰ درصد خانم‌هایی که طی دوران حاملگی دچار دیابت می‌شوند ممکن است به طور دائمی به دیابت مبتلا شوند. در این صورت حتماً باید تحت نظر پزشک متخصص، برای خود و فرزندانشان برنامه‌های صحیحی را آموزش ببینند. به رغم این که دیابت با توجه به علم امروز عارضه‌ای است که کاملاً رفع نمی‌شود و تا آخر عمر همراه دیابتی می‌باشد، اما می‌توان با همکاری پزشک و دیابتی آن را به گونه‌ای درمان نمود که امری بسیار معمولی به نظر آید و فرد دیابتی، تصویری از یک بیماری در ذهن خود ایجاد ننماید.

دیابت همراه با بیماری‌های دیگر

در برخی افراد مبتلا به بعضی از بیماری‌ها (به عنوان مثال، تالاسمی، بیماری‌های لوزالمعده، بیماری‌های غدد درون‌ریز و ...) دیابت نیز بروز می‌کند. علائم ابتلا به دیابت:

علائم ابتلا به  بیماری دیابت

شروع دیابت نوع ۱ بسیار ناگهانی و ناراحت کننده است، که می‌تواند علائم ذیل را به دنبال داشته باشد.

۱- تکرر ادرار

۲- - تشنگی و خشکی دهان به طور غیرطبیعی

۳- -خستگی مفرط یا کمبود انرژی

۴- - گرسنگی مداوم

۵- - کاهش ناگهانی وزن

۶- - تاری دید

۷- - عفونت‌های مکرر

شروع دیابت نوع ۲ تدریجی است بنابراین تشخیص بیماری کار بسیار دشواری است. به هر حال علائم دیابت نوع ۱ بصورت خفیف‌تر ممکن است در مبتلایان به دیابت نوع ۲ نیز وجود داشته باشد.

در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ هیچ گونه علائم زودرس بیماری دیده نمی‌شود و ممکن است سال‌ها پس از ابتلا، تشخیص داده نشود. نیمی از این افراد در زمان تشخیص دچار عوارض مختلف دیابت هستند.

با وجود اینکه تاکنون دیابت درمان قطعی نیافته ولی راه‌های مؤثری برای کنترل آن وجود دارد. به کمک درمان‌های مناسب دارویی و آموزش‌های صحیح در کنار داشتن شیوة صحیح زندگی، یک فرد دیابتی می‌تواند همانند سایر افراد جامعه به زندگی فعال خود ادامه و خطر ایجاد عوارض دیابت را کاهش دهد. عوارض دیابت
فرستادن به ایمیل چاپ مشاهده در قالب PDF

فرد دیابتی به راحتی می‌تواند با شرکت در کلاس‌های آموزشی دیابت و همچنین کنترل قند خون خود به طور مداوم و نیز برخورداری از هموگلوبین HbA۱c در حد طبیعی یا نزدیک به طبیعی از کلیه عوارض دیابت پیشگیری نماید.

 عوارض زودرس

کتواسیدوز یا کمای دیابتی: یک اختلال مربوط به سوخت و ساز است که در اثر افزایش میزان قند خون همراه با استون ایجاد می‌شود که سبب گیجی، سستی و بی‌حالی، احساس تشنگی شدید، خستگی و تنگی نفس شده و همچنین در بعضی موارد با اغماء همراه است که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مرگ فرد شود.

کمای هایپر اوسمولار: که در افراد دیابتی نوع ۲ در صورتیکه قند خون افزایش پیدا کند می‌تواند در نهایت به کمای هایپر اوسمولار یا کمای غیر اسیدوز بیانجامد.

هیپو گلیسمی: اگر میزان قند خون از ۶۰ میلی‌گرم درصد کمتر شود، خطر هیپوگلیسمی انسان را تهدید می‌کند، ولی اکثر متخصصان معتقدند زمانی باید از هیپوگلیسمی سخن به میان آورد که میزان قند خون به کمتر از ۴۰ میلی‌گرم درصد برسد. اگر فردی دچار هیپوگلیسمی شود ولی به موقع و به طور صحیحی درمان نشود، میزان قند خون (گلوکز) او کاهش یافته در نتیجه دچار گیجی و سرانجام بیهوشی می‌شود و ممکن است نهایتاً به او تشنج نیز دست بدهد. از نشانه‌های هیپوگلیسمی می‌توان به گرسنگی فراوان، رنگ پریدگی، پوست مرطوب و سرد، طپش قلب، لرزش، بی‌قراری، سردرد، دل‌درد، اختلال بینایی، سست شدن زانو‌ها و سرانجام کاهش قدرت تمرکز اشاره کرد.

هایپرگلیسمی: اصولاً هنگامی قند خون افزایش می‌یابد که بین نیاز و وجود انسولین در بدن نسبت مناسبی برقرار نباشد. مواردی که ممکن است به هایپرگلیسمی منجر شود شامل فعالیت بدنی کم، فراموشی تزریق انسولین یا مصرف دارو، بیماری‌ها و پر خوری

در صورتی که عوارض زودرس دیابت سریع درمان نشود فرد دیابتی به کمای دیابتی دچار می‌شود. در دیابتی‌های نوع ۱ که انسولین تزریق می‌کنند دچار کمای دیابتی و نهایتاً کتواسیدوز می‌شوند و در دیابتی‌های نوع ۲ دچار کمای دیابتی هایپر اوسمولار (کمای غیر اسیدوز) می‌شوند.

عوارض دیررس

عارضة چشمی: که ممکن است به نابینایی کامل ختم شود.

نفروپاتی (بیماری کلیه): که ممکن است باعث از کارافتادگی کامل کلیه‌ها شود.

 نوروپاتی (آسیب دیدگی اعصاب): در صورت همراه شدن با مشکلات گردش خون ممکن است موجب ایجاد زخم در پا‌ها و نیز قانقاریا شود که در نهایت به قطع عضو می‌انجامد.

 بیماری قلبی- عروقی: که بر روی قلب و رگ‌های خونی اثر می‌گذارد و یا ممکن است به سکته‌های قلبی (منجر به حملة قلبی) سکتة مغزی (یکی از علل اساسی ناتوانی و مرگ در افراد دیابتی) منجر شود.