آیا ایران حق کاهش تعهدات برجامی را دارد؛ بند ۳۶ برجام چه می‎گوید

به گزارش گروه بین الملل ؛ اسلیت می‌نویسد: یک نشانه عالی برای این مطلب که سیاست‌ خارجی ترامپ ورشکسته است این که در تنش با ایران بر سر توافق هسته‌ای امضا شده در دوران اوباما، اکنون ایران از نظر سیاسی، دیپلماتیک و حتی حقوقی در جایگاه درستی قرار دارد و جایگاه آمریکا نادرست است.

این نشریه آمریکایی می‌نویسد: نگرانی‌های اخیر درباره ۲ اقدام ایران در توافق هسته‌ای است؛ نخست افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران و دوم افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم. مقامات آمریکا می‌گویند که این اقدام ایران را در مسیر از سرگیری برنامه تسلیحات هسته‌ای قرار می‌دهد، اما ذکر چند نکته در این باره ضروری است، نکاتی که رسانه‌ها حتی اگر به آن پرداخته باشند ضعیف بوده است.

اسلیت در تشریح این نکات می‌نویسد: نخست این که ایران اولین کشوری نیست که مفاد توافق هسته‌ای را نقض می‌کند. در ماه می‌ سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ، آمریکا را بدون هیچ دلیل خاصی و تنها به خاطر اینکه این توافق را دوست نداشت با وجود اینکه بار‌ها بازرسان بین‌المللی پایبندی ایران به تعهداتش را تأیید کرده بوند آمریکا را از این توافق خارج کرد.

این نشریه می‎افزاید: بعد از این اقدام، ترامپ نه تنها تحریم‌های اقتصادی ایران بلکله تحریم‌های ثانویه علیه ایران را احیا کرد که تمامی کسانی که با ایران مراوده تجاری داشتند را هدف قرار می‌داد حتی کشور‌های امضا کننده توافق هسته‌ای (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین، آلمان و همچنین اتحادیه اروپا).

اسلیت ادامه می‎دهد: دوم اینکه ایران حتی در پاسخ خود به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، این توافق را نقض نکرده است؛ بند ۳۶ برجام می‌گوید در صورتی که یکی از امضا کنندگان توافق هسته‌ای به این نتیجه برسد که برخی از اعضا به تعهدات خود در این توافق عمل نمی‌کنند، پس از نشست‌هایی ویژه و نتیجه‌گیری‌ها، این کشور اساسی برای کاهش تعهدات خود را خواهد داشت. این یک نمونه آشکار و صریح است. با خروج از توافق هسته‌ای و بازگرداندن تحریم‌ها، ترامپ اعلام کرد که آمریکا دیگر به تعهدات خود عمل نخواهد کرد. با قرار گرفتن تحت تحریم‌های ثانویه، کشور‌های اروپایی نیزاگرچه با اکراه، اما اقدام مشابه را انجام دادند و در نتیجه بر اساس مفاد توافق هسته‌ای، ایران الزامی برای اجرای تعهدات خود ندارد.

اسلیت می‌نویسد: سوم اینکه ترامپ حتی پیش از خروج از توافق هسته‌ای نیز این توافق را نقض کرده بود. در ماه جولای سال ۲۰۱۷ و در جریان نخستین حضور در نشست گروه ۲۰، ترامپ سران کشور‌های متحد آمریکا را تحت فشار قرار داد تا مراوه تجاری با ایران را متوقف کنند. این اعمال فشار نقض صریح بند ۲۹ توافق هسته‌ای است. این بند توافق هسته‌ای می‌گوید که آمریکا و کشور‌های امضا کننده توافق هسته‌ای از هر سیاستی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران تأثیر می‌گذارد خودداری کنند.

این مطلب در بخش دیگری می‎گوید: حتی پیش از این نشست گروه ۲۰ و در آغاز ریاست جمهوری ترامپ، تهدید‌های مکرر ترامپ مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای نقض بند ۲۹ توافق هسته‌ای به شمار می‌رود؛ چنان که شرکت‌های غربی به دلیل این تهدید‌ها و نگرانی درباره خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، عادی‌سازی روابط تجاری خود را ایران را به تأخیر می‌انداختند، چرا که از این موضوع واهمه داشتند که با بازگشت تحریم‌ها، مجبور به متوقف کردن سرمایه گذاری خود در ایران شده و در نتیجه سرمایه خود را از دست می‌دهند.

اسلیت در ادامه به نقض متعدد توافق هسته‌ای از سوی آمریکا اشاره کرده و می‌نویسد: چهارمین نکته این است که تحریم‌های ثانویه علیه کشور‌هایی که با ایران مراودات تجاری داشتند نقض روح برجام و احتمالا مفاد قوانین بین‌المللی است؛ ضروری و حتی مناسب است تا کشور‌ها و شرکت‌هایی که تحریم‌های اعمال شده از سوی یک قطعنامه سازمان ملل را نقض می‌کنند مورد تنبیه قرار گیرند، اما برجام نیز یک قطعنامه شورای امنیت است؛ _قطعنامه ۲۲۳۱_ که ماه جولای سال ۲۰۱۵ به عنوان یک قانون بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است؛ درست در زمانی که آمریکا و چند کشور آن را به عنوان یک توافق چند جانبه امضا کردند.

اسلیت پنجمین نکته را اینگونه تشریح می‌کند که با قلمداد کردن اقدام ایران در کاهش تعهد‌ات به عنوان یک تهدید برای امنیت ملی آمریکا، ترامپ و مقامات دولت آمریکا تلویحا به این نکته اذعان می‌کنند که توافق هسته‌ای در راستای منافع امنیت ملی آمریکا بوده و این در حالی است که ترامپ پیش از این بار‌ها توافق هسته‌ای را به عنوان «بدترین توافق تاریخ آمریکا» مورد انتقاد شدید قرار داده است. اگر این ادعا درست باشد پس نقض صورت گرفته از سوی ایران نیز نباید اهمیتی داشته باشد.