سنجاب‌های جنگل‌های زاگرس گرفتار در معرکه آتش و قفس

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، با آتش زدن تنه درختان بلوط سنجاب‌های در معرض خطر جنگل‌های زاگرس صید می‌شوند و سپس راهی بازارهای تهران می‌شوند.

این سنجاب‌ها باغبان‌های زاگرس نامیده می‌شوند و به گفته کارشناسان اگر قاچاق آن‌ها و سوزاندن درختان بلوط کنترل نشود شاهد زوال دیواره طبیعی غرب ایران خواهیم بود.

حیاتشان به شدت به هم وابسته است، حیات بلوط‌ها و حضور باغبان و حیات سنجاب‌ها به بلوط ها، به نظر می‌رسد بلوط‌ های زاگرس پناهگاه سنجاب ها است در واقع این سنجاب‌ها هستند که بلوطستان‌ها را باغبانی می‌کنند.

غذای اصلی آن‌ها بلوط است و محل زندگی آنها‌ها درختان گهنسان بلوط.  از ویژگی‌های سنجاب ایرانی ذخیره کردن دانه‌های بلوط در زیر خاک است که معمولا به امید اینکه زمستان که فصل بی غذایی است از این دانه‌ها استفاده کنند و هنگام زمستان جای خیلی دانه‌ها را فراموش می‌کنند و باعث می‌شود این دانه‌ها جوانه زده و نهال‌های جدید بلوط را ایجاد بکنند.

در رویدادی غم انگیز باغبان‌های زاگرس به اسیری می‌روند. با فروشان در بازار‌های پایتخت برای سرگرمی مردم. صید سنجاب قاچاق و فروشش تخلف است. با این حال از روش‌های زیادی برای صید آنها از ترساندنشان با تیر تا آتش زدن خانه و کاشانه آنها استفاده می‌شود. از مهمترین عامل تهدید گونه سنجاب آتش زدن درختان بلوط و حضور افراد به عنوان تفرج در منطقه است که با ناامنی و به هم زدن آرامش منطقه مهمترین فاکتور زیستی امنیت آن‌ها را در منطقه به خطر می اندازند.

برای به دام انداختن سنجاب از روش‌هایی برای زنده گیری استفاده می کنند که در دم لانه حیوان یک توری مانندی قرار می‌دهند و با ضربات چکش و میخی که از پشت به داخل لانه وارد می‌شود حیوان دچار استرس و شوک می‌شود و به بیرون می‌پرد و داخل گونی و توری می‌افتد.

صید سنجاب‌ها در کل استان‌های زاگرس نشین اتفاق می‌افتد. لرستان یکی از شاه راه‌های قاچاق این گونه در حال انقراض است. مسیری که به گفته مدیر کل حفاظت محیط زیست با وجود برخورد‌های زیاد، همچنان ادامه دارد و نیازمند همکاری و اطلاع رسانی بیشتر مردم است. رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خرم آباد در این باره گفت: اینکه ما بگوییم قاچاق سنجاب یک چیز بدیهی است و انجام می شود و با توجه به وسعت جنگل‌ها همیشه متخلفینی هستند که این کار را انجام می‌دهند و یکی سری افراد متقاضی خرید این گونه جانوری هستند. اما آنچه مسلم است در محدوده لرستان افرادی از قبل مبادرت به قاچاق سنجاب می‌کردند خیلی از آن‌ باند‌ها را را شناسایی کردیم و برایشان پرونده قضایی تشکیل دادیم.

کورش بیرانوند، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خرم آباد گفت: ما در این موضوع در ۲ تا ۳ سال گذشته در فضای مجازی همکارانمان فعال شدند و خیلی از این باند‌ها را در فضای مجازی شناسایی کردند و اگر هم گزارشی باشد حتما با شدت با آن‌ها برخورد می‌کنیم. تخلف ها به شدت کم شده ولی هنوز هم هست چرا که حوزه تحت حفاظت بسیار گسترده است.

۶ میلیون هکتار جنگل‌های زاگرس از انتهای شمال غربی کشور تا غرب و جنوب غرب ایران رویشگاه بلوط است. تامین کننده ۴۰ درصد از آب کشور جنگل‌های که دچارند به حضور سوسک‌ها چوب خوار و آفات و زغال شدنشان برای قلیان و باغبان‌هایی که برای جلوگیری از زوالشان سندی تهیه شده است.

برنامه راهبری که به گفته مدیر کل جنگل‌های خارج از شمال تا دی ماه به استان‌ها ابلاغ می‌شود. فریبرز غیبی گفت: پیش از این در سال گذشته تمام دستور العمل ها از استان‌ها و پژوهشگده‌ها ارسال شد امسال همه آن‌ دستور العمل های فائو را به شورای عالی جنگل ها اعلام کردیم که یک دستور العمل آماده برای ابلاغ است. قرار است که تا آخر دی ماه این سند که برای حفاظت، کنترل خشکیدگی و افزایش تاب آوری کوچ اجتماعی جنگلی در زاگرس و راهکار‌هایی نوین بر اساس یافته‌ها تحقیقاتی است انجام شود. این سند می‌تواند سندی باشد در سه بعد کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت برنامه‌هایی را برای زاگرس لحاظ کرده که انشالله این سند در پایه علم و تجربه بتواند مدیریت کاملی را برای جنگل‌های زاگرس انجام دهد.

عدم توجه به وضعیت سنجاب های زاگرس باعث می شود به زودی زود سنجاب ها گونه هایی منقرض شده در کشور محسوب شوند و رشد جنگل ها با افت مواجه شود و قاچاق چوب و سایر عوامل مزید بر علت شود تا دیگر اثری از جنگل های زاگرس و سنجاب ها باقی نماند.