ذخیره سازی ۴۰ میلیارد مترمکعب آب شیرین در سیلاب‌های اخیر

به گزارش گروه اقتصاد ، علی بیت‌اللهی گفت: بارندگی عظیمی در کشور داشتیم، بارندگی گلستان ۱۲۲ برابر مقدار میانگین ۵۰ سال اخیر بود. دبی رودخانه کرخه از هزار مترمکعب در ثانیه به ۲۰ هزار مترمکعب در ثانیه افزایش یافت.

 

وی تصریح کرد: سیلاب‌های اخیر علاوه بر جنبه‌های منفی، واقعا آثار مثبت زیادی هم داشت. پر شدن تالاب‌ها و رسیدن حجم آب دریاچه ارومیه به ۵ هزار میلیارد مترمکعب و شادی بچه‌های سیستان و بلوچستان، چشم انداز مثبت سیلاب بودند، از ۹۲ میلیارد مترمکعب آب ورودی شیرین به کشور توانستیم ۴۰ میلیارد مترمکعب را مدیریت و ذخیره کنیم و ۵۰ میلیارد مترمکعب وارد دریا‌ها شد.

 

وی متذکر شد: بیش از ۲۰۰ نقطه رانشی در استان گلستان و حدود بیش از ۳۵۰ نقطه رانشی، ریزش و باز شدگی در استان لرستان اتفاق افتاد.

 

رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: در استان گلستان حدود ۱۷ هزار واحد مسکونی آسیب دید و ۷ هزار واحد مسکونی نیز باید از نو ساخته شود.

 

بیت الهی با اشاره به سیل شیراز، اظهار داشت: در تاریخ ۵ فروردین ۹۸ همزمان با عید نوروز، سیلاب ناگهانی از باند شرقی مسیر بزرگراه شیراز – مرودشت (تنگ الله اکبر) و از سمت شمال شرق در ساعت ۱۲:۱۰ دقیقه به سوی دروازه قرآن سرازیر شد.

 

رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار داشت: سیل در مقایسه با سیل‌هایی که پیش از آن و در روز‌های بعد رخداد ۵ فروردین در استان‌هایی مانند گلستان، لرستان و خوزستان اتفاق افتاد، سیلی به مراتب کوچک‌تر و بسیار کوتاه‌مدت بود، اما تعداد کشته‌های این حادثه از تمامی سیل‌های سترگ روز‌های اول سال نو در کشور بیشتر و حادثه آن تلخ‌تر بود. این سیل را بنا به خسارت‌ها و تلفاتش سیل انسان ساخت می‌نامیم که در اثر پر کردن آب‌راهه طبیعی ادامه تنگ الله اکبر، که درنهایت به رودخانه خرک شیراز و در انتها به دریاچه مهارلو ختم می‌شد، به شکلی تاسف‌بار و ناراحت‌کننده رخ داد.

 

وی عنوان کرد: دلایلی که در شدت سیلاب نقش داشتند، شدت بارندگی و مقدار آن، شیب حوزه سیلاب، پر کردن مسیل تنگه و عدم توانایی خروجی استخر تجمع برای انتقال آب، مشخصات لوله انتقال آب، حجم سیلاب ورودی به استخر و خروجی آب از استخر است.

 

بیت‌الهی تصریح کرد: شدت بارندگی و مقدار آن، مقدار ۲۰ دقیقه بارندگی حوضه نسبت به مقدار میانگین سالانه ۲ هزار برابر است. عوامل اصلی رخداد و خسارت سیلاب دروازه قرآن، سایز لوله انتقال و مسدود بودن لوله انتقال سیلاب است.

 

رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در پاسخ به این نکته که در شرایط کنونی چه باید کرد؟ متذکر شد: نظر به احتمال وقوع مجدد سیلاب از مسیر تنگ الله اکبر شیراز و جایگاه کلانشهر شیراز به عنوان شهری بسیار مهم، اماکنی با ارزش فرهنگی بسیار بالا و جمعیت انبوه در معرض خطر سیلاب، ضرورت دارد روش مطمئنی برای انتقال آب سیلاب‌های احتمالی آتی از انتهای مسیل آب‌زنگی و از مقابل دروازه قرآن شیراز پیدا کرد و نیز ضرورت دارد با تمهیدات و ملاحظات مهندسی ریسک سیل از این مسیر را تا حد امکان کاهش داد.

 

وی موارد زیر به‌عنوان مهم‌ترین عناوین درس‌های آموخته‌های سیل شیراز ذکر می‌شود:

 

- در سکونتگاه‌های شهری و به ویژه کلانشهر‌ها بایستی ظرف مدت معینی ارزیابی خطر سیل و ریسک‌های مربوطه انجام گرفته و نتیجه به معاونت‌های فنی استانداری‌ها ارائه شود.

 

-برآورد دوره بازگشت سیل و میزان دبی بیشینه در مورد شهر‌ها باید با لحاظ درجه اهمیت بسیار بالا و دوره بازگشت متناسب آن‌ها انجام شود.

 

- لازم است تمهیدات فوری با بهره‌گیری از خدمات مهندسی مشاور و یا مراکز مطالعاتی برای ایجاد امکان انتقال آب با دبی ۵۰ مترمکعب در ثانیه از تنگ الله اکبر به رودخانه خشک لحاظ و اجرایی شده و نیز بند‌های رسوب گیر و دیواره‌های سرعت گیر سیل در بالادست استخر و در حوضچه احداث شود.