«سه راه سرگردون» یک رمان سیاسی اجتماعی است

رضا رسولی نویسنده‌ای است که به واسطه سال‌ها کار در مناسبات اداری کتاب «سه راه سرگردون» را نوشته است. وی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی به تشریح نگاه انتقادی‌اش به مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پرداخته است.

میزان-«سه راه سرگردون» چه رمانی است؟

رمان سیاسی اجتماعی است که دغدغه‌ها و مسائل روز جامعه را مورد توجه قرار می‌دهد و من بر اساس مسئله ذهنی‌ام که بحث عدالت اجتماعی بود علاقه‌مند بودم تا اثری را خلق کنم که مناسبات اداری، آفت‌ها و و ارتباطات انسانی در آن ذکر شود.

میزان-آیا برای نگارش این کتاب تحقیق کردید؟

نه، کار تحقیقی به معنای کتابخانه‌ای انجام ندادم، ولی کار عملا متکی بر تجربه ۲۱ ساله من در نظام اداری و دیوانی کشور است. من در نگارش این کتاب از تجربه خودم در دستگاه‌های مختلف و تجربه‌های اجرایی که داشتم استفاده کردم. در واقع در این کتاب تجربه اداری رسولی مدیر سازمانی به کمک رسولی داستان‌نویس آمده و باعث خلق این کتاب شده است.

میزان-چرا در نگارش کتابی که به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی انتقاد دارد از زبانی متفاوت استفاده نشد؟

من نویسنده معمولی هستم و زبان خاصی یا ویژگی زبان خاصی در آثار منعکس نشده است که مثل جلال آل احمد نثر مخصوص به خود داشته باشم.

میزان-مهم‌ترین ویژگی این کتاب چیست؟

صراحت کتاب و پرداختن به لایه‌هایی که معمولا نویسندگان به آن نمی‌پردازند مهم‌ترین و بارزترین ویژگی آن است. یکی از مشکلات نویسندگان عرصه مطالعات اجتماعی این است که تجربه زیستی و سازمانی ندارند یا اگر هم داشته باشند تجربه اجرایی ندارند بنابراین ممکن است مناسبات اداری را خیلی خوب نشناسند و اگر هم بشناسند من جسارت تجلی آن را در آثارشان ندیده‌ام.

صراحت و جسارت این اثر در پرداختن به معضلات و گرفتاری اداری کشور مثل مسئله آقازاده‌ها، موضوعاتی، چون فساد اداری، تحریم‌ها و زد و بند‌های سیاسی در برخی از دستگاه‌ها از جمله ویژگی‌های این کتاب است.

میزان-این کتاب برای چه مخاطبی نوشته شده؟

کتاب مخاطب عام و مردمی دارد نه کتابی کودک و نوجوان است و نه کتاب نخبگانی.

میزان-آیا «سه راه سرگردون» را می‌توان رمان مستند دانست؟

نه این کتاب رمان مستند نیست، اما بخشی از تاریخ معاصر و مسائلی که مردم کشور با آن روبه‌رو هستند را روایت کرده است و من علاقه‌مند بودم این روایت در ادبیات ما بماند.

میزان-هدفتان از نگارش این کتاب چه بود؟

پشت اتفاقات سیاسی، اداری و مناسبات سازمانی همیشه خیر و شر خانوادگی نهفته است و آدم‌ها به معنای افراد سازمانی، مدیران یا مقامات تحت تاثیر روابط خانوادگی‌شان هستند و همین ارتباط خانوادگی باعث مشکلاتی نظیر آقازادگی و تنش‌ها یا واکنش‌های مثبت و منفی  می‌شود. برهمین اساس دوست داشتم در «سه راه سرگردون» به تاثیر محیط خانوادگی و مناسبات خانوادگی در ارتباطات سازمانی اشاره کنم.

من همچنین علاقه‌مند بودم در این کتاب به برخی از شبهات و مسائل موجود که در سخنرانی یا مقالات پژوهشی به آن پرداخته می‌شود، اما ادبیات از آن‌ها غفلت کرده مثل فساد اداری و آقازاده‌ها پاسخ دهم.

میزان-عنوان این کتاب به عنوان اولین سه‌گانه‌تان، به چه چیزی اشاره دارد؟

سه راه سرگردون نام مکانی در جنوب غرب تهران است و کنایه از شخصیت‌های داستان بخصوص قهرمان داستان (کیان) دارد که دچار سرگردانی میان خود، خانواده و جامعه است.

میزان-آیا در چاپ کتاب با حذفیات روبه‌رو شدید؟

نه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خیلی خوب برخورد کرد و جز چند مورد اصلاحی چیزی را مطرح نکرد.

میزان- بازخورد‌ها به این کتاب چطور بود؟

ما انتظار داشتیم با توجه به تاکیدات مستمر رهبر انقلاب اسلامی بر مبارزه با فساد، این کتاب مورد استقبال نهادها ودستگاه های فرهنگی قرار گیرد، که نگرفت. البته جامعه نخبه و کتابخوان خیلی ابراز لطف کردند و من را تشویق به نگارش جلد‌های بعدی این سه گانه کردند.