حل مشکلات سد دز با راه اندازی سد بختیاری / بحث انباشت رسوبات مشکل اصلی سد دز

محمد هنربخش مجری سد و نیروگاه بختیاری در گفت‎وگو با ، در خصوص لزوم احداث سد بختیاری برای جلوگیری از مشکلات پیش آمده برای سد دز گفت: مشکلات سد دز و اجرایی شدن سد بختیاری کاملا به هم مرتبط هستند و بخش زیادی از دلایل اجرای سد بختیاری به دلیل مشکلاتی است که در سد دز وجود دارد.

وی افزود: مشکلات سد دز عمدتا به دلیل بحث انباشت رسوبات در این سد است که باعث شده حجم مفید مخزن حدود ۸۰۰ هزار تا یک میلیون و دویست هزار متر مکعب به دلیل رسوب کاهش پیدا کند از این رو قدرت تحمل سیلاب‌هایی که در حوزه دز اتفاق می‌افتد به شدت کاهش پیدا کرده و مجبور شدیم سرریزهای سنگینی داشته باشیم.

مجری سد و نیروگاه بختیاری با بیان اینکه سرریز‌ها دو مشکل اساسی ایجاد می‌کند عنوان کرد: در زمان باز شدن سرریز خسارت‌های سنگینی به پایین دست تحمیل می‌شود و نکته مهم دیگر این است عملا سد مخزنی برای کنترل سیلاب احداث می‌شود تا درمواقع کم آبی از آن استفاده شود، اما متاسفانه در سد دز به دلیل لزوم حفظ پایداری وایمنی سد مجبوریم آب با ارزش بالا را درست در مواقعی که باید نگهداری شود تخلیه کنیم بنابر این اگر سد دز مشکل رسوب کمی داشت می‌توانست در حفظ منابع آبی کمک بزرگی باشد.

هنربخش خاطر نشان کرد: سد دز عملا سد خوبی است، اما از زمان احداث آن ۵۰ تا ۶۰ سال زمان گذشته است و نمی‌توان بر این سد انتقادی کرد و یکی از راهکار‌هایی که می‌تواند مشکلات پیش آمده برای سد دز را کنترل کند ایجاد یک سد مخزنی در بالادست سد دز است.

مجری سد و نیروگاه بختیاری با بیان اینکه در زمینه احداث سد بختیاری سال‌ها مطالعه شده است گفت: اگر سد بختیاری احداث شود تقریبا از ورود ۵۵ درصد از رسوبات به سد دز جلوگیری می‌شود و با تمهیداتی که برای علاج بخشی سد دز باید صورت گیرد می‌توان نزدیک به ۳۰ سال عمر مفید سد را بالا برد.

هنر بخش افزود: اقدامات علاج بخشی سد دز بستگی زیادی به این دارد که سد بالادستی دز یعنی سد بختیاری راه اندازی شود که با کنترل جریان بتوان تراز مخزن سد دز را پایین آورد و در پایین دست سازه‌ها تونل‌هایی راه اندازی کرد و همچنین بتوان در صورت امکان کمربند بدنه را اجرا و افزایش ارتفاع را عملی کرد.

وی با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از وظایف سد بختیاری کنترل مشکلات سد دز است اظهار کرد: ما در دو حوزه کارون و کرخه به میزان قابل توجهی می‌توانیم حجم آورده‌ای که از این رودخانه‌ها وارد می‌شود را ذخیره کنیم.

مجری سد و نیروگاه بختیاری گفت: سطح آورده رودخانه کرخه را در سد کرخه مخزن و نگهداری می‌کنیم و در مورد رودخانه کارون نیز با اجرای زنجیره سد‌های کارون ۴، کارون ۳، شهید عباسپور و گتوند تقریبا ۷۰ درصد آورده رودخانه‌ها را می‌توان مخزن کرد.

هنر بخش در مورد رودخانه دز نیز خاطرنشان کرد: در مورد رودخانه دز با وجود فقط یک سد به نام سد دز در بهترین حالت فقط ۲۰ درصد آورده را می‌توان مخزن و نگهداری کرد بنابر این یکی دیگر از مزایای احداث سد بختیاری افزایش ضریب مانور مدیریت آب کشور بر تنظیم رودخانه دز به عنوان دومین رودخانه پرآب کشور است و قدرت مدیریت منابع آبی ما را درحوزه دز افزایش می‌دهد.

وی در خصوص یکی دیگر از مزایای احداث سد بختیاری گفت: مزایای احداث این سد در کنار کمک به پایداری و کنترل مشکلات سد دز و کمک به مدیریت منابع آب حوزه دز، تولید انرژی پاک است که با اجرای سد بختیاری و نیروگاه ۷۵۰ مگاواتی برق آبی، تقریبا ۲۱۰۰ گیگا وات ساعت انرژی سالیانه تولید می‌شود.