برای پیشرفت در انیمیشن باید قابلیت تجاری سازی شخصیت یا داستان را داشته باشیم

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ،استودیو رضوان در سال ۱۳۹۲ با هدف تولید انیمیشن با محتوای ایرانی-اسلامی در تکنیک‌ها و ژانر‌های مختلف توسط جمعی از هنرمندان و متخصصان جوان حوزه انیمیشن کشور، راه اندازی شد. این استودیو تاکنون بیش از ۳۰ عنوان انیمیشن تولید کرده که گستره این محصولات از سریال ۲۲۰ دقیقه‌ای و سینمایی ۸۰ دقیقه‌ای تا نماهنگ دو دقیقه‌ای را شامل می‌شود. خبرنگار میزان در گفتگو با اسدالله دیانتی ، مدیر استودیو رضوان به بحث در ارتباط با صنعت انیمیشن پرداخته است. نویسندگی وتهیه کنندگی انیمیشن از جمله سوابق اسدالله دیانتی است.

 

میزان- وضعیت برند سازی وتجاری سازی شخصیت های انیمیشنی را چطور ارزیابی می کنید؟
دیانتی- برند سازی در حوزه‌ی انیمیشن نیاز به پیش زمینه‌هایی دارد که مهمترین آن‌ها موضوع شخصیت پردازی و محتوای داستانی انیمیشن است که قابلیت برندینگ و تجاری را داشته باشد. یکی از درآمد‌های مهم صنعت انیمیشن در اکثر کمپانی‌های موفق این صنعت؛ مساله اقتصاد فرهنگ هست. اقتصاد فرهنگ در انیمیشن به معنای بهره وری از ظرفیت بالقوه‌ی شخصیت‌های داستان و تولیدات متنوع جانبی برای جامعه‌ی مخاطب هدف انیمیشن.
متاسفانه، چون در کشورمان عمدتا در موضوع محتوا دچار ضعف هستیم و بعضا کمتر به این مسئله در مسیر تولید اهمیت قائل بوده ایم، کمتر محصولی در ایران توانسته است ظرفیت قابل توجهی در این حوزه ایجاد نماید؛ لذا با فرض وجود متولیان برند سازی، وقتی شخصیت یا داستان با قابلیت تجاری سازی نداشته باشیم کماکان در این حوزه پیشرفتی نخواهیم داشت.

باید اعتراف نمود که عمده‌ی شرکت‌ها و استودیو‌های تولید انیمیشن در ایران، بخش بازرگانی به معنای واقعی ندارند، این در حالیست که استودیو‌های موفق در حوزه‌ی انیمیشن برای برندینگ و تجاری سازی محصولات خود به بخش بازرگانی بیشتر اهمیت داده اند و البته نتیجه هم گرفته اند.

میزان -برای  اینکه به تجاری سازی در حوزه ی انیمیشن نائل بشویم چه باید بکنیم؟

دیانتی-برای دستیابی به محصول تجاری باید نگاه اقتصادی در تولید نیز وجود داشته باشد که با توجه به اینکه عمده‌ی تولیدات در ایران به صورت سفارشی اتفاق می‌افتد طبیعتا نگاه اقتصادی فقط صرف دریافت دستمزد‌های تولید می شود و تولید کننده نیز مسئولیتی در قبال تجاری سازی محصول ندارد.

یک مشکل دیگر در عدم تجاری سازی انیمیشن‌های تولید داخلی، عدم اطلاع از بازار‌های فروش و نشر این حوزه در سطح جهانی ست. بدین معنا که ما برای برندینگ اگر محدوده‌ی مخاطبین خودمان را در ابعاد جهانی در نظر بگیریم و بتوانیم سلیقه مخاطب خارجی را نیز هدف قرار دهیم قطعا پنجره‌های جدیدی به روی ما باز خواهد شد. ضمن اینکه انیمیشن بعنوان یکی از ابزار انتقال فرهنگ میتواند فرهنگی غنی کشورمان را به مخاطب خارجی منتقل نماید. این نکته نیز از بزرگترین ضعف‌های استودیو‌های تولید داخلی هست که البته در ایام اخیر اخبار خوبی هم شنیده شده که چند استودیو این دیوار را شکسته اند و وارد این عرصه شده اند.

میزان- آیا صنعت انیمیشن ظرفیت جذب مخاطب بزرگسال را هم دارد؟
دیانتی-انیمیشن بعنوان یکی از ابزار‌های تولید محصولات رسانه‌ای حتی گاهی می‌تواند جامعه مخاطب بزرگسال را نیز در برگیرد. نوع محتوا می‌تواند در انتخاب قالب انیمیشن موثر باشد، برخی محتوا‌ها مانند محتوا‌های آموزشی قابلیت تولید در قالب انیمیشن دارد. ما هم البته در طی سال‌های اخیر تولیداتی برای مخاطب بزرگسال داشته ایم. بعنوان مثال مجموعه انیمیشن کامی و کتی که بار‌ها از شبکه‌های سیما به ویژه شبکه یک پخش شده و بازخورد‌های خوبی هم داشته به اتفاقات و حواشی زندگی یک خانواده با درونمایه‌ای طنز می‌پردازد.

میزان-سرگرم آموزی یکی از مفاهیم نوینی است که در مباحث رسانه ای مطرح شده ، صنعت انیمیشن  در ایران واستودیو رضوان به عنوان تولید کننده ی انیمیشن های ایرانی  به مقوله سرگرم آموزی چگونه می نگرید؟

دیانتی- آموزش از طریق سرگرمی یا همان سرگرم آموزی در جهانی امروز که حجم بسیار زیادی از محتوای تصویری جنبه سرگرمی دارد بسیار حایز اهمیت است و در کشور‌هایی که صنعت انیمیشن سابقه و پیشرفت زیادی داشته امروز به این مساله بسیار زیاد توجه می‌شود. این مساله صرفا شامل گنجاندن آموزش‌های خاص نیست و بلکه شامل عدم نمایش تصاویر خاص هم می‌شود برای مثال در بسیاری از شبکه‌های کودک در کشور‌های پیشرفته نشان دادن صحنه خون و یا سلاح‌های نوک تیز ممنوع است و طبیعتا برنامه سازان و انیمیشن سازان نیز از این استاندارد‌ها تبعیت می‌کنند تا بتوانند محصولات خود را به این شبکه‌ها بفروشند. موارد اثباتی فراوانی هم مثل گرایش به خانواده، کمک به دوستان و ... امروز تم اصلی بسیاری از انیمیشن هاست و در موارد جزیی نیز آموزش‌های بسیاری هست به به صورت برنامه ریزی شده از طریق انیمیشن به کودکان منتقل می‌کنند.

در مورد سوال شما  ونگاه ما به مقوله ی سرگرم آموزی به جرات تاکید کنم اغلب انیمیشن‌های تولید شده در استودیو رضوان، از جنبه آموزشی غیر مستقیم برخوردار هستند و در حوزه انیمیشن‌های دارای محتوای سرگرم آموزی رده بندی می‌شوند؛ که این مساله حتی شامل انیمیشن‌های بزرگسالان هم می‌شود به عنوان مثال انیمیشن کامی و کتی برای بزرگسالان در حوزه آموزش سواد فضای مجازی پیام‌هایی در هر اپیزود دارد همچنین انیمیشن اسپینو که برای خردسالان ساخته شده نیز در مورد مهارت‌های زندگی پیام‌هایی در هر اپیزود به مخاطب انتقال می‌دهد و مساله سرگرم آموزی متناسب با رده سنی مخاطب به صورت محتوا در فیلمنامه انیمیشن‌ها لحاظ می‌گردد.

همان طور که اشاره شد در مجموعه انیمیشن کامی و کتی و همچنین در مجموعه انیمیشن بختک سواد فضای مجازی، در مجموعه پاطلایی اخلاق جوانمردی و روحیه ورزشی، در اسپینو مهارت‌های زندگی، در خرکده مواجهه صحیح با معضلات اجتماعی، در انیمیشن سارینا تلاش برای غلبه بر مشکلات و تسلیم نشدن در برابر بیماری در انیمیشن شجاعان کوچک تلاش تاثیر اتحاد و تفرقه نکردن در پیروزی و ... این‌ها نمونه‌ای از مفاهیم کلی هستند که در انیمیشن‌های تولید شده در استودیو رضوان تلاش شده تا به مخاطب به صورت آموزش غیر مستقیم و سرگرم آموزی انتقال داده شود. طبیعتا موارد ریزتری هم در خلال این انیمیشن‌ها به مخاطب منتقل می‌شود که بررسی جز به جز آن‌ها در این گفتگوی کوتاه میسر نیست و نیازمند فرصت مجزا و مفصلی برای هریک از انیمیشن‌ها است، اما به طور کلی باید اشاره کنم که مساله آموزش در حین سرگرمی یکی از اولویت‌های اصلی است که استودیو رضوان به تیم‌های فیلم نامه نویسی منتقل می‌کند.

چطور می توانیم با انیمیشن هایی  مثل انیمیشن بچه رییس رقابت کنیم؟

دیانتی-برای رقابت باید ابتدا چند اصل را در نظر بگیریم که در سوالات قبلی به برخی از آن‌ها به صورت اجمالی پاسخ دادم. انیمیشن‌های موفق جهان از چند اصل مهم پیروی می‌کنند؛ که عمده‌ی آن بر اصل طراحی یک محصول اقتصادی و بازرگانی استوار هست.
در واقع انیمیشنی که بر پایه این اصل طراحی و تولید شده باشد می‌تواند به عرصه رقابت با محصولات مشابه وارد شود؛ لذا برای این مهم باید کمی همت کنیم. البته عنصر محتوا بسیار حائز اهمیت است.

عناصر دیگری مانند کارگردانی هنری و فنی نیز از مهمترین شاخص‌های ورود انیمیشن به عرصه رقابت به شمار می‌روند.
انیمیشن‌هایی مانند بچه رئیس و امثالهم قبل از هر چیز و با لحاظ قراردادن موارد مذکور، جامعه مخاطب خود را نیز کاملا هوشمندانه هدف گذاری کرده اند.

البته نمیتوان این مسئله را فراموش نمود که ما در سخت افزار و نرم افزار کمبود‌های قابل توجهی داریم و البته با توجه به اینکه صنعت انیمیشن وارداتی محسوب میشود نمیتوان خیلی عجولانه به قضاوت این موضوع پرداخت.

اما لازم است عرض کنم جوانان مستعد و متخصص زیادی هم داشته ایم که متاسفانه بعلت کمبود‌های ناشی از نگاه‌های غلط مدیریتی، اکنون در استودیو‌های خارجی مشغول به فعالیت هستند. جوانانی که بعضا سال‌ها سختی‌های فراوانی را متحمل شده بودند تا در کشور خودشان از تخصصشان بهره‌مند شوند، اما اکنون مجبور به مهاجرت شده اند.

البته این امر ما را ناامید نخواهد کرد، چون جوانان زیادی هم داریم که در این مسیر بسیار موفق بوده و انشالله به کمک آن‌ها صنعت انیمیشن به زودی بعنوان یک اقتصاد مستقل در کشور به شمار خواهد رفت. اگر مسئولین ما به این نکته برسند که هنر صنعت انیمیشن می‌تواند یکی از صنایع جایگزین اقتصاد نفتی باشد، قطعا با حمایت از این صنعت پر سود و برنامه ریزی مناسب به این هدف دست خواهیم یافت؛ که باید از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور هم تقدیر نمود که این راه را مدتی ست پیش گرفته و امیدوارم به نتیجه مطلوب برسد.