غزه از دریچه ۲۰۲۵؛ آوار مرگ و ابهام در آینده صلح

تا پایان سال ۲۰۲۵، به نظر می‌رسید آتش‌بس در نوار غزه برقرار است، تحولی که بسیاری آن را به آمریکا نسبت دادند و با این حال، نگاهی دقیق‌تر به کل سال و جنگ دو ساله، واقعیت متفاوتی را آشکار می‌کند.

از اظهارات نگران‌کننده در مورد اشغال غزه گرفته تا انتقاد گسترده از تأمین سلاح برای رژیم صهیونیستی، ناظران می‌گویند که واشنگتن در طولانی شدن جنگ و تشدید فاجعه انسانی در غزه همدست بوده است.

جنگ غزه می‌توانست کوتاه‌تر باشد

تحلیلگران تاکید کرده‌اند که واشنگتن در حالی که اهرم قابل‌توجهی برای تأثیرگذاری بر روند جنگ داشت، از این قدرت استفاده نکرد و از طریق تعصب و سهل‌انگاری، اجازه داد که جنگ ادامه یابد.

مطالعه‌ای که از طرف موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم در ماه اکتبر منتشر شد، نشان می‌دهد در طول سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، آمریکا به حمایت نظامی از رژیم صهیونیستی از طریق تأمین سلاح و استقرار نیرو‌های خود ادامه داده است.

براساس این تحقیق، تحویل سلاح در سال ۲۰۲۴ شامل موشک، بمب و نفربر‌های زرهی بوده است.

دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا این حمایت را تسریع کرد؛ مارکو روبیو، وزیر خارجه این کشور در ماه مارس گذشته گفت: از زمان روی کار آمدن، دولت ترامپ نزدیک به ۱۲ میلیارد دلار فروش عمده تجهیزات نظامی خارجی (FMS) به اسرائیل را تصویب کرده است.

مردم غزه هزینه‌ها را متحمل شدند و آمریکا همچنین بار‌ها پیش‌نویس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را که خواستار آتش‌بس غزه بودند، وتو کرد و اعضای دیوان کیفری بین‌المللی را که در حال تحقیق در مورد اسرائیل بودند، تحریم کرد.

از آنجایی که جنگ با واکنش جهانی رو‌به‌رو شد، این اقداما‌ها، انزوای واشنگتن را در صحنه جهانی آشکار کرد.

آتش‌بس غزه در ۲۰۲۵

بیش از ۲ ماه پس از توافق آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و جنبش حماس بر سر آتش‌بس و پایان دادن به دو سال جنگ ویرانگر در غزه، بیشتر درگیری‌ها متوقف شده است.

با این حال به نظر نمی‌رسد که به پذیرش مراحل بسیار دشوارتر پیش‌بینی‌شده برای مرحله بعدی نزدیک‌تر شده باشند.

مراحل آتش‌بس در ۳ سند مختلف تشریح شده است؛ مفصل‌ترین آنها، طرحی ۲۰ ماده‌ای است که از طرف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در ماه سپتامبر برای آتش‌بس اولیه و به دنبال آن گام‌هایی به سوی صلح گسترده‌تر صادر شد.

در نهایت، این طرح خواستار خلع سلاح حماس و عدم ایفای نقش حاکمیتی در غزه و خروج رژیم صهیونیستی از این منطقه شده است، اما طرفین به‌طور کامل با همه موارد آن موافقت نکرده‌اند.

در ۹ اکتبر، رژیم صهیونیستی و حماس توافق آتش‌بس محدودتری را امضا کردند که تنها بخش‌های اول طرح ترامپ را شامل می‌شد؛ آزادی زندانیان صهیونیست و اسیران فلسطینی، توقف جنگ، عقب‌نشینی جزئی رژیم صهیونیستی و افزایش کمک‌ها.

سپس طرح ترامپ به وسیله یک سند سوم، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که مجوز تشکیل یک نهاد حاکم انتقالی و نیروی ثبات‌بخش بین‌المللی در غزه را نیز می‌داد، تأیید شد.

زندانیان صهیونیست، زنده و مرده به جز یک جسد در ازای آزادی اسیران فلسطینی آزاد شدند.

اختلاف درباره کمک‌رسانی وجود دارد؛ حماس می‌گوید کامیون‌های کمتری نسبت به آنچه توافق شده بود وارد غزه می‌شوند و سازمان‌های امدادرسانی می‌گویند کمک‌ها بسیار کمتر از حد مورد نیاز است.

رژیم صهیونیستی مانع ورود بسیاری از اقلام ضروری می‌شود و از طرفی این موضوع را انکار می‌کند و مدعی است که به تعهدات خود تحت آتش‌بس پایبند است.

قرار بود گذرگاه مرزی رفح به مصر در مرحله اول آتش‌بس باز شود؛ این گذرگاه همچنان بسته است و رژیم صهیونیستی گفته است که تنها زمانی برای ورود و خروج فلسطینی‌ها از غزه باز خواهد شد که جسد آخرین زندانی صهیونیست بازگردانده شود.

چشم‌انداز تحولات غزه در ۲۰۲۶

آژانس کودکان سازمان ملل در ماه دسامبر اعلام کرد که تعداد به‎طرز تکان‌دهنده‌ای بالا از کودکان غزه هنوز دچار سوءتغذیه حاد هستند، در حالی که باران شدید هزاران چادر را زیر آب برده و فاضلاب و زباله را در سراسر منطقه گسترش داده و به بحران بهداشتی دامن زده است.

قرار است یک نیروی بین‌المللی تثبیت‌کننده، امنیت و صلح را در داخل غزه تضمین کند، اما ترکیب، نقش و اختیارات آن کاملاً نامشخص است.

رژیم صهیونیستی می‌خواهد چنین نیرویی حماس را خلع سلاح کند، کاری که کمتر کشوری از واگذاری نیرو‌های خود به آن استقبال می‌کند.

یک نهاد تکنوکرات فلسطینی بدون نمایندگی حماس قرار است برای یک دوره انتقالی حکومت کند، اما هیچ اعلام عمومی در مورد چگونگی یا زمان تشکیل آن صورت نگرفته است.

تشکیلات خودگردان فلسطین، که بخش‌هایی از کرانه باختری اشغالی را اداره می‌کند، قرار است پیش از ایفای نقش نهایی در غزه، تغییرات نامشخصی را انجام دهد، اما این تغییرات نیز اعلام نشده‌اند.

• بیشتر بخوانید:
• بررسی طرح ترامپ درباره غزه؛ ترسیم خط زرد و قرمز به چه معناست؟
• طرح ادعایی ترامپ درباره غزه چیست و تونی بلر در آن چه نقشی دارد؟

دولت غزه باید تحت نظارت یک هیئت بین‌المللی صلح به ریاست ترامپ باشد؛ او گفته است که این موضوع در اوایل سال ۲۰۲۶ اعلام خواهد شد، اما ترکیب آن هنوز مشخص نیست.

طبق طرح ترامپ، قرار است حماس خلع سلاح شود، اما این جنبش با آن موافقت نکرده و می‌گوید تنها زمانی سلاح‌های خود را تحویل خواهد داد که یک کشور فلسطینی وجود داشته باشد؛ عقب‌نشینی‌های بیشتر رژیم صهیونیستی در غزه به خلع سلاح گره خورده است.

آیا آتش‌بس دوام خواهد داشت؟

رژیم صهیونیستی بار‌ها ادعا کرده است که اگر حماس به‎طور مسالمت‌آمیز خلع سلاح نشود، برای انجام این کار اقدام نظامی را از سر خواهد گرفت، هرچند بازگشت به جنگ تمام عیار بعید به نظر می‌رسد.

با این حال، بسیاری گمان می‌کنند که طرح ترامپ هرگز به‌طور کامل محقق نخواهد شد و درگیری فعلی به‌طور نامحدود ادامه خواهد یافت.

فلسطینی‌ها نگرانند که رژیم صهیونیستی هرگز خروج از غزه را به پایان نرساند یا اجازه بازسازی کامل را ندهد و این سرزمین را به ویرانه و مردم آن را بدون آینده رها کند.

استقرار‌های نظامی و برنامه‌های ساخت‌وساز به تقسیم احتمالی عملی این منطقه محصور به منطقه‌ای که مستقیما از طرف رژیم صهیونیستی کنترل می‌شود و در آن گروه‌های ضد حماس را پرورش داده است و منطقه‌ای که تحت کنترل حماس است بدون بازسازی یا خدمات اشاره دارد. 

راه‌حل دو دولتی که از طرف بیشتر کشور‌ها به‌عنوان بهترین فرصت برای صلح پایدار دیده می‌شود، با وجود به رسمیت شناختن فزاینده بین‌المللی برای یک کشور فلسطینی هرگز تا این حد دور از دسترس نبوده است.

طرح ترامپ، خودمختاری و تشکیل کشور را آرمان مردم فلسطین می‌داند، اما بنیامین نتانیاهو، نخست‎وزیر رژیم صهیونیستی بار‌ها این موضوع را رد کرده است؛ قرار است انتخابات اراضی اشغالی در سال ۲۰۲۶ برگزار شود، اما هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که کابینه جدید بالقوه‌ای استقلال فلسطین را بپذیرد.

انتهای پیام/