حجم مخازن سد‌های استان تهران به نصف رسید/ بدون صرفه جویی عبور از این وضعیت دشوار است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، حبیبی معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه ای تهران با اشاره به شرایط کم‌سابقه بارندگی در استان تهران گفت: امسال از ابتدای مهر تاکنون تنها ۱.۹ میلی‌متر بارندگی ثبت شده است؛ در حالی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۴۸ میلی‌متر بارش داشتیم. این میزان نشان‌دهنده کاهش ۹۶ درصدی نسبت به سال گذشته و ۹۷.۵ درصدی نسبت به میانگین بلندمدت است که کاهش بسیار چشمگیر و محسوسی به شمار می‌رود.

وی افزود: در پنج سال اخیر خشکسالی متوالی را پشت سر گذاشته‌ایم و همواره خروجی سد‌های تأمین آب بیشتر از ورودی بوده است. همین امر باعث شده حجم ذخیره سد‌های استان تهران به سطح نگران‌کننده‌ای برسد. در حال حاضر فقط۱۷۰ میلیون متر مکعب آب ذخیره داریم، در حالی که پارسال در همین زمان ۳۸۰ میلیون متر مکعب و در میانگین بلندمدت ۵۰۹ میلیون متر مکعب ذخیره وجود داشت. این یعنی نسبت به میانگین بلندمدت یک‌سوم کاهش و نسبت به پارسال تقریباً نصف ذخیره را تجربه می‌کنیم.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران تأکید کرد: این شرایط اهمیت مصرف بهینه و صحیح آب را دوچندان کرده است. همکاران ما در حال بررسی گزینه‌های مختلف برای مدیریت منابع هستند، اما بدون همراهی شهروندان و رعایت الگو‌های صحیح مصرف، عبور از این وضعیت دشوار خواهد بود. از مردم عزیز انتظار داریم با صرفه‌جویی و رعایت الگو‌های بهینه، ما را در مدیریت این بحران یاری کنند.

حبیبی با اشاره به اقدامات فنی انجام‌شده در خصوص نشتی سد لار گفت: در سال‌های اخیر بررسی‌های متعددی برای رفع نشتی‌ها و مشکلات موجود انجام شده، اما برخی از این اقدامات اثر چندانی نداشته یا خارج از اختیار ما بوده است. نهایتاً موضوع نشتی مستقیم به‌عنوان گزینه اصلی در دستور کار قرار گرفت و چند سال است که روی این پروژه از طریق ایجاد تونل به طول ۲۸ کیلومترکار می‌شود.

وی افزود: تاکنون توانسته‌ایم ظرفیت انتقال ۱۷۵ میلیون متر مکعب را فراهم کنیم و در صورت تأمین اعتبار لازم، این پروژه می‌تواند سالانه ۱۶۱ میلیون متر مکعب دیگر به ظرفیت اضافه کند. با تکمیل این طرح، عملکرد مطلوبی در مدیریت منابع حاصل خواهد شد.

حبیبی ادامه داد: از سال ۱۳۹۴ تاکنون حدود ۱۵ هزار مورد انسداد انجام داده‌ایم و تنها در سال گذشته ۲۷۰۰ مورد ثبت شده است. ذخیره‌سازی و نگهداری منابع نیز در دستور کار قرار دارد و اهدافی که دستگاه‌های بالادستی برای ما تعیین کرده‌اند، مبنای اقدامات سالانه در حوزه انسداد و مدیریت منابع بوده است.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران، با اشاره به ترکیب منابع تأمین آب شرب تهران گفت: همواره بخشی از منابع آب شرب تهران از گذشته از منابع سطحی و بخشی دیگر از منابع زیرزمینی تأمین می‌شده است. در سال‌های مختلف بسته به شرایط بارندگی و وضعیت منابع، سهم این دو بخش تغییر کرده است. به طور معمول حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد آب شرب تهران از منابع سطحی تأمین می‌شد و مابقی از منابع زیرزمینی، اما اکنون به دلیل خشکسالی‌ها ۴۵ درصد از آب زیرزمینی و ۵۵ درصد آب سطحی استفاده می‌گردد.

راما حبیبی، معاون حفاظت و بهره‌برداری، با اشاره به عوامل مؤثر بر فرونشست زمین و مدیریت منابع آب زیرزمینی تصریح کرد: نوع خاک و زمین‌شناسی هر منطقه در نرخ فرونشست و بهره‌برداری از منابع آب تأثیر مستقیم دارد. در این راستا اقداماتی همچون جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز، مسدود کردن چاه‌های مجاز قبلی و کنترل برداشت چاه‌های مجاز با استفاده از کنتور‌های هوشمند در استان تهران انجام شده و به‌طور مستمر رصد می‌شود.

وی افزود: بیشترین نرخ فرونشست در استان تهران مربوط به منطقه ورامین است که شرایط خاص زمین‌شناسی خود را دارد. یکی از برنامه‌های اصلی ما اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی است؛ بخشی از این اقدامات نیز در سند تخصیص منابع برای مناطق مختلف پیش‌بینی شده است.

حبیبی ادامه داد: در حال حاضر کسری مخزن زیرزمینی استان تهران حدود ۱۳۰ میلیون متر مکعب در سال برآورد می‌شود. این روند تدریجی است و با اجرای عملیات تغذیه مصنوعی و انسداد چاه‌ها می‌توانیم افت سفره‌های آب را کاهش دهیم و شاهد کسری مخزن پایین‌تری باشیم. نرخ‌های مربوط به این اقدامات نیز به‌طور مستمر به‌روزرسانی خواهد شد.

معاون حفاظت و بهره‌برداری، با اشاره به عملیات سالانه رسوب‌زدایی سد‌ها گفت: هر سال عملیاتی تحت عنوان فلشینگ انجام می‌دهیم که طی آن رسوبات از دریچه‌های تحتانی سد به‌صورت یکباره رهاسازی می‌شود. رسوبات همواره در پایین‌ترین بخش سد‌ها تجمع می‌کنند و این عملیات برای زدودن آنها طراحی شده است.

حبیبی با اشاره به اینکه در این فرآیند، دریچه‌ها به‌طور ناگهانی باز می‌شوند و در حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نخست، حجم زیادی از رسوبات با غلظت بالا خارج می‌شود، توضیح داد: این اقدام به‌نوعی رسوب‌زدایی محسوب می‌شود و تا حد امکان سالانه انجام می‌گیرد.

حبیبی ادامه داد: البته با توجه به کاهش سطح آب، اجرای عملیات رسوب‌زدایی در شرایط کنونی دشوارتر است، چرا که دسترسی به کف دریاچه سد محدود می‌شود. با این حال، این برنامه همچنان در دستور کار قرار دارد.

وی با اشاره به کیفیت آب شرب تهران گفت: آب شرب پیش از ورود به شبکه مصرف شهروندان، چندین مرحله آزمایش و بررسی کیفی را پشت سر می‌گذارد. پارامتر‌های مختلفی سنجیده می‌شود و تنها زمانی که نتایج آزمایش‌ها نشان‌دهنده رسیدن آب به حد استاندارد باشد، وارد شبکه توزیع خواهد شد. آب موجود در شبکه از نظر کیفی مناسب است. منابع آب زیرزمینی به دلیل ویژگی‌های فیزیکی متغیر، پس از اختلاط به سطح نرمال می‌رسند و اگر به استاندارد نرسند، به هیچ وجه وارد شبکه نمی‌شوند. نکته مهم این است که هیچ‌گونه آلودگی میکروبی در شبکه وجود ندارد و آزمایش‌های متعدد این موضوع را تأیید می‌کند.

حبیبی، با اشاره به وضعیت سد‌های استان تهران و شرایط بارندگی گفت: با این حال، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد هفته آینده سامانه‌های بارشی بهتری وارد کشور خواهند شد و امیدواریم این سامانه‌ها بتوانند بخشی از کمبود‌ها را جبران کنند و شرایط به مرحله بحرانی نرسد.

حبیبی تأکید کرد: در شرایط فعلی امکان ارائه تخمین دقیق وجود ندارد، اما امیدواریم با ورود سامانه‌های بارشی جدید وضعیت منابع آبی بهبود یابد.

حبیبی با اشاره به برنامه‌های عملیاتی در حوزه حفاظت از منابع آب و حریم و بستر رودخانه‌ها گفت: یکی از پارامتر‌های مهم در برنامه‌های عملیاتی ما، رفع تصرف از اراضی و حریم‌هایی است که توسط متصرفین مورد ساخت‌وساز یا دخل و تصرف قرار گرفته‌اند. این موضوع جزو برنامه‌های اصلی ماست و هر ساله با جدیت دنبال می‌شود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: هیچ‌گاه از این اقدامات کاسته نشده و همواره با حساسیت بالا در دستور کار قرار دارد. هدف اصلی این برنامه‌ها حفظ حریم منابع آبی و جلوگیری از تخریب یا تصرف غیرقانونی آنهاست.

انتهای پیام/