زنگ هشدار درباره وضعیت حقوق بشری سودان

بحران حقوق بشری در سودان به اوج خود رسیده و به‌عنوان یکی از بدترین فجایع انسانی جهان توصیف می‌شود. 

جنگ داخلی که از آوریل ۲۰۲۳ (فروردین ۱۴۰۲) بین نیرو‌های مسلح سودان و نیرو‌های پشتیبانی سریع به آغاز شده، وارد مرحله‌ای بحرانی‌تر شده است. 

سقوط شهر الفاشر، مرکز دارفور شمالی، نقطه عطفی در تشدید جنایت‌ها بوده و گزارش‌های متعددی از کشتار‌های جمعی، خشونت جنسی نظام‌مند و پاکسازی قومی منتشر شده است. 

مقام‌های سازمان ملل اعلام کردند که جنایت‌های ارتکابی علیه غیرنظامیان نیاز به تحقیقات فوری دارد. این مقام‌ها به جامعه بین‌المللی هشدار دادند که برای جلوگیری از وخامت بحران انسانی در این کشور، اقدام‌های کافی انجام نمی‌دهد.

این هشدار‌ها در جریان جلسه ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو مطرح شد که دستور تحقیق در مورد کشتار جمعی و خشونت جنسی در الفاشر، شهری در منطقه دارفور غربی سودان را که ماه گذشته تحت کنترل نیرو‌های پشتیبانی سریع افتاد، صادر کرد.

این گروه ماه گذشته پس از ۱۸ ماه محاصره و بمباران سنگین که به کشته‌شدن بسیاری از غیرنظامیان و گرسنگی شدید مردم منجر شد، الفاشر را تصرف کرد.

وولکر تورک، مقام عالی حقوق بشر سازمان ملل درمورد این جنایت‌ها گفت: آنها قابل پیش‌بینی و قابل پیشگیری بودند، اما از آنها جلوگیری نشد. تظاهر و نمایش بیش از حد و اقدام بسیار کمی صورت گرفته است.

جلسه شورای حقوق بشر، که نهاد عالی حقوق بشر سازمان ملل است، همزمان با گزارش‌هایی از تشدید خصومت‌ها در کردفان، منطقه‌ای از سودان بود. نیرو‌های پشتیبانی سریع پس از تثبیت تسلط خود بر دارفور، اکنون بر حمله به ارتش سودان در مرکز این کشور متمرکز شده‌اند.

تورک به شورا گفت: همه نشانه‌های (ارتکاب جنایت) مانند بمباران، محاصره، مجبور شدن مردم به ترک خانه‌های خود، بی‌توجهی نفرت‌انگیز به جان غیرنظامیان وجود دارد. 

شورا به یک هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل که در حال حاضر روی بحران سودان کار می‌کند، ماموریت داد تا مسئولان جنایت‌هایی را که هنگام تصرف الفاشر رخ داده است، شناسایی کند.

این تصمیم بخشی از قطعنامه‌ای بود که کشتار‌های گسترده با انگیزه قومی، تجاوز، شکنجه و جنایت‌های گسترده را در طول درگیری، از جمله کشتار گزارش شده در مورد ۴۶۰ نفر که در یک زایشگاه پناه گرفته بودند، محکوم می‌کرد.

مونا ریشماوی، عضو هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل، به شورا گفت: بخش بزرگی از الفاشر اکنون صحنه جرم است. 

این شورا به اظهارات کارشناسانی به نقل از بازماندگان درگیری گوش فرا داد. ریشماوی همچنین گفت که این هیئت در حال بررسی تاکتیک‌های مشابه در کردفان است، جایی که غیرنظامیان محاصره شده‌اند، کمک‌رسانی مسدود شده است و گرسنگی در حال افزایش است. خطر الفاشر دیگری در را است. 

موضع ایران در قبال وضعیت در سودان

سفیر و نماینده دائم ایران در ژنو طی سی‌وهشتمین نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در شهر الفاشر و مناطق پیرامونی آن، در چارچوب مناقشه جاری در سودان، که روز جمعه، ۲۳ آبان ۱۴۰۴ در محل سازمان ملل ژنو برگزار شد، با ابراز نگرانی عمیق از تشدید بحران‌های حقوق بشری و انسانی در الفاشر و اطراف آن، تصریح کرد: قحطی شدید، آوارگی گسترده و رنج‌های غیرنظامیان، یکی از وخیم‌ترین بحران‌های انسانی در سطح جهان را رقم زده و نیازمند توجه فوری جامعه بین‌المللی است.

سفیر ایران با انتقاد از سکوت مداوم و عدم اقدام قاطع بین‌المللی که باعث تشدید بحران شده است، اظهار کرد: نگرانی ویژه ما ادامه انتقال سلاح‌هایی است که به ارتکاب این جنایت‌ها کمک می‌کند؛ مداخله‌های خارجی، ازجمله تامین تسلیحات و جذب مزدور، به تداوم درگیری‌ها و تشدید بحران انسانی دامن می‌زند.

وی همچنین بر ضرورت احترام به تمامیت ارضی سودان تاکید کرد و گفت: ایران قویا هرگونه تلاش برای تحمیل وضعیت حکمرانی دوگانه یا تضعیف قدرت مرکزی دولت قانونی سودان را رد و از تمامی دولت‌ها می‌خواهد که اقدام‌های قاطع انجام داده، از غیرنظامیان حفاظت کرده و صلح و وحدت پایدار در سودان را حمایت کنند.

• بیشتر بخوانید:
• هشدار سازمان ملل درباره تاثیر درگیری‌های سودان بر زنان
• هشدار کمیسر حقوق بشر سازمان ملل درباره وضعیت فاجعه‌بار سودان

پیش از این نیز مقام‌های ایران بار‌ها بر توقف جنایت‌ها در سودان تاکید کرده بودند.

پیامد‌های درگیری‌های گسترده در سودان

درپی درگیری‌های طولانی‌مدت داخلی سودان، بیش از ۱۲ میلیون نفر آواره شده‌اند. این بزرگ‌ترین بحران آوارگی جهان به‌شمار می‌رود که شامل ۸.۶ میلیون آواره داخلی و بیش از ۳ میلیون پناهنده در کشور‌های همسایه است. 

همچنین حدود ۲۵ میلیون نفر، یعنی نیمی از جمعیت سودان، با ناامنی غذایی شدید رو‌به‌رو هستند و مناطق متعددی مانند الفاشر و کادوگلی به‌طور رسمی در وضعیت قحطی اعلام شده‌اند.

در همین حال و براساس آمارها، بیش از ۱۵۰ هزار نفر طی این درگیری کشته شده‌اند. البته برخی تخمین‌ها بالاتر است و کمک‌های بشردوستانه به دلیل مسدودسازی توسط طرفین، به‌شدت محدود است. 

گزارش‌ها نشان می‌دهد که بودجه مورد نظر کمک‌های سازمان ملل برای سودان تنها ۲۷ درصد تامین شده است. 

انتهای پیام/