پارسی‌جان به محسن چاووشی رسید

طبق اعلام روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، آیین اهدای جایزه پارسی‌جان که از رویدادهای مهم حوزه هنری در راستای پاسداشت زبان فارسی است، روز ۱۴ آبان ماه با حضور ناصر فیض، میلاد عرفان پور، محمود توسلیان و فریبا یوسفی برگزار شد و شهریار ازهاریان فر (برای بازی آمیرزا)، علی بزرگی (خلبان) و محسن چاووشی (خواننده) به دلیل صیانت و استفاده بجا از این زبان ارزشمند، مورد تقدیر قرار گرفتند. 

در آغاز نشست محمود توسلیان عضو دفتر پاسداشت زبان فارسی، ضمن خوشامدگویی به حاضران گفت: دفتر پاسداشت زبان فارسی از بدو تأسیس تاکنون همواره کوشیده است تا به هر شیوه ممکن، زبان فارسی را در حدِّ توان خویش در میان مردم گسترش دهد. یکی از دغدغه‌های اصلی این دفتر از آغاز، این بوده که برنامه‌ریزی و هدفمندی برای انتقال هرچه بیشتر این زبان به اقشار گوناگون جامعه داشته باشد. 

وی افزود: عمده‌ترین رویکرد در اهدا و اعطای این نشان، تقدیر از هر فرد، مجموعه یا رویدادی است که در حوزه عمومی گامی در جهت نگهبانی و پاسداری از زبان فارسی برمی‌دارد. به بیان دیگر، هدف اصلی ما تجلیل از کسانی نیست که فعالیت ذاتی و تعریف‌شده‌شان در حوزه زبان و ادبیات فارسی قرار دارد. 

توسلیان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به روند انتخاب افراد برای این جایزه گفت: ما یک شورای مشورتی متشکل از ۱۰۰ نفر از اهالی زبان و ادبیات، اصناف هنری و اقشار مختلف مردم را تشکیل دادیم، با گردآوری آراء این عزیزان و جمع‌بندی نظرات آن‌ها، نتایج در اختیار شورای علمی ۹ نفره قرار می‌گیرد.  اعضای شورای علمی عبارتند از فریبا یوسفی،  رضا دانشگر،  علیرضا قزوه، محمدمهدی سیار،  وحید یامین‌پور،  هادی مقدم‌دوست، میلاد عرفان‌پور،  ناصر فیض و حمیدرضا شعیری. این شورای علمی ماهانه تشکیل جلسه داده و با بررسی نتایج حاصل از شورای مشورتی ۱۰۰ نفره، در نهایت به انتخاب یک تا سه برگزیده نهایی می‌پردازد. 

چرا پارسی‌جان؟ 

سخنران دوم میلاد عرفان‌پور مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری بود، او گفت: برای ما بعد از درک اهمیت زبان فارسی و ارزش هویتی و فرهنگی آن، این پرسش مطرح شد که چگونه می‌توانیم این زبان را پاس بداریم، از فرسایش آن جلوگیری کنیم و حافظ این میراث گران‌قدر و در نتیجه، نگاهبان هویت و فرهنگ خویش باشیم.  به باور ما، هرچه مسئله زبان فارسی مردمی‌تر طرح شود و اقدامات نوآورانه برای حفظ و حراست از آن از دل جامعه آغاز شود، تأثیر آن پایدارتر خواهد بود. حفظ زبان فارسی لزوماً نباید در چارچوب خط‌مشی‌گذاری‌های رسمی یا محدود به نهادهای حاکمیتی باشد. این زبان، گوهری گران‌بهاست که همه مردم باید با دغدغه و عشق، در هر شغل، موقعیت و جایگاهی که هستند، خود را موظف بدانند به سهم خویش در پاسداری از آن مشارکت کنند. 

مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری ادامه داد: بر این اساس، با تشکیل شورای علمی و هیئت مشورتی مناسب، جایزه پارسی‌جان را برنامه‌ریزی کردیم و تصمیم بر آن شد که فراتر از اقدامات پیشین، این رویکرد را مردمی‌تر کرده و حرکت را با مشارکت گسترده‌تری پیش ببریم. بر این مبنا، هر ماه از سه فرد حقیقی، سه رویداد یا سه موضوع تقدیر می‌کنیم که به گونه‌ای با نوآوری، اقدام داوطلبانه و تلاش چشمگیر، کار مهم، جذاب و نوآورانه‌ای را در راستای حفظ زبان فارسی انجام داده‌اند. 

وی در پایان سخنانش گفت: روال کار به این ترتیب است که هر ماه، با نظر شورای علمی و یک شورای مشورتی حدوداً صدنفره نامزدهایی که به ذهنشان می‌رسد معرفی می‌شوند.   این نامزد می‌تواند یک رستوران باشد که در حفظ زبان فارسی می‌کوشد، یک دبیر ادبیات باشد که با نوآوری به تدریس زبان و ادبیات می‌پردازد، یک خلبان باشد که در حرفه خود به زبان و شعر فارسی اهمیت می‌دهد، یک ابزار در فضای مجازی باشد که به زبان فارسی توجه دارد، یا یک خواننده باشد که در آثار خود به زبان و به استحکام و پختگی شعری که می‌خواند اهتمام می‌ورزد. پس از این فرایند، هر ماه با انتخاب نهایی شورا، سه برگزیده انتخاب می‌شوند که امروز اولین منتخبان ماهانه ما — مربوط به آبان ۱۴۰۴ — در دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، تکریم و تقدیر شده و نشان پارسی‌جان و لوح تقدیر را دریافت خواهند کرد.

پرداختن به زبان فارسی، خارج از چارچوب وظایف رسمی و انتظارات معمول

در ادامه ناصر فیض مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی گفت: ما در انتخاب افراد یا نهادهای دریافت‌کننده این نشان، عمدتاً به این موضوع دقت داشته‌ایم که توجه به زبان فارسی جزو دغدغه‌های اصلی آن شخص، ارگان یا مؤسسه باشد. البته بسیاری دیگر نیز هستند که مدعی توجه به زبان فارسی‌اند و وظایف خود را در این زمینه انجام می‌دهند. اما آنچه برای ما حائز اهمیت است، این است که این موضوع به یک دغدغه جدی در زندگی فرد تبدیل شده باشد، حتی اگر شغل او مستقیماً به این حوزه مرتبط نباشد. کسی که وظیفه ذاتی‌اش این است باید انجام بدهد و پاسخگو هم باشد برای کارهایی که انجام نداده است. 

وی ادامه داد: یعنی آن دسته از افراد که اساساً در حوزه‌ی زبان و ادبیات فارسی فعال نیستند، اما با ابتکار عمل شخصی، خلاقیتی از خود نشان می‌دهند، به گمانم از ارزشمندترین افراد برای این مجموعه محسوب می‌شوند. فراتر از صِرف توجه به زبان فارسی، مهم این است که این موضوع به یک دغدغه‌ی جدی برای آنان تبدیل شود، به‌گونه‌ای که در حرفه و فعالیت خود بتوانند توجه دیگران را نیز به این زبان و هویت ما جلب کنند. خلاقیتی که فرد از خود نشان می‌دهد و اقدامی که خارج از چارچوب وظایف رسمی و انتظارات معمول انجام می‌دهد، از نظر ما بسیار ارزشمند است. اینگونه افراد حتی باید مورد اشاره و معرفی قرار گیرند. 

فیض با اشاره به اینکه زبان فارسی یکی از چهار زبان باستانی و زنده جهان است به داشتن منابع مکتوب بسیار کهن که هنوز میتوان آن‌ها را خواند و فهمید پرداخت. 

وی افزود: امیدواریم این رویداد بتواند توجه عموم را بیش از پیش به اهمیت زبان فارسی جلب کند، به‌ویژه آن دسته از افراد که این مسئولیت، وظایف آنان محسوب می‌شود و انتظار می‌رود با جدیت بیشتری نسبت به گذشته در این زمینه اقدام کنند. 

آمیرزا، و تیمی که همیشه در خلق بازی به ایران نظر داشته است

در ادامه و پس از پخش فیلم بنیان‌گذاران بازی آمیرزا، شهریار ازهاریان فر به نمایندگی از این گروه سخنش را آغاز کرد و گفت: ما از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را در حوزه تولید بازی آغاز کردیم و جالب آنکه این بازی‌ها همواره مبتنی بر تاریخ ایران بوده‌اند. نخستین اثر ما، داستان زندگی نادرشاه افشار با عنوان «شمشیر نادر» لطفعلی خان زند «بازی شبگرد» و سپس بازی «پیکان زمان» بود. از سال ۱۳۹۲ نیز بازی کلماتی باقلوا و پس از آن بازی «آمیرزا» را ارائه دادیم. 

وی افزود: در طول این مسیر، هیچ گونه حمایت دولتی یا بودجه‌ای به ما تخصیص نیافت، به استثنای یک جایزه که از سوی معاونت علمی قرار بود به ما اهدا شود — که آن هم ندادند و تنها وعده جایزه بود! 

وی همچنین گفت: متأسفانه زبان فارسی در موقعیتی قرار دارد که با وجود برگزاری مجالس شعر، در پشت پرده هیچ حمایت معنوی یا حتی مادی در این زمینه وجود ندارد. اگر افراد یا نهادهایی بخواهند در قالب بازی‌ها اقدام به معرفی ادبیات ایران به جهانیان کنند، متأسفانه زیرساخت یا حمایت لازم فراهم نیست. حتی در حوزه سینما نیز تاکنون آثار شایسته‌ای تولید نشده است؛ برای مثال، ما تا به حال سریالی برای کورش بزرگ نداشته‌ایم که این واقعاً جای تأسف دارد، یا حتی اثر شناخته‌شده‌ای که حول محور شاهنامه باشد و در سطح جهانی همه گیر شده باشد هنوز خلق نشده است. 

این بازی‌ساز جوان در پایان سخنانش گفت: امیدوارم روندهای کنونی با همراهی استادان و صاحب‌نظران، حداقل بتواند صدای ما را به گوش مسئولان رده‌بالا برساند و نشان دهد که این صنعت چقدر می‌تواند ارزآوری، ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت و بهره‌وری داشته باشد. با توجه به جمعیت حدود ۳۲ میلیون بازی‌باز در کشور اگر پشتوانه سیاست‌گذاری صحیحی وجود داشته باشد، می‌توان بسیاری از اهداف را محقق کرد و گام‌های بلندی برداشت. 

خلبان خوش ذوقی که پیش از آنونس آغاز پرواز شعر می‌خواند 

در ادامه علی بزرگی (خلبان هواپیماهای مسافربری) که برگزیده دیگر این جایزه بود درباره دلایل انتخابش توضیحاتی داد و گفت: ایده استفاده از شعر و ادب فارسی در پیام‌های ارائه‌شده به مسافران، از اینجا شکل گرفت که در ابتدا هدف جلب توجه مسافران و ایجاد شنوندگی مؤثر بود. چه چیزی بهتر از زبان و ادبیات فارسی که همه ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد و شاید این روش، بهترین راه باشد؛ چرا که تنها رسانه ارتباطی در آن لحظه، صدا است و هیچ المان تصویری وجود ندارد. 

وی ادامه داد: اکثر هواپیماهای کشور عزیزمان مجهز به نمایشگر برای پخش محتوای سرگرمی نیستند، بنابراین دقایقی که خلبان با مسافران صحبت می‌کند می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد و تجربه بهتری برای آنان ایجاد کند، به‌ویژه اگر دچار استرس یا نگرانی باشند. قطعاً این رویکرد بر بهبود حال و هوای مسافران نیز تأثیرگذار خواهد بود؛ و چه چیزی بهتر از این که این ارتباط با شعر فارسی آغاز شود و سپس اطلاعات ضروری سفر به گوش مسافران عزیز برسد. 

این خلبان خوش‌ذوق در پایان با اشاره به پیام‌های مسافران هواپیما گفت: پیام‌های دریافتی همواره به‌گونه‌ای پرشمار و باکیفیت بوده‌اند که این چرخه ارزشمند را برای اینجانب تداوم بخشیده‌اند. نمونه بارز آن، یکی از مسافران گرامی از هموطنان غیور سیستانی و بلوچستانی بود که با ذوقی ستودنی، در داخل هواپیما شعری بدیهه در وصف این حقیر سرودند. مطالعه این اثر برایم بسی خوشایند و مایه مسرت بود، که توانسته‌ام تلنگر کوچکی بر ذوق و خلاقیت هم‌میهنانم وارد کنم و آن انگیزه درونی را در آن‌ها بیدار کنم. 

محسن چاووشی، سومین برگزیده پارسی‌جان

توسلیان در ادامه با معرفی سومین نفر برگزیده این جایزه گفت: آیین اهدای نشان پارسی‌جان، ویژه‌ی آبان ماه ۱۴۰۴ با هدف تکریم از نگهبانان زبان فارسی — که همانا خود مردم هستند و در جامعه حضور دارند — برگزار شده است. در این دوره، نفر سوم محسن چاوشی است که به عنوان یکی از برگزیدگان معرفی شده‌اند و متأسفانه به دلایلی امکان حضور در این مراسم را نداشتند. 

میلاد عرفان‌پور هم در توضیحی درباره انتخاب چاوشی افزود: آقای چاوشی از جمله خوانندگان برجسته کشور محسوب می‌شود که از مخاطبان مردمی بسیار گسترده‌ای برخوردار است. او همچنین از معدود هنرمندانی هستند که در آثار خود توجه ویژه به اشعار فاخر، پخته و ارزشمند شاعران بزرگ فارسی — از مولانا و حافظ گرفته تا سعدی و دیگر برجستگان ادبی — نشان داده است. این توجه شایسته، از دید شورای علمی ما پنهان نماند و بر همین اساس، در اینجا به محسن چاوشی — که علاقه‌مند به حضور در این محفل بودند ولی میسر نشد — خداقوت می‌گوییم. 

وی ادامه داد: انشاءالله نشان پارسی‌جان به این بزرگ‌مرد موسیقی کشور، هنرمند فروتن و مجاهد واقعی در عرصه هنر ارزشمند موسیقی اهدا خواهد شد. همچنین احتمالاً در ماه‌های آینده نیز از دیگر خوانندگان عزیز تقدیر به عمل خواهد آمد. 

حیات زبان فارسی با شعر

فریبا یوسفی نیز در پایان این جلسه به ایراد سخن پرداخت و گفت: بخشی مهم از پاسداری از زبان فارسی، بی‌گمان به شعر بازمی‌گردد. شعر، از عوامل بنیادین حفظ و پاسداشت این زبان است، اما آنچه به آن جان می‌بخشد، حضور و کاربرد آن در میان مردم است. این مردم هستند که با شعر پیوند برقرار می‌کنند؛ شعری که اثرگذار باشد، در میان جامعه رواج می‌یابد و حیات زبان فارسی را ادامه می‌دهد. 

وی افزود: در جلسات متعددی که برگزار شده، شاهد تلاش بی‌وقفه همکاران عزیزم در این گروه ارزشمند بوده‌ام. آغاز این حرکت را قدرتمند می‌دانم، چرا که با سینما شروع شد. 

یوسفی تاکید کرد: هدف این است که این حرکت در میان عموم مردم و همچنین افرادی که دارای مسئولیت‌های اداری، فعالیت‌های هنری، یا حتی ذوق و قریحه‌ی ادبی هستند، گسترش یابد. پاسداری از زبان فارسی لزوماً وظیفه‌ی ذاتی این عزیزان نیست، بلکه از علاقه‌ی درونی آنان سرچشمه می‌گیرد. این علاقه‌ی اصیل می‌تواند در هر فرد با هر حرفه و موقعیتی که داشته باشند، متجلی شود و از این طریق، شبکه‌ای مویرگی در میان جامعه‌ی ما شکل گیرد تا انشاءالله این جریان به طور گسترده‌ای رواج یابد. 

یوسفی گفت: در این برنامه و گردهمایی‌ها، تلاش ما بر این است که از زحمتکشان عرصه‌ی زبان فارسی تقدیر به عمل آید. انتظار داریم بخش رسانه‌ای این اقدامات به اندازه‌ای فعال شود که همگان از این تحولات آگاه شوند. قطعاً هدف صرفاً تقدیر شدن افراد نیست، بلکه مقصود اصلی این است که آنان درک کنند تلاش ارزشمندشان دیده می‌شود. 

وی در پایان افزود: هر یک از ما با توجه به مخاطبان خود، اگر بتوانیم این پیام پاسداری را بازتاب دهیم، بی‌تردید این جریان با سرعت بیشتری گسترش خواهد یافت و توجه عموم به اهمیت زبان فارسی بیش از پیش جلب خواهد شد. 

در پایان این نشست، به علی بزرگی و شهریار ازهاریان‌فر لوح تقدیر و تندیس پارسی‌جان اهدا شد. 

انتهای پیام/