لزوم گسترش بازیافت شیمیایی برای تحقق اقتصاد چرخشی

به گزارش شانا، محمد متقی یکشنبه (چهارم آبان) در همایش تولید مسئولانه در زنجیره ارزش پلاستیک با اشاره به وضع جهانی تولید و مصرف پلاستیک اظهار کرد: هم‌اکنون مجموع تولید پلاستیک در جهان به ۴۳۱ میلیون تن می‌رسد که بیش از ۵۴ درصد آن در منطقه آسیا به‌ویژه در چین مصرف می‌شود؛ کشوری که به‌تنهایی نزدیک به ۳۴ درصد از مصرف جهانی را به خود اختصاص داده است. با وجود این حجم عظیم تولید و مصرف، تنها ۱۰ درصد از پلاستیک‌های تولیدی در چرخه بازیافت قرار می‌گیرند و بخش عمده‌ای از آنها همچنان از فرآیند بازچرخانی دور مانده‌اند.

وی با بیان اینکه بیشترین مصرف پلیمر در ایران مربوط به پلی‌اتیلن سنگین با حدود سالانه ۱.۵ میلیون تن در سال است، ادامه داد: ظرفیت تولید پلی‌پروپیلن در ایران حدود یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن است که از این مقدار، نزدیک به ۸۵۰ هزار تن تولید و به بازار مصرف برای استفاده پایین‌دستی عرضه می‌شود.

افزایش ظرفیت تولید و تنوع مصرف پلیمرها در کشور

مدیر توسعه صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به اینکه مجموع ظرفیت تولید پلی‌اتیلن در کشور حدود ۵.۵ ‌میلیون تن است و با اجرای طرح‌های توسعه‌ای در سال‌های آینده افزایش می‌یابد، افزود: بیشترین تقاضا در مصرف پلی‌اتیلن به حوزه فیلم‌های بسته‌بندی مربوط است که حدود ۳۵ درصد از مصرف کشور را به خود اختصاص داده است. پس از آن ۱۲ درصد به بخش بادی و ۱۱ درصد به بخش تزریقی تعلق دارد. در گروه پلی‌پروپیلن گرید قالب‌گیری تزریقی با سهم ۳۲.۸ درصد، فیلم و ورق با ۲۵.۲ درصد و رافیا و الیاف با ۲۰.۸ درصد به ترتیب بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.

متقی به بازار بازیافت پلاستیک در کشور اشاره کرد و گفت: ضایعات پلاستیکی در چهار گروه اصلی ضایعات بادی، ضایعات حاصل از فرآیند تولید، صنعتی و عمومی طبقه‌بندی می‌شوند. متأسفانه بخش قابل توجهی از این ضایعات هنوز به‌طور اصولی جمع‌آوری و بازیافت نمی‌شود.

وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد پارسال میانگین قیمت ضایعات پلاستیکی در بازار در حدود ۶۰ درصد قیمت مواد نو بوده و این نسبت در برخی مواد مانند پلی‌پروپیلن بین ۵۰ تا ۷۰ درصد متغیر است که نشان می‌دهد بازیافت می‌تواند از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر باشد.

حرکت جهان به سوی اقتصاد چرخشی

مدیر توسعه صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به روند مدیریت پسماندهای پلاستیکی و حرکت جهان به سوی اقتصاد چرخشی بیان کرد: در سال ۲۰۲۰ حدود ۷۵ درصد از پسماندهای پلاستیکی در جهان دفن یا سوزانده و تنها ۱۰ درصد بازیافت مکانیکی می‌شد. بر اساس روندهای غالب در این صنعت پیش‌بینی‌شده در سال‌های ۲۰۴۰ تا ۲۰۶۰ سهم دفن و سوزاندن کاهش یافته و سهم بازیافت شیمیایی از صفر به ۲۰ و سپس به ۴۵ درصد افزایش یابد.

متقی با بیان اینکه شرکت‌های بزرگ پتروشیمی در کشورهای توسعه‌یافته مانند ایالات متحده، آلمان، تایلند و مکزیک وارد عرصه بازیافت مکانیکی و شیمیایی شده‌ و واحدهایی با ظرفیت‌های بالای ۵۰ هزار تن ایجاد کرده‌اند، افزود: این در حالی است که در ایران هنوز شرکت‌های بزرگ بالادستی به‌طور جدی وارد این عرصه نشده‌اند.

وی با تشریح فناوری‌های نوین بازیافت شیمیایی اظهار کرد: امروزه چهار روش اصلی برای بازیافت شیمیایی پلاستیک‌ها وجود دارد شامل حلال‌ها، دیپلیمریزاسیون و روش‌های تبدیل حرارتی که به‌صورت پیرولیز و گازی‌سازی است. در روش استفاده از حلال، آلودگی‌ها و رنگدانه‌ها از پلیمر جدا و دوباره به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. در روش تجزیه حرارتی، ساختار پلیمری شکسته و به ترکیبات اولیه بازمی‌گردد که می‌توان از آنها در تولید محصولات جدید استفاده کرد.

ورود صنعت پتروشیمی به فناوری‌های نوین

مدیر توسعه صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به ضرورت ورود صنعت پتروشیمی ایران به توسعه فناوری‌های مرتبط تأکید کرد: این روش‌ها افزون بر کاهش آلودگی محیط‌ زیست، ارزش افزوده بالایی نیز ایجاد می‌کنند، همچنین روش آپ سایکلینگ (upcycling) به‌عنوان یکی از روش‌های نوظهور در صنعت بازیافت پلاستیک است. در بازیافت شیمیایی کلاسیک هدف بازیابی خوراک اولیه (نفتی یا گاز سنتز) است اما در Upcycling محصول نهایی ارزش بالاتر دارد. مسیرهای شیمیایی Upcycling پلی‌اتیلن شامل اکسیداسیون کنترل‌شده پلی‌الفین‌ها و تبدیل به الکل‌ها و اسیدهای چرب مصنوعی، کراکینگ کاتالیستی با فلزات واسطه و تبدیل به واکس‌های صنعتی و روغن‌های پایه و در نهایت آمین‌دارسازی و هیدروژناسیون و تبدیل به پلی‌ال‌ها برای صنایع پوشش و چسب است.

متقی با بیان اینکه دستیابی به اقتصاد چرخشی در صنعت پلاستیک نیازمند همکاری میان صنعت پتروشیمی، شرکت‌های پایین‌دستی و نهادهای مرتبط با مدیریت پسماند است، یادآور شد: بدون ایجاد نظام جامع جمع‌آوری، تفکیک و بازیافت، نمی‌توان به هدف تولید مسئولانه و پایدار در زنجیره ارزش پلاستیک دست یافت.

انتهای پیام/