نگاهداری: مشارکت مردمی در تصمیم گیری ها، زمینه ساز افزایش سرمایه اجتماعی است/چمران: با قرارگرفتن شورا‌ها در مسیر اصلی، بار دولت کم خواهد شد

طبق گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، بابک نگاهداری در مراسم اختتامیه دوره‌های تخصصی مدرسه حکمرانی و قانونگذاری شهید مدرس که با حضور مهدی چمران رییس شورای اسلامی شهر تهران برگزار شد، گفت:  مدرسه حکمرانی شهید مدرس را از تحولاتی که در عرصه حکمرانی در دنیا ایجاد شده است راه اندازی کردیم چراکه باید بتوانیم در مسیر این تحولات قدم‌های آموزشی خوبی را برداریم و ماموریت مدرسه حکمرانی برداشتن این قدم‌ها است.

وی ادامه داد: عرصه حکمرانی در دنیا به سمت دانش بنیان شدن پیش رفته و سیاستگذاری‌ها به سمت سیاستگذاری‌ها پیچیده سوق پیدا کرده است. در حال حاضر نه مدل‌های سنتی جواب می‌دهد  و نه ساده انگاری در سیاست گذاری می‌تواند رافع مسائل و مشکلات کشور باشد.

نگاهداری گفت: به دنبال این تغییر و تحولات در عرصه حکمرانی ما نیاز  به سازوکار‌های دانشی داریم تا در قالب آنها بتوانیم آموزش‌های متناسب با این نوع حکمرانی را به جوانان علاقه‌مند به مدیریت و سیاستگذاری در کشور ارائه دهیم. این امر نیت اصلی ما از برگزاری این دوره‌های مدرسه حکمرانی و قانونگذاری شهید مدرس است.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح کرد: باتوجه به اینکه در کشور ما احزاب به صورت مستمر فعالیت نمی‌کنند و بیشتر فعالیت احزاب محدود به زمان انتخابات است این نوع سازوکار‌های آموزشی در کشور ما بیشتر مورد نیاز است.  

نگاهداری در ادامه سخنان خود به رویکرد‌های که در برگزاری این دوره‌ها مدنظر است اشاره کرد و گفت: ما سعی کردیم در این دوره‌هایی که برگزار می‌کنیم چند رویکرد را متناسب با تحولات حوزه حکمرانی در پیش بگیریم. یکی از رویکرد‌ها آموزش حکمرانی هیبریدی است. وقتی عوامل مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی  و... در هر تصمیم گیری دخیل است هیچ مسئله‌ای پیدا نمی‌کنید که تنها به یک مولفه مرتبط باشد.

وی افزود: بنابراین ما هم باید رویکرد خود را تغییر دهیم و رویکرد هیبریدی  را در پیش بگیریم و آموزش‌های فرهنگی سیاسی و اجتماعی و... را در کنار هم بینیم تا بتوانیم قدرت حل مسئله واقعی را در شرکت کنندگان دوره افزایش دهیم.

نگاهداری در ادامه سخنان خود گفت: آن چیزی که به درد کشور ما می‌خورد توان حل مسئله است. یکی از مشکلات کشور ما این است که خیلی سازمان‌ها هستند که هر چقدر فکر کنید نمی‌توانید بفهمید این سازمان‌ها چه مسئله‌ای از کشور را حل می‌کنند. آیا مدیران این سازمان‌ها آموزش و توانمندی‌های لازم را برای حل مسئله دارند. نبود این آموزش‌ها باعث شده کشور را آزمون و خطا مدیریت کنیم.

وی افزود: به این موضوعات باید عدم قطعیت‌هایی هم که  در دنیای امروز ما وجود دارد اضافه کنیم. ما هر روز با مسائل جدیدی مواجه هستیم یک روز کرونا، یک روز تورم و جنگ و مسائل دیگر که در حکمرانی دخیل هستند. چالش وقتی از یک حدی عبور می‌کند و پیچیده می‌شود تبدیل به شرایط بدخیم می‌شود. با چند راه حل ساده امکان حل این مسائل وجود ندارد.

وی گفت: رویکرد دوم ما است که بتوانیم قدرت عمودی را به قدرت توزیعی تبدیل کنیم. یعنی هر چقدر که بتوانیم یک سری از کارویژه‌های را از دولت مرکزی جدا کنیم و به مدیریت‌های شهری و محلی واگذار کنیم، به کارآمد‌تر شدن حکمرانی در کشور کمک کردیم.

نگاهداری توضیح داد که این رویکرد دارای فایده مندی‌های بسیاری است و سپس به چند مورد از این فایده‌ها اشاره کرد و گفت:  هر چقدر سر دولت مرکزی را خلوت کنیم این امکان را فراهم خواهیم کرد که دولت به مسائل کلان، اساسی و بحرانی‌تر بپردازد؛ بنابراین خدماتی که حکمرانی محلی تواند ارائه کند را باید دولت مرکزی تفویض کند.

وی خیر و برکت دیگر را آشنا‌تر بودن حکمرانان محلی با مسائل مردم دانست که این شناخت بهتر به حل بهتر مشکلات کمک می‌کند و در نهایت به ارتقای کیفیت زندگی در شهر‌ها و روستا‌ها منجر می‌شود.

نگاهداری در ادامه به دستاورد دیگری پرداخت و گفت: دستاورد سوم تاثیر این رویکرد در افزایش سرمایه اجتماعی در کشور است. هر چقدر مشارکت مردم محلی در تصمیم گیری‌ها افزایش دهیم زمینه ساز افزایش سرمایه اجتماعی خواهد بود. ما باید موضع خود را از حمایت پدرانه به مشارکت برادرانه ارتقا دهیم.  

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، سپس به رویکرد دیگر برگزاری دوره‌های تخصصی اشاره کرد و انتقال شیوه‌های نوین، فناورانه و نواورانه را از جمله این رویکرد‌ها دانست.

وی بیان داشت:  ابزار‌های نوین حکمرانی مثل تحلیل سیستمی، شبیه سازی‌های سیستمی و راه اندازی بازی‌هایی مثل پارلمان دانشجویی و... باعث انتقال مهارت‌های نوآورانه به شرکت کنندگان می‌شود. ما باید شیوه مدیریت در حکمرانی مبتنی بر داده و هوش مصنوعی را منتقل کنیم و آموزش دهیم.

نگاهداری در ادامه به رویکرد چهارم پرداخت: رویکرد چهارم سیاست گذاری است. تجربه زیسته چند ساله‌ای در مرکز پژوهش‌ها شکل گرفته که باید این دانش منتقل شود. یک مجموعه هوشمند حکمرانی باید به سمت مستند سازی و تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح حرکت کند.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، رویکرد پنجم را رویکرد آینده نگارانه دانست و گفت: ما صرفا نیاید بر روی حل مسائل کوتاه مدت تمرکز کنیم بلکه باید تحولات آینده را هم مدنظر قرار دهیم و برای آن‌ها تدبیر کنیم.

مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران در این اختتامیه ضمن ارزشمند خواندن جایگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گفت: خوشحالم که مرکز پژوهش‌ها رشد کرده که می‌تواند مشاور خوبی برای مسئولان و نمایندگان مجلس باشد و بتواند علاوه بر پژوهش به کار آموزشی هم بپردازد و تجربیات خود را منتقل کند.

وی افزود: باید پژوهش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس به قانون تبدیل شود و نباید پژوهش‌های این مرکز بدون استفاده قرار گیرد. ما در قانون اساسی دو نوع حکمرانی داریم. یکی حکمرانی کلی و سیاست گذاری کلی است که مجلس و دولت و همه حکمرانان و حاکمان آن را بر عهده دارند و مسائل کلی کشور را تدوین می‌کنند و به اجرا می‌گذارد.

رییس شورای اسلامی شهر تهران، افزود: یک حکمرانی دیگر هم داریم که اسم آن را حکمرانی محلی یا مدیریت محلی می‌گذاریم که همان مدیریت‌های شهری و روستایی است. متأسفانه در کشور ما این دو حکمرانی به طور کامل از یکدیگر جدا نشده است و بعضاً به طور مثال وقتی یک مشکلی در خیابان وجود دارد، آن را با نماینده مجلس درمیان می‌گذارند یا مباحث دیگری که در حوزه مربوط به نمایندگان مجلس است را با نمایندگان شورای شهر مطرح می‌کند.

چمران با اشاره به تاکید امام خمینی (ره) بر راه‌اندازی شورا‌های محلی در ابتدای انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: قانون اساسی جایگاه بالایی را برای مدیریت‌های محلی در نظر گرفته است. حضرت امام (ره) هم در اردیبهشت ماه ۵۸ این فرمان را صادر می‌کنند که بسیار جالب توجه است.

رئیس شورای اسلامی تهران با اشاره به مشکلات موجود در مدیریت شهری گفت: شورایاری که ما ایجاد کرده‌ایم، نشان‌دهنده این است که مدیریت شهری با یک مشکل اساسی در محلات مواجه بوده است. در گذشته، ما تنها پانزده نفر بودیم، اما اکنون بیست و یک نفر باید تهران و بیست و دو منطقه را مدیریت کنند. برخی از مناطق مانند منطقه یک و چهار به اندازه دو تا سه استان کشور ما جمعیت دارند و منطقه چهار به تنهایی بین هشتصد هزار تا یک میلیون نفر جمعیت دارد.

وی افزود: شهردار باید بتواند این مناطق وسیع را که به اندازه چند شهر هستند، مدیریت کند. در تهران حدود دوازده میلیون نفر جمعیت در روز وجود دارد و باید به نیاز‌های آنها پاسخ دهیم. مردم حق دارند که نمایندگان خود را ببینند و صحبت‌هایشان شنیده شود، اما برای این کار به یک رابط نیاز داریم.

وی همچنین به چالش‌هایی که در شناسایی محلات وجود دارد اشاره کرد و گفت: من در تهران متولد شده‌ام، اما هنوز هم بسیاری از محلات را نمی‌شناسم. افرادی که از جا‌های دیگر آمده‌اند، چگونه می‌توانند به مشکلات مردم رسیدگی کنند؟ بنابراین، این مناطق و محلات نیاز به ساماندهی دارند.

رییس شورای اسلامی شهر تهران، با اشاره به اهمیت واگذاری امور به مردم گفت: همه چیز را از مردم به مردم واگذار کنید. این جمله‌ای است از حضرت امام (ره) در مورد شورا‌ها مطرح کرده است. امام می‌فرمایند که مردم هر محل و هر شهر خودشان بهتر می‌دانند که چه کار کنند و چگونه شهر و محل خود را اداره کنند.

وی در ادامه توضیح داد: ما باید تلاش کنیم تا مصوبات شورا‌های اسلامی شهر اجرا شوند و استانداران و فرمانداران موظفند که این مصوبات را اگر مغایرت قانونی نداشته باشند، اجرا کنند. اما متأسفانه در عمل این موضوع به خوبی اجرا نمی‌شود.

چمران خاطرنشان کرد: مشکلات حکمرانی و قانون‌گذاری باید مورد توجه قرار گیرد و ما باید به دنبال راهکار‌هایی باشیم که این مسائل حل شوند.

وی با اشاره به مشکلات زیرساختی در شهر‌ها گفت: ما به قول معروف می‌آییم و یک خیابان را به عنوان مثال آسفالت می‌کنیم که هر مترمربع آن چند صد میلیون تومان هزینه دارد. در حالی آن آسفالت هنوز تازگی خود را از دست نداده، یکی می‌خواهد آب ببرد، یکی می‌خواهد برق بکشد و دیگری می‌خواهد فاضلاب بکش؛ و آسفالت را می‌کند.

رییس شورای اسلامی شهر تهران، افزود: می‌گویند پولش را می‌دهیم، اما آسفالت جدید دیگر نمی‌تواند همان آسفالت اولیه باشد. این مشکلات ناشی از عدم مدیریت محلی صحیح است. انصاف را باید به خرج دهیم و از اشتباهات بگذریم، زیرا هر کسی ممکن است در هر جایی اشتباه کند.

وی ادامه داد: ما باید نهاد شورا‌های محلی را به خوبی هدایت کنیم تا در مسیر اصلی خود قرار گیرد. اگر این کار را انجام دهیم، بار سنگین دولت کم خواهد شد.

رییس شورای اسلامی شهر تهران، در پایان خاطرنشان کرد: مجلس شورای اسلامی نیز باید در این زمینه فعال باشد و ایده‌ها را پیاده‌سازی کند تا بتوانیم از تجربیات گذشته استفاده کنیم.

مهدی عبدالحمید، معاون پژوهش‌های حکمرانی و مدیریت مرکز پژوهش‌های مجلس هم در این مراسم گزارشی از برگزاری دوره‌ها ارائه کرد و گفت: مدرسه حکمرانی  در امتداد رویکرد مردمی سازی دکتر قالیباف در سال ۱۴۰۱ تشکیل شد تا دانش انباشته در مرکز پژوهش‌ها را به جامعه و نخبگان منتقل کند.

وی تصریح کرد: چهار دوره حکمرانی تقنیننی ۱۴۴ ساعته برگزار کردیم. همچنین ده دوره کوتاه مدت برگزار کردیم. نزدیک به ۹۰۰ ساعت محتوای آموزشی ارائه کردیم و حدود هزار نفر هم در این دوره‌ها هم شرکت کردند.

معاون پژوهش‌های حکمرانی و مدیریت مرکز پژوهش‌های مجلس، با اشاره به حجم گسترده کار مرکز پژوهش‌ها گفت: با این فشار اجرا ما تلاش کردیم از کارشناسان مرکز برای آموزش و حضور در این دوره‌ها استفاده کنیم تا این دانش به جامعه نخبگانی هم منتقل شود.

شایان ذکر است در پایان این آیین از برگزیدگان دوره‌های مختلف تقدیر شد.

انتهای پیام/