نقش دفاتر دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در ارائه خدمت به مردم

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه، در نشست هم‌اندیشی نمایندگان استانی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تصریح کرد: نقش بنیادین دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ارائه خدمت به مردم است.

وی دفاتر را اولین نقطه مواجهه مردم و سرچشمه این خدمت‌رسانی دانست و تأکید کرد: «دفاتر باید از مبدأ تولید پرونده، به صافی و فیلتری کارآمد برای پیشگیری از تشکیل پرونده‌های قضایی تبدیل شوند.»

تغییر مسیر درآمدزایی به سوی صلح و سازش

عضو شورای عالی قضایی کشور راهکار این تحول را در توسعه نظام حل و فصل غیرقضایی در دلِ خودِ دفاتر برشمرد و پیشنهاد‌های عملیاتی متعددی ارائه داد؛ بر اساس این طرح، دفاتر باید با قرار گرفتن در صف به:

۱. صلح‌یاران و میانجیگران حرفه‌ای در همان مراحل اولیه شکایت و دادخواست را رسیدگی و قبل از ارسال به دادگاه آن را حل و فصل کند.

۲. با تبدیل شدن به مقر داوری و برگزاری جلسات داوری تخصصی به اختلافات مردم خاتمه داده و با این کار مانع تجمع پرونده در قوه قضاییه شود.

۳. بهره‌گیری از ظرفیت شورا‌های حل اختلاف به حل و فصل پرونده‌های مربوطه به شورا بپردازند.

حجت‌الاسلام والمسلمین صادقی تصریح کرد که از این طریق، دفاتر می‌توانند با دریافت حق‌الزحمه برای حل مسئله و پیشگیری از منازعه، درآمد خود را پایدار و بابرکت سازند، به جای اینکه درآمد صرفاً از طریق کثرت ثبت پرونده‌ها تأمین شود.

اولویت‌بخشی به پایداری خانواده

رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه، نقش دفاتر در جلوگیری از فروپاشی خانواده را حیاتی خواند و تأکید کرد: «چرا باید اختلافات اولیه (مانند مهریه یا نفقه) به دادگاه کشیده شده و به طلاق و زندانی شدن منجر شود؟».

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی صادقی در پایان با اشاره به تجربیات موفق در کاهش آمار طلاق با ارجاع پرونده‌های خانواده به شوراها، از هیأت مدیره کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و نمایندگان استانی خواست تا با “همت عالی” و تغییر نگرش، خود را شریک در آشتی و اصلاح ذات‌البین قرار دهند و این ظرفیت خاموش را به طور جدی فعال سازند؛ وی قاطعانه اعلام کرد که با اراده جدی، می‌توان ورودی دادگستری‌ها را به شدت کاهش داد.

تاکید رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه بر تقویت عناصر کلیدی تحول دیجیتال در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

محمد کاظمی‌فرد رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، در این نشست با قدردانی از نقش‌آفرینی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، بر لزوم نقش‌آفرینی مؤثر این دفاتر در محور‌های تحولی دستگاه قضا تأکید کرد

کاظمی‌فرد در این نشست بر اهمیت نوآوری در مجموعه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تأکید کرد و از ایده‌پردازی برای گسترش داوری و صلح‌یاری در بستر این دفاتر استقبال کرد.

وی پیشنهاد داد که تمامی دفاتر علاقه‌مند، مجوز داوری دریافت کنند تا مراجعه‌کنندگان بتوانند فرآیند حل اختلاف خود را در همان محل آغاز کنند؛ این اقدام، بهترین بستر برای نشر سریع خدمات داوری در جامعه خواهد بود.

عضو شورای عالی قضایی کشور همچنین وعده داد که فعالیت‌های صلح‌یاری دفاتر، از جمله در نظام رتبه‌بندی جدید لحاظ شده و بر سهم واریزی دفاتر به کانون تأثیر خواهد گذاشت.

وی با اشاره به الزام قانونی تحول در خدمات، اعلام کرد که تا پایان سال جاری، تمامی خدمات قابل ارائه در دفاتر، باید به صورت غیرحضوری عرضه شوند.

کاظمی‌فرد، رشد سریع اقبال عمومی به خدمات اولیه غیرحضوری مانند اظهارنامه را نشان‌دهنده آمادگی جامعه برای این تحول دانست.

عناصر کلیدی تحول دیجیتال در دفاتر:

۱. سامانه تنظیم: این سامانه نقش محوری در کاهش هزینه‌های دفاتر و افزایش رضایت مردم با استفاده از خدمات نیمه‌حضوری داشته است.

۲. مرکز داده کانتینری کانون: این مرکز داده در ماه آینده افتتاح شده و تضمین‌کننده کیفیت بالاتر خدمات و کاهش قطعی‌ها خواهد بود.

۳. خدمات جدید مشورتی: به‌زودی دو خدمت جدید «مشورت» و «مشاوره در نگارش درخواست‌ها» در فضای غیرحضوری رونمایی می‌شود. کلیه خدمات غیر حضوری تا ۵۰ درصد کاهش هزینه برای مراجعین را به همراه خواهد داشت.

۴. برون‌سپاری اجرای احکام: طرح آزمایشی برون‌سپاری اجرای احکام مدنی آغاز شده که اقدامی حیاتی در رفع نارضایتی عمومی از طولانی شدن فرآیند اجرای احکام است.
کاظمی‌فرد بر ضرورت تقویت وضعیت کنونی بازرسی دفاتر تأکید کرد و اذعان داست: نظام بازرسی به طور کامل تغییر خواهد کرد و در الگوی جدید، ۴۰ درصد امتیاز رتبه‌بندی دفاتر مستقیماً بر اساس نظرسنجی و رضایت مراجعین تعیین خواهد شد تا کیفیت خدمات به طور مستقیم تحت تأثیر نظر مردم قرار گیرد.

رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در پایان به اهمیت ویژه خدمات جهادی نزد ریاست قوه قضاییه اشاره کرد و بر لزوم توسعه و مستندسازی این فعالیت‌ها در استان‌های محروم و مرزی تأکید نمود؛ در بخش توسعه نیروی انسانی نیز، تکمیل فرآیند جذب ۱۲,۰۰ نفر از قبول‌شدگان آزمون دفاتر تا پایان سال، به عنوان یک اولویت مطرح شد.

دفاتر خدمات الکترونیک قضایی؛ پیشانی عدالت هوشمند در مسیر تحول و تعالی دستگاه قضا

محمدحسین آقایی، معاون خدمات الکترونیک قضایی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، با تأکید بر ضرورت اجرای بی‌وقفه اسناد بالادستی به‌ویژه «سند تحول و تعالی قوه قضاییه»، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی را پیشانی نظام در ارائه خدمات قضایی دانست و گفت: این دفاتر به عنوان نخستین درگاه ارتباط مردم با دستگاه قضا، نقش محوری در تحقق عدالت هوشمند و مردمی دارند.

آقایی با اشاره به تلاش‌ها و مجاهدت‌های مدیران دفاتر در مسیر خدمت‌رسانی دقیق و صادقانه افزود: ارتقای جایگاه حرفه‌ای این دفاتر نه از مسیر تغییر عناوین، بلکه از رهگذر توسعه مأموریت‌ها و واگذاری خدمات تخصصی جدید امکان‌پذیر است.

وی گفت: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی با برخورداری از ظرفیت انسانی و فنی قابل توجه، می‌توانند نقش برجسته‌تری در تحقق سیاست‌های کلان دستگاه قضایی و ارتقای عدالت اجتماعی ایفا کنند.

آقایی با اشاره به رویکرد جدید قوه قضاییه در تحقق عدالت دیجیتال اظهار داشت: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می‌توانند بازوی مؤثر دستگاه قضا در گسترش خدمات غیرحضوری و نیمه‌حضوری مرتبط با صلاحیت‌های قضایی و اداری باشند و در این مسیر، ظرفیت همکاری با نهاد‌هایی همچون سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان پزشکی قانونی کشور را نیز دارند.

وی افزود: بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها می‌تواند ضمن تسهیل دسترسی مردم به خدمات قضایی، از تمرکز مراجعات حضوری کاسته و گامی مؤثر در راستای تحقق عدالت هوشمند و مردم‌محور باشد.

معاون خدمات الکترونیک قضایی با تأکید بر لزوم صیانت از سلامت اداری، شفافیت مالی و امنیت داده‌های محرمانه مردم گفت: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی باید الگوی پاکدستی، مسئولیت‌پذیری و انضباط حرفه‌ای در ارائه خدمات باشند.

وی همچنین یادآور شد که رعایت دقیق مقررات، ارائه خدمات شفاف و پرهیز از هرگونه تخلف، از مهم‌ترین عوامل افزایش اعتماد عمومی به این دفاتر است؛ اعتمادی که به‌عنوان سرمایه‌ای گران‌بها و پشتوانه اصلی استمرار مأموریت و پایداری دفاتر در نظام عدالت الکترونیک به‌شمار می‌رود.

آقایی در ادامه با تاکید بر اینکه این دفاتر با بهره‌گیری از زیرساخت‌های فناورانه و نیروی انسانی متخصص، قادرند نقش مهمی در تسهیل دسترسی عادلانه مردم به خدمات قضایی ایفا نمایند، افزود: بهره‌مندی از ظرفیت این دفاتر در ارائه خدمات به ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز می‌تواند گامی مؤثر در تقویت ارتباطات فرامرزی نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران و صیانت از حقوق ایرانیان در اقصی نقاط جهان باشد.

آقایی در پایان خاطرنشان کرد: تحقق عدالت هوشمند بدون مشارکت دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به عنوان بازوی اجرایی قوه قضاییه در عرصه فناوری ممکن نخواهد بود لذا بر این اساس حمایت از توسعه کمی و کیفی این دفاتر، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در مسیر تحول دستگاه عدالت است و تحقق آن، به تقویت اعتماد عمومی و ارتقای سرمایه اجتماعی نظام منتهی خواهد شد.

تصویب پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری کلان با مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه 

محمدرضا سلطانی مدیرعامل کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در این خصوص تصریح کرد: با عنایت به اولویت موضوع داوری و میانجی‌گری در دستگاه قضایی به‌منظور جلوگیری از تشکیل و ورود پرونده‌های قضایی، انعقاد این تفاهم‌نامه نقش مهمی در کاهش ورودی پرونده‌ها و تقویت و توسعه تعاملات فی‌مابین کانون و مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه خواهد داشت.

مدیرعامل کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، در ادامه با ارائه گزارشی از عملکرد ۶ ماهه کانون در سال جاری، به راه‌اندازی «سامانه تنظیم» به‌منظور مدیریت امور مربوط به تحولات فناورانه، سامانه‌های نوین خدماتی و نظارتی، اشاره کرد و مهمترین هدف این سامانه را، کاهش مراجعات حضوری و استقرار نظام نوبت‌دهی هوشمند و رتبه‌بندی دفاتر دانست.

سلطانی اذعان داشت: «سامانه تنظیم» از محور‌های اصلی تحول دیجیتال در حوزه خدمات الکترونیک قضایی است که به دنبال ارتقاء کیفیت خدمات و شفافیت عملکرد مدیران است.

مدیرعامل کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در بخش دیگری از سخنان خود، بر لزوم توجه بیشتر مدیران نسبت به تسهیلات رفاهی و مالی تخصیص‌یافته تأکید و اشاره کرد که دریافت تسهیلات، مستلزم طی فرایند‌ها و مقدماتی است که مدیران دفاتر می‌بایست به این موضوع عنایت ویژه داشته باشند؛ بیمه‌های پایه و تکمیلی و برنامه‌ریزی‌های آتی رفاهی، از دیگر مواردی بود که سلطانی در این بخش به آن اشاره کرد.

محمدرضا سلطانی همچنین با اشاره به تقویت حوزه نظارتی در کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، افزود: با انجام بازرسی‌های متعدد، ضمن رسیدگی به شکایات دریافتی، شاهد ارتقاء کیفی خدمات هستیم.

مدیرعامل کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در پایان خاطر نشان ساخت: تداوم ارائه «خدمات قضایی سیار» و «خدمات جهادی به صورت رایگان» به اقشار آسیب‌پذیر و تحت پوشش نهاد‌های حمایتی که هزینه‌های آن به صورت کامل توسط کانون تأمین می‌شود، از دیگر برنامه‌های در حال اجراست.

انتهای پیام/