میراث مدرسه به روایت کتابخانه و موزه ملی ملک

اول مهرماه، نه تنها سرآغاز فصل خزان و پاییز است بلکه شور و شوق شروع سال تحصیلی جدید و بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها را با خود به گوشه و کنار کشور می‌آورد. دراین‌میان، آثار ارزشمندی مرتبط با موضوع مدرسه و دانش‌آموزان در کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می‌شود که یادآور روز‌های دل‌انگیزِ دانش‌آموزی است. در ادامه، گزیده‌ای از این آثار تاریخی و هنری، مرور می‌شود.

آثار مکتوب

از جمله این آثار می‌توان به رساله درباره عمران و ترقی ایران از رهگذر ساختن راه‌ها و بنیان‌گذاردن مدرسه‌ها که در سال ۱۲۹۶ قمری نوشته شده و با شماره اموالی «۱۵۳۳.۶»، در این موقوفه فرهنگی نگهداری می‌شود، اشاره کرد.

همچنین در کتاب مصور چاپ سنگی برجای مانده از دوره ناصرالدین شاه قاجار موجود در گنجینه ملک، الفبای فارسی به‌صورت مصور، آموزش داده شده است.

اثر دیگری نیز، با محوریت تصویب‌نامه هیئت وزیران در دی‌ماه ۱۳۲۵ در خصوص تعلیمات اجباری، تهیه عمارت برای دبستان‌های چهارکلاسی عمومی و آیین‌نامه از دکتر علی شایگان، وزیر فرهنگ وقت در این زمینه، با شماره اموالی «۱۳۹۱.۳۱.۰۰۷۷۲»، در کتابخانه و موزه ملی ملک، وجود دارد.

پرچم دبستان احتجابیه

از دیگر آثار این موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی می‌توان از پرچم ایران با نام دبستان «احتجابیه» اِوَز در فارس با شماره اموالی «۱۳۹۳.۰۹.۰۰۰۴۳»، نام برد. این پرچم پارچه‌ای سبز، سفید و قرمز به عبارت «دبستان دخترانه احتجابیه»، مزین است.

جالب است بدانید، بانو صغری خلیلی در سال ۱۳۱۵ شمسی، دبستان دختران احتجابیه را بنیان گذاشت. این اثر نیز توسط بانو نسرین دستغیب بهشتی، دختر بانو خلیلی به کتابخانه و موزه ملی ملک، اهدا شده است و از جمله آثار، مجموعه اهدایی خواهران دستغیب بهشتی به این مجموعه، به شمار می‌آید.

تابلوی کلاس مدرسه کمال‌الملک

دراین‌میان، می‌توان از تابلوی نقاشی «کلاس مدرسه کمال‌الملک»، متعلق به دوره پهلوی اول، به‌عنوان یکی دیگر از آثار با موضوع مدارس، نام برد. این تابلو، از جمله آثار مجموعه وقفی حسنعلی وزیری (پروین و فاطمه وزیری) در این موقوفه است که از آن با شماره اموالی «۱۴۰۳.۰۱.۰۰۰۹۹»، نگهداری می‌شود.

حسنعلی وزیری، نقاش و پیکرساز ایرانی، از مهم‌ترین نمایندگان مکتب کمال‌الملک بود. او به مدرسه صنایع مستظرفه رفت و در آنجا، مورد توجه کمال‌الملک، استاد خود، قرار گرفت. پس از پایان دوره هنر‌آموزی، مدیریت مدرسه به او واگذار شد و به معاونت صنایع مستظرفه نیز، رسید. همچنین حسنعلی وزیری به امریکا، آلمان و انگلستان سفر کرد و آثارش را به نمایش گذاشت. او از بنیان‌گذاران دانشکده هنر‌های زیبا بود و در آنجا به تدریس کالبد‌شناسی می‌پرداخت.

از این هنرمند علاوه بر نقاشی، دفتر‌ها و برگه‌هایی از طراحی با موضوعات چهره و آناتومی و گل‌ها، باقی مانده است.

به نظر می‌رسد، وزیری این اثر نیمه‌تمام را از پشت سر مدل به تصویر کشیده است. دو شاگرد دیگر پشت سه‌پایه‌های خود در حال نگاه کردن به مدل برای نقاشی کردن او هستند.

تمبر‌ها با نماد حروف الفبا

همچنین دو تمبر ۳۰ و ۷ هزار ریالی با نماد حروف الفبا (چ- گ) با شماره‌های اموالی «۱۳۹۲.۱۰.۶۰۵۵۲» و «۱۳۹۲.۱۰.۶۰۵۴۶»، در میان آثار موزه ملی ملک، به چشم می‌خورد.

گفتنی است، کتابخانه و موزه ملی ملک که توسط حاج حسین آقا ملک در سال ۱۳۱۶ شمسی، وقف حرم مطهر رضوی شده است، در حال حاضر همه‌روزه به‌جز روز‌های تعطیل، از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۶:۱۵، به نشانی «تهران، خیابان امام خمینی (ره)، خیابان سی‌تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)»، پذیرای علاقه‌مندان است.

انتهای پیام/