کارگردان «دفتر شصت برگ» از چالش‌های قصه‌گویی درباره جنگ برای نوجوانان می‌گوید

پیام میرتبریزیان کارگردان فیلم کوتاه «دفتر شصت برگ» از آثار راه یافته به بخش داستانی کوتاه سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان درباره این اثر و در گفت‌وگو با میزان، گفت: من این فیلم را در مازندران ساختم و در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مازندران تهیه شده است. باید بگویم فیلمبرداری «دفتر شصت برگ» اواخر فروردین‌ماه انجام شد و تمامی صحنه‌هایش در شهر بهشهر اتفاق افتاد. حتی یکی دو سکانس جبهه و اعزام نیرو به جنگ را هم همانجا با ساخت دکور فیلمبرداری کردیم. ضمن اینکه فیلم حدود ۱۸ دقیقه زمان دارد. 

وی درباره موضوع فیلم افزود: فیلم در رابطه با یک پسر نوجوان است که دوست دارد به جبهه برود اما خانواده‌اش مخالفت می‌کنند. او تلاش می‌کند خانواده را متقاعد کند که بتواند راهی جبهه شود. 

میرتبریزیان در توضیح چرایی انتخاب این سوژه گفت: من از ابتدا به حوزه کودک علاقه‌مند بودم. شروع فعالیتم با تئاتر کودک و نوجوان بود. در سال‌های ۸۷ و ۸۸ که جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در اصفهان برگزار می‌شد، به عنوان بازیگر حضور داشتم. همیشه دغدغه کودک و نوجوان را در ذهنم داشتم. از سوی دیگر، در مازندران ۱۴۵۰۰ شهید تقدیم کشور شد اما کمتر به قصه زندگی آن‌ها پرداخته شد. معمولاً وقتی فیلمی با موضوع دفاع مقدس ساخته می‌شود، سراغ سرداران شهید و شخصیت‌های شناخته‌شده می‌روند، در حالی که در پژوهش‌های خودم به روستاهای مختلف و مادران شهید برخوردم که فرزندان دانش‌آموزشان را از دست داده بودند. نوجوانان روستاهای دورافتاده با غیرت و اشتیاق به جبهه می‌رفتند، اما هیچ‌وقت فیلمی درباره آن‌ها ساخته نشد. دوست داشتم به سراغ امثال محمدحسین بروم؛ نوجوانانی که به‌رغم سن کم، برای کشور قدم‌های بزرگی برداشتند. 

وی در پاسخ به این پرسش که پیام فیلم برای مخاطب چیست، اظهار کرد: فیلم درباره رابطه عمیق مادر و فرزند است. مادری که یک فرزند را از دست داده و دیگر نمی‌خواهد فرزند دومش را از دست بدهد اما این نوجوان در طول روایت رشد می‌کند و بالاخره موفق می‌شود مادر را متقاعد کند. پیام فیلم من همین امروز هم به‌روز است. زمانی که فیلم ساخته شد، جنگ ۱۲ روزه هنوز رخ نداده بود، اما امروز هم نیاز جامعه ما این است که بچه‌ها بدانند در حفظ آینده کشورشان چقدر می‌توانند مؤثر باشند و سن‌وسال اهمیتی ندارد. 

میرتبریزیان درباره فضای جنگ در فیلم گفت: فیلم مربوط به جنگ ایران و عراق است. صحنه‌های انفجار و جبهه را داشتیم که کار بسیار دشواری بود، به‌ویژه برای یک فیلم کوتاه. ما این صحنه‌ها را جدا از قصه اصلی فیلمبرداری کردیم چون نیاز به پروداکشن سنگین داشت؛ از جمله تانک، تسلیحات نظامی، تعداد زیادی هنرور و لباس. بخشی از کار با همکاری سپاه مازندران انجام شد. ما بودجه جلوه‌های ویژه کامپیوتری نداشتیم، بنابراین همه انفجارها و صحنه‌های جنگ جلوه‌های ویژه میدانی بودند. صحنه اعزام محمدحسین ۱۴ساله به جبهه و بدرقه او توسط مادرش هم سخت بود چون اتوبوس‌های قدیمی و تعداد زیادی هنرور لازم داشتیم. به‌هرحال، برای یک فیلم کوتاه با محدودیت بودجه، کار پرزحمتی بود اما تیم ما تیم خوبی بود و همه از بچه‌های سینمای مازندران بودند. 

این کارگردان درباره ویژگی‌های کارگردانی این اثر گفت: این اولین تجربه من در فیلم کوتاه داستانی بود. پیش‌تر مستند ساخته بودم و هنوز هم در این حوزه فعال هستم. تلاش من این بود که فیلم برای مخاطب باورپذیر باشد. به همین دلیل در فرم و ساختار، به تصاویر دهه ۶۰ نزدیک شدیم. دوربین و لنزها متفاوت انتخاب شدند تا حس آن دوره منتقل شود. همچنین بیشتر لانگ‌تیک گرفتیم تا باورپذیری برای مخاطب افزایش یابد و کمتر سراغ تقطیع پلان‌ها رفتیم. 

میرتبریزیان در پاسخ به پرسشی درباره گروه مخاطبان گفت: به نظرم فیلم رده سنی خاصی ندارد. موضوع فیلم فراتر از کودک و نوجوان است، اما می‌تواند به‌ویژه برای نوجوانان جذاب باشد. 

وی در پایان درباره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اظهار کرد: خاطره خوبی از جشنواره تئاتر کودک و نوجوان اصفهان در سال‌های ۸۷ و ۸۸ دارم که به‌عنوان بازیگر در آن شرکت کرده بودم. بعد از سال‌ها، احتمالاً دوباره به واسطه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان به اصفهان می‌آیم. دو سال پیش هم در فیلم سینمایی «سیارک» به‌عنوان دستیار کارگردان حضور داشتم که خیلی خوشحال شدم. امیدوارم جشنواره امسال هم خوب و درست برگزار شود. برای من مهم است که در چنین رویدادهایی فرصتی فراهم شود تا با بچه‌های سینما صحبت کنیم، فیلم‌هایشان را ببینیم و تبادل نظر کنیم. این گردهمایی‌ها به نظرم خیلی باعث هم‌افزایی می‌شود. 

انتهای پیام/