رقص چلیپا‌ها و سیاه مشق‌ها بر دیوار «ترانه باران»

طبق اعلام روابط عمومی نگارخانه ترانه‌باران، نخستین نمایشگاه پژوهشی «در آغوش هنر» با تمرکز بر مرور آثار و اندیشه‌های استاد امیرهوشنگ عاملی، از ۱۴ تا ۱۶ شهریور در نگارخانه ترانه‌باران برگزار شد.

آنچه این نمایشگاه را از یک نمایشگاه عادی متمایز می‌کرد، نگاه پژوهشی و چندلایه به کارنامه استاد بود. در کنار بیش از ۳۲ اثر خوشنویسی در قالب‌های سیاه‌مشق، چلیپا، سطرنویسی و نستعلیق، مجموعه‌ای از کتاب‌های شعر، یادداشت‌های آموزشی، روایت‌های زیبایی‌شناسی خط و نیز تصاویری از زندگی شخصی او به نمایش درآمد تا مخاطب نه فقط با آثار خوشنویسی بلکه با وجوه مختلف شخصیت هنری و فکری عاملی مواجه شود.

سیده محبوبه کاظمی دولابی، مدیر مسئول نگارخانه ترانه‌باران، درباره هدف از برگزاری این سلسله نمایشگاه‌ها گفت: نمایشگاه پژوهشی تنها نمایش آثار نیست، بلکه بازسازی زیست هنری یک هنرمند بر پایه اسناد، دست‌نوشته‌ها، روایت‌ها و گفتگوهاست. در نمایشگاه رضا مافی نیز که پیش‌تر در موزه هنر‌های معاصر برگزار کردیم، همین نگاه پژوهشی باعث شد مخاطب آثار او را از منظر تازه‌ای تجربه کند. ایده اصلی ما این است که پژوهش، خود به یک اثر هنری بدل شود و امکان تعامل و کنشگری میان هنرمند و مخاطب را فراهم آورد.

وی افزود: نمایشگاه استاد عاملی نمونه‌ای از این رویکرد است. عاملی تنها یک خوشنویس نیست، او شاعر است و هنرمندی با حال و هوای قدمایی، سراینده شعر‌های حماسی، فعال در ادبیات کودک و هنرمندی چندوجهی است. تلاش کردیم تمام این ابعاد را با استناد به اسناد و مدارکی که خود هنرمند در اختیارمان گذاشت، در معرض دید قرار دهیم. همچنین در این محفل، گفت‌و‌گو و نقد مخاطب جایگاه ویژه‌ای دارد تا نمایشگاه صرفاً به تماشا ختم نشود، بلکه به تجربه‌ای زنده و دیالوگی میان اثر، هنرمند و مخاطب بدل گردد.

نوشیدن از سرچشمه قدما و رسیدن به نوآوری

جلیل رسولی؛ چهره ماندگار خوشنویسی نیز در خصوص سبک و سیاق آثار عاملی گفت: «عاملی راه درستی را انتخاب کرد که همان راه قدماست به خصوص خط غلامرضا و من بر این اعتقادم که هنرمند هرچند در ابتدا ممکن است به سبک و سیاق استاد و قدما بنویسد، اما در نهایت باید شیوه خود را نیز داشته باشد و رد قلم خود را بر جای بگذارد امیر عاملی توانسته این کار را انجام دهد.»

وی با ارزیابی آثاری که در نمایشگاه در آغوش هنر به نمایش گذاشته شده گفت: تنوعی که در کار‌ها شاهد هستیم زیباست در عین حال کار‌ها با اصالت هستند اجرا‌های سیاه مشق‌ها، عجیب فوق العاده است.

رسولی برگزاری نمایشگاه‌های پژوهشی در حوزه هنر و خط و خوشنویسی را یکی از الزامات این حوزه دانست و ادامه داد: برگزاری این دست نمایشگاه‌ها در کشور ما بسیار کم است اینکه درباره آثار هنرمند صحبت کنند و صاحب نظران بی‌غرض به گفتمان بنشینند. هرچند زمان برگزاری نمایشگاه در آغوش هنر کوتاه بود، اما اثرگذاری آن از نمایشگاهی که ۲۰ روز ادامه دارد بیشتر است ضمن آنکه "ترانه باران" شخص درستی را برای نخستین نمایشگاه پژوهشی خود انتخاب کرد.

عاملی؛ خوشنویس شاعر و شاعر خوشنویس

کاوه تیموری؛ پژوهشگر و استاد دانشگاه درخصوص آثار امیرعاملی گفت: عاملی از زمانه معاصر خود جلوتر است هم شاعر است هم خوشنویس و این کار را برای او سخت کرده چراکه نه خوشنویسی را از کف داده و نه شعر را و این دو را مثل دو بال با هم به طرف جلو برده.

وی ادامه داد: ویژگی قابل توجه امیر عاملی آن است که جناب استاد در عرض دو سه دقیقه یک قطعه را بررسی می‌کند و رگ و ریشه آن کار را بر ملا می‌سازد و اثر اصل را از جعل تشخیص می‌دهد. من بزرگ‌ترین ذره بینی که دیدم در دست استاد عاملی بود. او همه راه‌ها را رفته است و همواره دست در مرکب داشته اقتباس‌ها را کرده و اکنون قلم خود را بر کاغذ روان دارد. استاد عاملی هم خطوط قدما را آزموده هم خطوط معاصر را و توانسته بین این دو میانه را بگیرند و رد خود را بر جای بگذارند.

تیموری افزود: سیاه مشق‌هایی که از عاملی در نمایشگاه در آغوش هنر شاهد هستیم راه طولانی را طی کرده‌اند تا تبدیل به اثر هنری شوند و اکنون بر روی دیوار نقش ببندند. صفت هنرمند، شاعر و خوشنویس را برای استاد عاملی برشمردیم، اما نمی‌توانیم از صفت نقد شجاعانه او چشم پوشی کنیم چرا که نقد شجاعانه او بسیاری از هنرمندان را از بی‌راهه به راه راست کشاند چه بسا افرادی بودند که از راه خطا و بی راهه و به اصطلاح جعل جلو می‌رفتند و شهرت کاذب پیدا کردند، اما بعد از نقد‌های امیر عاملی دوباره به راه راست بازگشتند.

وی خاطرنشان کرد: من سجده شکر به جا می‌آورم چرا که آنها نیز سرمایه‌های خوشنویسی ما هستند و بدا به حال بعضی‌ها و حتی برخی تشکل‌ها که می‌خواهند بعضی از افراد نباشند. امیر عاملی یک سرمایه است چرا که شاعر خوشنویس و خوشنویس شاعر حتا به تعداد انگشتان یک دست نداریم. با وجود این بی‌اعتنایی‌ها و بی‌مهری‌ها امروز در نمایشگاهی وزین با مدیریت بانو کاظمی شاهد نمایش آثاری بی‌نظیر در قالب نمایشگاه پژوهشی هستیم که به مرور اندیشه‌ها و آثار امیر عاملی می‌پردازد. غایت تلاش یک هنرمند آن است که جامعه برایش یک علامت سوال به وجود بیاید که آن هنرمند چه تاثیری بر جامعه خود گذاشته و اکنون در این نمایشگاه شاهد پاسخ به این سوال در خصوص امیر عاملی هستیم.

عاملی؛ جریان‌ساز معرفی شیوه قدما

امیرعباس نصیری؛ هنرمند و پژوهشگر نیز در حاشیه بازدید از نمایشگاه درآغوش هنر درخصوص آثار امیرعاملی گفت: «استاد عاملی جزو معدود خوشنویسانی هستند که در حین اینکه خوشنویس توانمندی هستند طبع شعر و ادب خیلی بالایی دارند. در عین حال جنبه کارشناسی آثار و مجموعه داری ایشان نیز حائز اهمیت است.»

وی همچنین به جریان سازی عاملی برای معرفی سبک خوشنویسی قدما به جامعه معاصر اشاره کرد و گفت: «کتاب "کلک مستی" که به همت استاد عاملی و جناب مرحوم محصص مستشاری توسط انجمن خوشنویسان قزوین چاپ شد، راهی برای خوشنویسانی که می‌خواستند سبک قاجار بنویسند باز کرد. تا قبل از آن دیدن آثار میرزا کاظم و آثار میرزا غلامرضا در آن درجه از کیفیت در دسترس همگان نبود. عاملی به آثار خوشنویسان قاجار ارزش داد و چراغ راهی برای خوشنویسان شد.»

بابک البرزنیا؛ رئیس انجمن خوشنویسان قزوین نیز گفت: «قزوین به پشتوانه حضور و وجود اساتیدی همچون امیر عاملی به عنوان پایتخت خوش نویسی ایران شناخته شده. ایشان خودرا وقف خوشنویسی کرده و خوشحال خواهیم شد در هشتمین دو سالانه خوشنویسی که به زودی در قزوین برگزار می‌شود از راهنمایی‌های ایشان بهره ببریم و ما را در این راه تنها نگذارند.»

انتهای پیام/