بررسی اثرات فعال‌سازی مکانیسم ماشه بر اقتصاد ایران؛ جنگ روانی یا تضعیف ساختار اقتصادی؟

تروییکای اروپایی ۶ شهریور با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه را اعلام و یک روند ۳۰ روزه را آغاز کردند که احتمالا به بازگرداندن کامل تمام تحریم‌های سازمان ملل منجر خواهد شد.

اما کارشناسان معتقدند تعاملات اقتصادی و سیاسی ایران با تدبیر و تکیه بر ظرفیت‌های داخلی قابل مدیریت است.

این توانایی باعث می‌شود که حتی در مواجهه با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، شرایط کشور تحت کنترل باشد و زمینه امیدواری نسبت به ثبات اقتصادی و سیاسی فراهم شود.

توسعه صنایع داخلی، افزایش صادرات غیرنفتی و مدیریت هوشمندانه منابع، حضور فعال بانک مرکزی در بازار و استفاده بهینه از فرصت دیپلماسی اقتصادی می‌تواند از فشار‌های بین‌المللی کاسته و مانع اثر جدی آنها بر زندگی روزمره مردم شود. 

همچنین همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با کشور‌هایی که روابط مستحکم با ایران دارند، فرصت‌های تازه‌ای برای توسعه و پیشرفت ایجاد کرده است. این واقعیت‌ها نشان می‌دهد که کشور با هوشمندی و مدیریت بحران قادر است بر چالش‌های ناشی از تهدید‌های بین‌المللی، از جمله اثرات مکانیسم ماشه، فائق آید و مسیر توسعه خود را ادامه دهد.

صنعت هسته‌ای؛ زیربنای توسعه و رفع ناترازی برق

در همین زمینه مجید گودرزی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌و‌گو با میزان اظهار کرد: برجام یک توافق ۱۰ ساله بود که آمریکا از آن خارج شد و اروپا هم به تعهدات خود عمل نکرد. با وجود این، امروز همان کشور‌ها مدعی‌ هستند که ایران پایبند نبوده است.

گودرزی صنعت هسته‌ای را یک صنعت مادر دانست و اظهار کرد: نیروگاه‌های هسته‌ای پایدار، ارزان و پاک هستند. با وجود احداث صد‌ها نیروگاه کوچک و بزرگ، ناترازی برق در کشور ادامه دارد و تنها انرژی هسته‌ای می‌تواند این مشکل را به شکل پایدار حل کند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تجربه تحریم‌ها گفت: شدیدترین فشار‌ها در حوزه مالی بود. اما امروز ایران با دسترسی به برخی سامانه‌های مالی در چند ثانیه تراکنش‌های بزرگ انجام می‌دهد؛ موضوعی که در سوییفت یک هفته زمان می‌برد و کاملاً تحت کنترل آمریکا بود.

نقش رمزارز‌ها در شرایط تحریم

وی تصریح کرد: با وجود نگرانی‌ها نسبت به وابستگی رمزارز‌ها به قدرت‌های غربی، واقعیت این است که این ابزار می‌تواند در شرایط تحریم به کمک ایران بیاید و بخشی از مبادلات مالی را تسهیل کند.

گودرزی ادامه داد: چین و روسیه امروز حامی جدی ایران هستند. همین حمایت‌ها، جایگاه ایران را در برابر اروپا تقویت کرده و دست بالا را در مذاکرات به کشور داده است.

ایجاد جو روانی در کوتاه‌مدت

این کارشناس اقتصادی با اشاره به فشار رسانه‌ای غرب گفت: موضوع اصلی فعال‌سازی مکانیسم ماشه، بیشتر یک موضوع روانی است و می‌تواند در کوتاه‌مدت جو منفی ایجاد کند اما در ساختار اقتصادی کشور تاثیری نخواهد داشت. رسانه‌ها نیز باید مراقب باشند و به این جنگ روانی دامن نزنند تا ملت ایران بتواند با همبستگی از این مقطع حساس عبور کند.

گودرزی با اشاره به نقش دولت و بانک مرکزی در رفع اثرات مکانیسم ماشه عنوان کرد: وقتی نرخ بهره به ۲۳ درصد می‌رسد، بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی غیر اقتصادی می‌شوند. دشمنان روی همین ضعف‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. با اصلاح این مشکلات داخلی، فشار تحریم‌های خارجی اثرگذاری کمتری خواهد داشت.

وی تاکید کرد: اروپا توان فشار جدی بر ایران را ندارد و قدرت‌های بزرگی مانند چین و روسیه نیز خواهان پایان این پرونده هستند. شرایط ایران نسبت به ۱۰ سال پیش بسیار بهتر است و کشور در موقعیتی استثنایی برای دست‌یابی به بازدارندگی پایدار و توسعه قرار دارد.

ایران همواره پایبند به تعهدات برجام بوده است

همچنین محسن حاج‌محمدی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌و‌گو با میزان با اشاره به درخواست سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم موسوم به ماشه، اظهار کرد: این اقدام «غیرحقوقی و برخلاف سازوکار برجام» است.

به گفته حاج‌محمدی، ایران در یک سال گذشته نهایت تلاش خود را برای احیای برجام انجام داده است. با این حال، کشور‌های اروپایی با مانع‌تراشی مانع پیشرفت مذاکرات شدند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در مقابل، جمهوری اسلامی ایران همواره با پایبندی به تعهدات و همکاری‌های شفاف نشان داده که رویکردی سازنده دارد.

وی با اشاره به تبعات اقدام اروپایی‌ها اظهار کرد: بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده مشروعیت شورای امنیت را زیر سؤال می‌برد و اعتماد متقابل در مسیر مذاکرات را تخریب می‌کند.

حاج‌محمدی تصریح کرد: محروم‌کردن کشور‌ها از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای همانند منع آنها از استفاده از نفت و گاز است. ایران با اتکا به منابع غنی و دانش بومی حق دارد از این ظرفیت برای توسعه خود استفاده کند.

لزوم نظارت دولت و بانک مرکزی برای کنترل بازار 

وی با اشاره به لزوم نظارت جدی دولت و به‌ویژه بانک مرکزی بر بازار ارز اظهار کرد: با این اقدامات فعال‌سازی مکانیسم ماشه تاثیر چندانی بر شرایط اقتصادی کشور نخواهد داشت و درباره فروش نفت نیز با تدابیر اندیشیده‌شده و صحبت‌های وزیر نفت مشخص است که کشور در مقابل شرایط تحمیلی فعال‌سازی مکانیسم ماشه بدون برنامه و دست بسته نیست.

به‌گفته این کارشناس اقتصادی این فشار‌ها در قالب جنگ اقتصادی، سیاسی و روانی دنبال می‌شود تا بر مردم ایران اثر بگذارد. اما تجربه نشان داده ملت ایران در برابر چنین فشار‌هایی مقاوم‌تر می‌شود.

حاج‌محمدی در توضیح اثرات این اقدام گفت: احتمالا افزایش هزینه‌های نقل‌وانتقال مالی و تأثیر بر پروژه‌های صنعتی و حمل‌ونقل از پیامد‌های احتمالی این اقدام است.

این کارشناس اقتصادی ظرفیت‌های اقتصادی ایران را قابل اتکا دانست و گفت: همکاری با کشور‌هایی مانند چین، روسیه و هند و استفاده از مسیر‌های جدید می‌تواند اثر فشار‌ها را کاهش دهد.

وی بر ضرورت هم‌افزایی داخلی نیز تأکید کرد و افزود: دولت، مجلس و قوه قضاییه باید هماهنگی کامل داشته باشند. بازنگری کارشناسی در مورد عضویت در معاهده NPT و برخورد با عوامل سوءاستفاده‌گر داخلی می‌تواند بخشی از این راهبرد باشد.

حاج‌محمدی تاکید کرد: ایران با عزت، هوشمندی و پایبندی به اصول خود مسیر دیپلماسی را باز نگه داشته است. ملت و حاکمیت جمهوری اسلامی با تکیه بر توان داخلی و حمایت هم‌پیمانان، از این دوره نیز عبور خواهند کرد.

این کارشناس اقتصادی گفت: آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی امروز در شرایط متزلزل قرار دارند. آینده به سود کشور‌هایی رقم خواهد خورد که در برابر زورگویی ایستادگی می‌کنند.

انتهای پیام/