آخرین تحولات و گمانه‌زنی‌ها درمورد سازوکار ماشه

نماینده روسیه در سازمان ملل اعلام کرد: اقدام سه کشور اروپایی علیه ایران در سازمان ملل هیچ تاثیر قانونی ندارد.

گمان نمی‌کنیم شورای امنیت در خصوص تحرکات سه کشور اروپایی دست به اقدامی بزند.

تحریم‌های تحمیلی علیه ایران هیچ پایه و اساس قانونی ندارد و به صورت یکجانبه اتخاذ شده‌اند.

 نمایندگی ایران در سازمان ملل (نیویورک) در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: اعضای شورای امنیت سازمان ملل در لحظه‌ای تعیین‌کننده قرار دارند: یا از پیش‌نویس قطعنامه روسیه و چین برای تمدید فنی و دیپلماسی حمایت کنند، یا سازوکار ماشه را با پیامدهای وخیم فعال کنند.

وی تاکید کرد: واکنش ۳ کشور اروپایی به این پیش‌نویس در نهایت نشان خواهد داد که آیا آن‌ها واقعا به دیپلماسی متعهد هستند یا بحران را به پیش می‌برند.

خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌ها اعلام کرد که روسیه و چین در حال تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت هستند که توافق هسته‌ای ایران را به مدت ۶ ماه تمدید می‌کند.

منابع دیپلماتیک اعلام کردند که شورای امنیت به درخواست فرانسه و انگلیس فردا جلسه مشورتی غیرعلنی برای بررسی موضوع هسته‌ای ایران برگزار خواهد کرد.

وزیر امور خارجه فرانسه تاکید کرد: من به همراه وزرای خارجه آلمان و انگلیس، رسماً به شورای امنیت سازمان ملل عدم پایبندی قابل توجه ایران به تعهداتش ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اطلاع داده‌ایم.

روند موسوم به اسنپ‌بک را فعال کرده‌ایم؛ این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست.

به دیپلماسی متعهد هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند.

رسانه آمریکایی آکسیوس در خبری به نقل از دو دیپلمات اروپایی نوشت که فرانسه، آلمان و بریتانیا صبح پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال کردند و اعلام کردند که مکانیسم اسنپ بک را برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال می‌کنند.

در این نامه، سه کشور اروپایی ادعا کردند که در طول ۳۰ روز آینده - قبل از اجرایی شدن تحریم‌ها - آنها برای مذاکره با ایران در مورد یک توافق هسته‌ای که می‌تواند این روند را متوقف کند، آماده هستند.

کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه طی اظهاراتی واکنش ایران را به آغاز احتمالی فرآیند اسنپ‌بک تشریح کرد.

وی گفت: اروپایی‌ها ۷ سال است که برجام را اجرا نمی‌کنند؛ هرچند آنها با کمال گستاخی می‌گویند که اجرا می‌کنند.

غریب‌آبادی اضافه کرد: ما به اروپایی‌ها گفتیم که اگر شما درحال اجرای برجام هستید، گزارشی به ما بدهید که چه کاری انجام داده‌اید.

وی تصریح کرد: اطلاعاتی که ما داریم حاکی از این است که اروپا نه تنها برجام را در طول ۷ سال گذشته اجرا نکرده، بلکه حتی تحریم‌هایی جدیدی هم وضع کرد که آخرین مورد آن چند ماه قبل علیه کشتیرانی و صنعت هوایی بود. 

غریب‌آبادی همچنین اظهار کرد: از سوی دیگر این موضوع را هم برای طرف‌های اروپایی و اتحادیه اروپا روشن کردیم که اگر بخواهند از این موضوع سوءاستفاده کنند و به حسن نیت و تعاملات جمهوری اسلامی ایران و توجه ویژه‌ای که به حل‌وفصل دیپلماتیک موضوع دارد، بی‌اعتنایی کنند و فرآیند اسنپ‌بک را آغاز کنند، طبیعتا ایران هم واکنش لازم را انجام خواهد داد؛ ازجمله که اگر آنها این نامه را ارسال کنند جمهوری اسلامی ایران هم اقدام ویژه‌ای را مانند اخطار یا هشدار، یا نامه‌ای را به شورای امنیت خواهد فرستاد.

وی تاکید کرد: ما همچنین به آنها اعلام کردیم که اگر این اقدام صورت بگیرد، مسیر تعاملی را که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز کردیم کاملا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و این مسیر تعامل با آژانس متوقف خواهد شد. زیرا دیگر مفهومی ندارد که اگر آنها دنبال اسنپ‌بک بروند ایران بخواهد به روند تعاملی ادامه دهد.

غریب‌آبادی گفت: دوباره به آنها گفتیم که اگر چنین اتفاقی بیفتد، اروپا خودش را از عرصه دیپلماتیک و گفت‌و‌گو‌ها با ایران حذف خواهد کرد. 

آکسیوس مدعی شد که وزیران خارجه تروئیکای اروپایی به وزیر خارجه آمریکا اطلاع دادند که روز پنج‌شنبه، ۲۸ آگوست (۶ شهریور) سازوکار تحریم‌ها علیه ایران را فعال خواهند کرد.

آکسیوس، به نقل از یک دیپلمات اروپایی ادعا کرد: آغاز روند اعمال مجدد تحریم‌ها به معنای پایان دیپلماسی نیست؛ تروئیکا همچنان برای تعامل با ایران در هفته‌های منتهی به اجرای تحریم‌ها آماده است.

سی‌ان‌ان به نقل از مقام‌های اروپایی مدعی شد که آلمان، فرانسه و انگلیس احتمالا اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران را آغاز خواهند کرد.

سی‌ان‌ان در ادامه ادعا کرد: اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران ۳۰ روز طول خواهد کشید، امید‌ها زیاد است که تهران برای متوقف کردن آنها اقدامی انجام دهد؛ امید است که ایران به‌طور جدی در مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای خود شرکت کند و اجازه بازرسی‌های بین‌المللی از تاسیسات خود را بدهد.

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مجامع بین‌المللی مستقر در وین در واکنش به تلاش تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی اسنپ‌بک، گفت: اگر اسنپ‌بک اتفاق بیفتد، وضعیت پیرامون برنامه هسته‌ای ایران، اگر بخواهیم خیلی خوش‌بینانه بگوییم، بسیار پیچیده‌تر خواهد شد.

اولیانوف اضافه کرد: درک منطق سه کشور اروپایی بسیار دشوار و عملا غیرممکن است؛ هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که آنها استراتژی خروج داشته باشند. 

کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه درباره جدیدترین دور مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو گفت: در این دور از مذاکرات ما به صورت شفاف تبیین کردیم که اروپایی‌ها از لحاظ حقوقی در موقعیتی نیستند که بخواهند اسنپ‌بک را فعال کنند و هیچ مبنای حقوقی برای اقدام آنها وجود ندارد.

وی اضافه کرد: ما این موارد را به‌طور کامل برای آنها تشریح کردیم؛ البته آنها دیدگاه متفاوتی دارند، اما واقعیت این است که اروپایی‌ها سال‌هاست برجام را اجرا نمی‌کنند.

غریب‌آبادی، اظهار کرد: با این حال، با کمال پررویی و گستاخی ادعا می‌کنند که همچنان در حال اجرای آن هستند. ما هم به آنها گفتیم، اگر واقعاً در حال اجرای برجام هستید، گزارشی ارائه دهید که نشان دهد چگونه این کار را انجام داده‌اید. شاخص‌ها و اطلاعاتی که ما در اختیار داریم، خلاف این ادعا را نشان می‌دهد اروپا نه‌تنها برجام را اجرا نکرده، بلکه در طول این سال‌ها تحریم‌های جدیدی هم وضع شده است؛ آخرین مورد آن چند ماه پیش علیه کشتیرانی و همچنین صنعت هوایی ایران اعمال شد.

وی  ادامه داد:  برای طرف‌های اروپایی و اتحادیه اروپا روشن کردیم که اگر بخواهند نسبت به حسن نیت و رویکرد تعاملی جمهوری اسلامی ایران که همواره بر حل‌وفصل دیپلماتیک موضوع تأکید داشته است بی‌اعتنایی کرده و فرایند فعال‌سازی اسنپ‌بک را آغاز کنند، طبیعتاً ایران نیز واکنش لازم را نشان خواهد داد. از جمله این واکنش‌ها، ارسال نامه یا اخطار رسمی به شورای امنیت خواهد بود.

معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه همچنین تاکید کرد: به آنها اعلام کردیم که در صورت چنین اقدامی، مسیری که در حال حاضر برای همکاری و تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز کرده‌ایم، به‌طور کامل تحت تأثیر قرار گرفته و متوقف خواهد شد.

غریب‌آبادی خاطرنشان کرد:  همچنین تأکید کردیم که اگر این اتفاق رخ دهد، اروپا عملاً خود را از عرصه دیپلماتیک و گفت‌وگو با ایران کنار خواهد زد و از آن پس، مذاکرات صرفاً در چارچوب شورای امنیت و با اعضای آن پیگیری خواهد شد و دیگر گفت‌وگویی با اروپا در این حوزه نخواهیم داشت.