عراقچی: آژانس بداند که دوران جدیدی آغاز شده است و چارچوب قبلی پاسخگو نیست

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه با حضور در برنامه «تهران ایران جهان» شبکه تهران، گفت: مجلس محترم شورای اسلامی کشور قانونی بسیار مهم را به تصویب رسانده که بر اساس آن، هرگونه همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منوط به تصمیم شورای عالی امنیت ملی خواهد بود و صرفاً با تأیید این شورا صورت می‌گیرد.

وی همچنین ادامه داد: در ماه‌های اخیر، عملکرد آژانس در قبال برنامه هسته‌ای ایران قابل دفاع نبوده است. تهیه گزارشی یک‌جانبه پیش از وقوع جنگ، زمینه‌ساز صدور قطعنامه‌ای غیرمنصفانه در شورای حکام شد که ایران را به مسائلی قدیمی و اثبات‌نشده متهم کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: در حمله‌ای غیرقانونی و وحشیانه به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران آژانس که وظیفه اش حفاظت از تاسیسات صلح آمیز و همکاری با کشور‌ها است، در حالی که تاسیسات ما تحت نظارت رسمی آژانس به‌عنوان مراکز صلح‌آمیز ثبت شده بود، حمله به این تاسیسات بزرگ‌ترین نقض قوانین بین المللی و نابخشودنی است. ولی آژانس و مدیرکل آژانس حتی از اعلام محکومیت امتناع کرد.

عراقچی گفت: با توجه به تحولات میدانی و تصویب قانون جدید در مجلس، شرایط کاملاً متفاوتی برای تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایجاد شده است. برخی از تاسیسات هسته‌ای کشور مورد حمله و بمباران قرار گرفته‌اند؛ موضوعی بی‌سابقه که اقتضائات جدیدی را ایجاب می‌کند.

وی تاکید کرد: چارچوب همکاری پیشین دیگر پاسخگو نیست و باید ترتیبات جدیدی برای تعامل با آژانس تدوین شود؛ چارچوبی که هم مقتضیات قانون مجلس را لحاظ کند و هم واقعیت‌های میدانی را مد نظر قرار دهد. طبق قانون، همکاری‌ها باید با تأیید شورای عالی امنیت ملی صورت گیرد. با توجه به صدمات وارده به برخی تاسیسات، باید از آژانس پرسید که آیا برای بازدید از یک سایت بمباران‌شده، دستورالعمل یا پروتکل مشخصی وجود دارد؟ پیش از هرگونه بازدید، ضروری است قواعد و چارچوب‌های مربوط به چنین مواردی شفاف و تضمین‌شده باشد.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: باتوجه به درخواست‌هایی که آژانس داشت، بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی، از معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای سفر به تهران دعوت شده تا درباره چارچوب‌های جدید همکاری میان ایران و آژانس گفت‌و‌گو شود. هدف این سفر، انجام بازرسی یا ارزیابی نیست و هیچ‌گونه مجوزی در این خصوص صادر نشده و نخواهد شد.

عراقچی با اشاره به این که هدف اصلی این سفر، مذاکره درباره نحوه ادامه همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران با آژانس، در چارچوب قانون مجلس است، گفت: از جمله موضوعات مورد بحث، نحوه ارائه درخواست‌ها از سوی آژانس، فرآیند بررسی آنها توسط شورای عالی امنیت ملی و شیوه پاسخ‌دهی خواهد بود.در صورت حصول توافق، همکاری‌ها بر اساس چارچوب جدید آغاز خواهد شد؛ و در صورت عدم توافق، گفت‌و‌گو‌ها ادامه خواهد یافت تا چارچوب مورد نظر نهایی شود.

وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: روسیه و چین دو قدرت عضو دائم شورای امنیت هستند که ما روابط عمیق و دیرینه‌ای با آن‌ها داریم. روابط ایران با چین و روسیه، راهبردی و چند‌سویه است و همکاری‌ها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و دفاعی ادامه دارد. 

وی گفت: در یک سال گذشته، پزشکیان دو بار به روسیه سفر کرده‌اند؛ یک بار برای اجلاس سران بریکس در غازان و بار دیگر برای دیدار دوجانبه در مسکو که منجر به امضای توافق ۲۰ ساله شد. در جریان این روابط، دیدار‌هایی با رئیس‌جمهور روسیه نیز انجام شده است. همچنین، پیام رهبر معظم انقلاب در قالب سفر دکتر لاریجانی به مسکو منتقل شد.در روابط با چین نیز، سفر‌های متعددی انجام شده و رئیس‌جمهور ایران نیز در شهریور برای شرکت در اجلاس سران شانگهای به این کشور سفر خواهد کرد. 

عراقچی تاکید کرد: در ماجرای تهاجم اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی، روسیه و چین مواضع قاطعی در محکومیت این حملات و اعلام همبستگی و حمایت از جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کردند.

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: تا این لحظه توافق قطعی برای از سرگیری مذاکرات صورت نگرفته، اما تبادل پیام‌ها با طرف مقابل همچنان ادامه دارد. زمان و شکل مذاکرات آینده دقیقا بستگی کامل به مصالح ملی جمهوری اسلامی ایران دارد. مذاکره بخشی از عرصه هماوردی ما با بقیه دنیا و در این مورد خاص با امریکاست. ما هرجا که لازم باشد می‌جنگیم و هرجا لازم باشد مذاکره می‌کنیم. یکی از ابزار‌های جمهوری اسلامی در کنار مقاومت، دیپلماسی و قدرت دفاعی است. اکنون نیز هر جا که منافع مردم اقتضا کند، از ابزار دیپلماسی بهره خواهد گرفت. تجربه اخیر نشان داد که ایران در مذاکرات، با دست پر و رویکردی عقلانی حاضر شده و از حقوق مردم ایران به‌خوبی دفاع کرده است.

عراقچی اضافه کرد: مذاکرات قبل جنگ منجر به تثبیت حقانیت مردم ایران و مشروعیت دفاع ما در مقابل تجاوز امریکا و رژیم صهیونیستی شد، یعنی همه دنیا حق را به ما داد. بیش از ۱۲۰ کشور و اغلب سازمان‌های بین‌المللی، به‌جز نهاد‌هایی مانند شورای امنیت و شورای حکام که موضع‌گیری‌شان مشخص است، حملات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی را محکوم کردند.

وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب هم در زمان به کارگیری دیپلماسی و هم در زمان دفاع با رهبری خردمندانه و شجاعانه مانند عقاب موسی راه ها را باز مردند و اجازه ندادند دشمنان به هدف خودشان که از بین بردن توان دفاعی، از بین بردن انسجام ملی و اختلال در ساختار فرماندهی کشور بود، برسند.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار داشت: سیاست خارجی خیلی احتیاج به فکر کردن دارد و آن‌هایی موفق‌تر هستند که بتوانند تولید فکر و ایده کنند. در وزارت امور خارجه، جلسات طوفان فکری برگزار می‌شود تا ذهن‌ها یکدیگر را تکمیل و ایده‌ها را پرورش دهند.

عراقچی گفت: وزارت امور خارجه اهمیت زیادی به استفاده از هوش مصنوعی در سیاست خارجی داده است. اداره کل فناوری مشغول توسعه روش‌هایی است که هوش مصنوعی بتواند از داده‌های گسترده موجود در اسناد و تلکس‌های دیپلماتیک بهره‌برداری کند. ایجاد و پردازش داده‌های بزرگ کاری سختی است، اما در وزارت خارجه آن را شروع کردیم.

وی ضمن اشاره به این که روابط ما با مصر در یکسال گذشته جهش فوق العاده‌ای کرده است، ادامه داد: تماس‌های تلفنی و رایزنی‌های مستمر پیرامون مسائل دوطرفه و موضوعات مهم منطقه‌ای مانند فلسطین، غزه، لبنان، سوریه و مسائل هسته‌ای برقرار است. اگرچه برخی موانع قدیمی در مسیر همکاری وجود داشت، اراده لازم در هر دو طرف برای توسعه همکاری‌ها مشهود است. ما از دو‌کشور با روابط دیپلماتیک چه انتظاری داریم، روابط ما با مصر بسیار فراتر از آن حد انتظار است. ولی در مورد اینکه روابط به طور رسمی اعلام شود نه ما عجله‌ای داریم و نه آنها. در زمان مناسب صورت خواهد گرفت.

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه گفت: لاریجانی از استوانه‌های سیاسی ایران هستند، که نماد اعتدال و عقلانیت هستند و از تجربه بسیار طولانی هم در حوزه سیاست داخلی و هم در سیاست خارجی برخوردار هستند. بنده در دوره‌های مختلف، از جمله زمان ریاست ایشان بر مجلس شورای اسلامی و همچنین دبیری پیشین ایشان در شورای عالی امنیت ملی، همکاری نزدیک و سازنده‌ای با ایشان داشته‌ام و از توانمندی‌های فکری و مدیریتی ایشان به‌خوبی آگاه هستم.

عراقچی اضافه کرد: مطمئن هستم که در دوره جدید، در سیاست خارجی کشور بهتر و دقیق‌تر حرکت می‌کنیم و کار بهتر خواهد شد. البته در دوره پیشین نیز همکاری بسیار خوبی با جناب آقای دکتر احمدیان داشتیم، اما تغییر، همواره می‌تواند زمینه‌ساز تحرک و پیشرفت باشد.به لاریجانی اطمینان می‌دهم که دستگاه سیاست خارجی کاملا برای همکاری هماهنگ با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و شخص ایشان آمادگی دارد.

وی ادامه داد: در مورد «اسنپ بک» بزرگ نمایی شده و بیشتر از چیزی که هست در چشم مردم جلوه اش دادند در حالی که اینطور نیست. «اسنپ‌بک» که در مذاکرات برجام مورد توافق قرار گرفت، سازوکاری دوجانبه برای بازگشت به شرایط پیش از توافق در صورت نقض تعهدات طرف مقابل است؛ و بنابراین یک مکانیزم دو طرفه است.

عراقچی با اشاره به این که پس از خروج آمریکا از برجام و ناتوانی اروپا در تأمین منافع ایران، کشور ما مطابق بند ۳۶ برجام، تعهدات هسته‌ای خود را متوقف کرد و عملاً به وضعیت پیش از توافق بازگشت، گفت: برنامه هسته‌ای ایران پس از این اقدام، نه‌تنها متوقف نشد، بلکه در بسیاری از بخش‌ها فراتر از سطح پیش از برجام پیش رفته است. بنابراین، آنچه به‌عنوان تهدید از اسنپ‌بک مطرح می‌شود، پیش‌تر توسط ایران اجرا شده و نتایج آن مشخص است.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: در صورتی که کشورهای اروپایی بخواهند از مکانیزم اسنپ‌بک استفاده کنند، باید بدانند که با این اقدام، نقش خود را برای همیشه در روند مذاکرات هسته‌ای به‌طور کامل از دست خواهند داد و مسیر دیپلماسی را به‌طور جدی تخریب خواهند کرد. واقعا توصیه می‌کنم از تهدید به کار بردن اسنپ‌بک دست بردارند. همان‌گونه که حمله نظامی آمریکا راه‌حلی برای مسائل هسته‌ای ایران نبود، استفاده از اسنپ‌بک از سوی کشورهای اروپایی هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد، بلکه به مشکلات موجود خواهد افزود.

رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین درباره خلع سلاح حزب‌الله گفت: این بار اول نیست که برای خلع سلاح حزب‌الله و اینکه سلاح مقاومت را از کار بندارند، تلاش می‌کنند، و علت آن روشن است و در میدان نبرد، توانمندی سلاح مقاومت برای همگان آشکار شده است.الان حرکت جدیدی را شروع کرده‌اند و تصور می‌کنند با ضرباتی که با حزب‌الله خورده الان می‌توانند مجدداً این مسیر را دنبال کنند تا طرح خلع سلاح را پیش ببرند.

وی ادامه داد: ولی موضع‌گیری قاطع رهبر حزب‌الله و صدور بیانیه‌ای محکم، نشان داد که حزب الله کاملا در این قضیه ایستادگی خواهد کرد. شخصیت‌های برجسته‌ای مانند شیخ نعیم قاسم و حزب امل آقای نبیه بری نیز حمایت جدی خود را از حزب‌الله اعلام کرده‌اند. امروز، جریان شیعه در لبنان در اوج اقتدار قرار دارد.

عراقچی گفت: بر اساس اطلاعات موجود، آسیب‌های جنگ اخیر ترمیم شده، حزب‌الله مجدداً سازماندهی شده، نیرو‌های خود را مستقر کرده و فرماندهان جایگزین شده‌اند. تصمیم‌گیری نهایی در مورد اقدامات آتی با خود حزب‌الله است و ما به عنوان یک حامی، عمل می‌کنیم ولی در تصمیم گیری آن‌ها دخالت نمی‌کنیم.

وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: نقطه قوت و مزیت بزرگ ما در یک سال گذشته، روابط بسیار خوب با کشور‌های همسایه بوده؛ روابطی که با زحمت و تلاش، آن را اصلاح و گسترش دادیم. البته دولت‌های قبلی هم این مسیر را آغاز کرده بودند و تلاش‌هایی صورت گرفته بود؛ من اصلاً این اقدامات را نادیده نمی‌گیرم. اما در یک سال گذشته، سیاست جمهوری اسلامی واقعاً بر تمرکز بر روابط همسایگی بنا شد.

وی افزود:موضع‌گیری‌هایی که کشور‌های منطقه نسبت به حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی انجام دادند و محکومیت‌هایی که صادر کردند، به نظر من بی‌سابقه و بی‌نظیر بود.بیانیه‌ای که شورای همکاری خلیج فارس صادر کرد، و بیانیه‌هایی که تک‌تک کشور‌های این شورا به صورت جداگانه دادند، و نیز سایر کشورها، واقعاً هاله‌ای پیرامونی بسیار مثبت در اطراف جمهوری اسلامی ایران شکل داد.

عراقچی همچنین گفت: از نظر ارتباطات اقتصادی هم رشد بسیار خوبی داشتیم و این روابط، بسیار مفید و لازم بود. از نظر سیاسی و منطقه‌ای نیز، روابط همسایگی ما توانست سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در سطحی بسیار مقتدر در منطقه نگه دارد.

در حال تکمیل...