«سیمرغ‌نامه» تنها نمایش ایرانی مورد حمایت سازمان یونسکو است/ تلاشی برای بازآفرینی متنی کهن

نشست رسانه‌ای نمایش موزیکال «سیمرغ‌نامه» به تهیه‌کنندگی رضا فتح‌الهی‌پور با نویسندگی، کارگردانی و آهنگسازی مریم شریف‌زاده پیش از ظهر امروز چهارشنبه ۱۸ تیرماه ۱۴۰۴ برگزار شد.

نمایش «سیمرغ‌نامه» برداشتی از منطق‌الطیر عطار نیشابوری است که توسط کمیسیون ملی یونسکو مورد حمایت قرار گرفته است. 

در ابتدای این نشست خبری رضا فتح‌الهی‌پور تهیه‌کننده این پروژه نمایشی اظهار کرد: اولین بار است که در حوزه تئاتر با این تیم همکاری می‌کنم. ما آمده‌ایم تا رویداد خاصی را محقق کنیم. پیشینه فعالیتم پیش‌تر در حوزه سریال‌سازی است و از سال ۱۳۸۳ با آقایان گلیان کارم را آغاز کرده‌ام. همچنین در تولید آثاری همچون «باغ مظفر»، «گنج مظفر» و «مرد هزار چهره» و ... فعالیت داشته‌ام.

تهیه کننده نمایش «سیمرغ‌نامه» ادامه داد: این نخستین باری است که برای بحث تئاتر که به نظر من از سینما و سریال دشوارتر است، با دوستان همکاری می‌کنم. در تئاتر نظارت بیشتر است و اخذ مجوز اجرا برای نمایش کار بسیار دشواریست. 

وی افزود: یک هنرمند تئاتر امروز با چالش‌های بسیاری مواجه است. در لحظه اجرا ممکن است بگویند بخشی را حذف یا اصلاح کنید؛ اجرای زنده، این فرآیند را پیچیده‌تر می‌کند. در حالی که در رسانه‌های دیگر با بازبینی‌ها، سانسور و برش‌های متعدد مواجهیم، اما تئاتر رویداد منحصربه‌فردی است، به‌ویژه اگر موزیکال باشد و با بازیگران کودک و نوجوان قرار باشد روی صحنه برود. 

فتح اللهی‌پور در ادامه به موسسه پرورش بازیگر تحت نظارت خود اشاره کرد و گفت: هنرمندان حاضر، دانش‌آموختگان و شاگردان همین موسسه هستند که پس از یک سال آموزش آواز، صداسازی و موسیقی، اکنون نمایشی تلفیقی را روی صحنه می‌برند. این کار بسیار دشوار بود، چرا که آنها هنرجویان حرفه‌ای تئاتر نبوده‌اند. فعالان تئاتر همواره اعتمادبه‌نفس و حس ویژه‌ای می‌طلبند. این کودکان از ۵-۶ سالگی روی صحنه ظاهر شده‌اند و اکنون در این رویداد خاص، همزمان به اجرای آواز و نمایش بر اساس داستان عرفانی «نامه عطار» شامل هفت‌خان مشهور می‌پردازند. 

وی در خاتمه اظهاراتش تاکید کرد: محوریت این اثر انسان‌سازی است. ترکیب این المان‌ها (اجرای زنده آواز، حرکات نمایشی و روایت داستانی) چالشی بزرگ بود. امیدوارم اتفاق مطلوب محقق شود، چرا که برای نخستین بار در ایران، یونسکو از این نمایش‌ها حمایت کرده است. همان‌طور که می‌دانید، یونسکو سال ۱۴۰۲ را به نام حکیم عطار نیشابوری نامگذاری کرده بود. 

سپس نوبت به مریم شریف‌زاده نویسنده، کارگردان و آهنگساز سیمرغ‌نامه رسید. شریف‌زاده در توضیح این نمایش گفت: این اثر صرفاً یک روایت هنری نیست، بلکه تلاشی برای بازآفرینی متنی کهن است که فراتر از محدودیت‌های زمانی معنا پیدا می‌کند. با پشتوانۀ اندیشه‌های عطار نیشابوری، محتوایی جهان‌شمول ارائه می‌دهد که در همۀ ادوار تاریخی کاربرد دارد. مفاهیمی، چون حقیقت، صداقت، خودشناسی و عرفان، این اثر را به میراثی ماندگار برای همۀ نسل‌ها تبدیل کرده است. 

وی افزود: این متن بر این اساس، «منطق‌الطیر» عطار نوشته شده که ویژگی ممتاز آن، استفاده از شخصیت‌های پرندگان گوناگون با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد است. این تنوع، اجرای نقش‌ها را برای کودکان جذاب کرده و افزون بر آن، نکتۀ ابتکاریِ این تولید، بهره‌گیری از عناوین پرندگان بومی در معرض انقراض ایرانی همچون زاغ بور است که تنها ۲۵ نمونه از آن باقی مانده است. این رویکرد، افزون بر معرفی زیست‌بوم ایران، لایه‌ای آموزشی به اثر بخشیده است. 

کارگردان نمایش سیمرغ‌نامه تاکید کرد: در مسیر تولید، وقفه‌ای ناخواسته پیش آمد که وابستگی هنر به صلح و امید را بیش از پیش به ما آموخت. با وجود چالش‌های فراوان، از جمله خداحافظی با بازیگر اصلیِ ۱۳ ساله در آستانه اجرا، با صبر و پشتکار ادامه دادیم. گروه اجرا متشکل از ۳۰ هنرمند کودک و نوجوان (۱۳ بازیگر-خواننده، ۱۴ طراح حرکت، ۱۰ نوازنده) است که به‌مدت ۱۱ ماه تحت آموزش‌های فشرده قرار گرفتند. مزیّت کلیدی این اثر، اجرای زندۀ تمامی عناصر توسط کودکان است؛ از آواز تا دیالوگ‌ها، بدون استفاده از موسیقی ضبط‌شده. 

آهنگساز پروژه نمایشی سیمرغ‌نامه درباره موسیقی این نمایش توضیح داد: موسیقی اثر با هزار میزان و به مدت ۶۰ دقیقه برای ارکستر سمفونیک نوشته شده است و هفت دستگاه موسیقی ایرانی که نمادی از هفت شهر عشق است با هارمونی موسیقی کلاسیک تلفیق شده است. اشعار به‌طور کامل از منطق‌الطیر عطار اقتباس شده و برای درک بهتر مخاطب کودک، روایت داستان به زبانی ساده بازنویسی شده است. 

وی در خاتمه اظهاراتش تاکید کرد: جنبۀ فرهنگ‌ساز این پروژه قابل تأمل است. هدف ما تنها پرورش سرمایه‌های آینده و احیای تئاتر کودک و نوجوان است. این نمایش تنها برای مخاطب خردسال طراحی نشده، بلکه مفاهیم عرفانی آن با اجرای کودکان، برای همۀ سنین قابل درک است.

انتهای پیام/