رائد فریدزاده در برنامه هفت مطرح کرد: دبیر جشنواره فجر به زودی اعلام می‌شود/ هر کسی که برای ایران فیلم بسازد در‌ها به رویش باز است
جدیدترین قسمت از برنامه سینمایی «هفت» روز جمعه ۶ تیرماه با گفتگوی ویژه رئیس سازمان سینمایی، گفتگوی لیلی عاج و یک پرونده ویژه از شبکه نمایش پخش شد.
خبرگزاری میزان -
طبق اعلام روابط عمومی، جدیدترین قسمت از برنامه سینمایی «هفت» روز جمعه ۶ تیرماه از شبکه نمایش پخش شد.
در ابتدای این برنامه محمدرضا ورزی با ارتباط تلفنی به گفت‌و‌گو با بهروز افخمی پرداخت.
محمدرضا ورزی کارگردان سینما و تلویزیون در تماس تلفنی بیان کرد: احساسات همه ما در این روز‌ها شبیه به هم است و تمام اقشار جامعه وفاق و همدلی به خصوصی در راستای عرق ملی دارند. جنگ آسیب‌هایی دارد، اما مهم‌ترین دستاورد آن تشدید وفاق و اتحاد قلبی در جامعه است که یک سرمایه بزرگ است.ژ
وی درباره نقش سینما را در این روز‌ها گفت: اگر کمی به چند ۱۰ سال پیش برگردیم و دوره‌ای که جنگ‌های ایران با روسیه تزاری رخ داد و منجر به عهدنامه ننگین ترکمنچای شد بررسی و معاهده پاریس را مطالعه کنیم، متوجه می‌شویم که ما چنانچه اقتدار نظامی داشته باشیم درون آن جامعه استقلال، وفاق ملی، شکوفایی و اقتدار وجود دارد و اگر اقتدار نظامی وجود نداشته باشد یعنی هیچ‌چیز نیست. کار نمایشی نیز می‌تواند این رویکرد را تقویت کند.
این کارگردان تصریح کرد: متاسفانه خیانت عده‌ای همواره در تاریخ بوده و هست. ما باید کمی نسبت به مساله نفوذ و خیانت چشمانمان را بازتر کنیم. در داستان معاهده پاریس و واگذاری کشور افغانستان نیز جریان خیانت پررنگ بود و رجال خیانتکار به ناصرالدین شاه گفتند که بخشی از کشور را واگذار کند تا وارد جنگ نشود. ما باید بخشی از تاربخ را که می‌تواند به امروز ما کمک کند استخراج و از آن کمک بگیریم. حضرت امام نیز به نهضت‌های شکست خورده در تاریخ نگاه کردند و دلایل آن را موردبررسی قرار دادند.
ورزی عنوان کرد: طبق وعده خداوند در قرآن کریم حق همیشه بر باطل پیروز خواهد بود و وعده خدا خلف نمی‌شود. ما نیز در این روز‌ها به وعده خداوند پناه می‌بریم. همچنین یادی می‌کنم از افشین یدالهی که برای ۲ سریال بنده ترانه‌سرایی کردند. شعر وطنم‌ای شکوه پابرجا سروده ایشان امروزه بسیار ملموس و قابل درک است.
در بخش دیگر این برنامه، گفتگوی ویژه بهروز افخمی با رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی پیرامون سینما پخش شد.
برای عظمت و بزرگی ملت سر تعظیم فرود می‌آورم
رائد فریدزاده در ابتدای این بخش خطاب به افخمی گفت: سازمان سینمایی خانه سینماگران است و من اینجا مستاجر هستم. شما به خانه خودتان خوش آمدید. سر تعظیم فرود می‌آورم برای این همه عظمت و بزرگی ملت. فکر می‌کنم اکنون دیگر جایی در جهان نباشد که سخن از ایران و ایرانی در آن نباشد و همه اذعان می‌کنند که هر بار ملت و این مردم چگونه شگفتی می‌آفرینند. همواره در این موقعیت‌های مرزی و موقعیت‌های پر خطر وجوهی از یک ملت به نمایش در می‌آید که حتی برای خود آن کشور هم شاید شگفت انگیز باشد. امروزه شرایط کمی متفاوت است نسبت به دوران جنگ و زمان آقای بهشتی و باید ببینیم که در چنین وضعیتی می‌توان چه برنامه‌هایی داشت. در کنار برنامه‌های راهبردی سازمان سینمایی که تدوین شده بود باید امروزه دید که در کنار پیش‌برد این راهبرد‌ها براساس مقتضیات جدید باید چه کرد. جلسات متعددی در این ایام با همکاران خود داشتیم و مجموعه‌ای از اقدامات تدوین و در دست انجام است. مسلما اگر وضعیت کمی باثبات‌تر شود نتیجه این اقدامات مشخص‌تر می‌شود.
کارکرد سینما در دوران بحرانی خود را نشان می‌دهد
وی درباره اولویت باز نگه داشتن سینما‌ها و فروش فیلم‌ها گفت: با کمک و همت صنوف و صاحبان آثار سینما‌ها در این‌روز‌ها تعطیل نشدند، زیرا این افراد شرایط را خوب متوجه شدند و کمک کردند که فضای ایمنی ایجاد شود. سینما در چنین شرایطی جزو امن‌ترین جا‌ها است. از طرفی فضای سینما نیز حس آرامش دارد و در تجربه‌ای که من روز گذشته در بازدید از پردیس سینمایی باغ کتاب داشتم، سینما‌ها تقریبا پر بودند. سینما در شرایط حمله هرگز تعطیل نشد و فقط در روز‌های اولیه اکران فیلم‌های کمدی محدود شد. فارغ از چرخه اقتصادی فعالیت سینما‌ها نشان می‌دهد که زندگی همچنان ادامه دارد. در دوران دفاع مقدس نیز سینما‌ها همواره باز بودند و رویداد‌های سینمایی مانند جشنواره فجر هرگز تعطیل نشدند. اتفاقا کارکرد سینما در دوران بحرانی خودش را نشان می‌دهد و در چنین شرایطی اشتیاق مردم به تماشای فیلم بیشتر هم می‌شود و می‌توان با اکران آثار متکثر و متنوع مخصوصا برای قشر کودک و نوجوان برنامه‌های خوبی تدوین کرد تا این آثار مخاطبان را به سالن‌های سینما بیاورند.
امروزه جنگ، جنگ نماد‌ها و روایت‌ها است
فریدزاده تصریح کرد: اکنون همدلی و همبستگی به وجود آمده است. اتفاقا خیلی از صنوف و صاحبان آثار خودشان نیم‌بها شدن بلیت سینما را در این روز‌ها پیشنهاد دادند. تجارب کشور‌های دیگر اینگونه است که اتفاقا در دوران بحران در حوزه هنر و سینما سرمایه‌گذاری دوچندان می‌کنند، زیرا فرهنگ و هنر عامل پیوند روح و آدمیان است. امروزه جنگ، جنگ نماد‌ها و روایت‌ها است و وقتی شما کسی را به عنوان یک نماینده و نشانه مقاومت در سینما نشان می‌دهید، خودش گستره زیادی پیدا می‌کند. امیدوارم دوستان اهمیت این موضوع رو متوجه شوند و با این همدلی و دلبستگی ایجاد شده این مسیر راحت‌تر می‌تواند طی شود. من در کل خیلی نسبت به روز‌های آینده امیدوارم.
بسته‌های حمایتی برای خانواده‌های بالای ۴ نفر
فریدزاده بیان کرد: پیش از رخ دادن این وقایع برنامه‌ای وجود داشت تا برای خانواده‌های بالای ۴_۵ نفر بسته‌های حمایتی درنظر گرفته شود مخصوصا در فصل تابستان. این برنامه تدوین شده و زیرساخت‌های آن توسط دوستانمان در سینماشهر مهیا شده بود. خود صداوسیما نیز می‌تواند کمک زیادی کند تا تیزر فیلم‌ها دیده شود و همچنین تبلیغات شهری می‌توانند در معرفی آثار و ترغیب مخاطبان برای حضور در سینما موثر واقع شوند. ازطرفی سینماسیار امکان بسیار خوبی است برای معرفی فیلم‌ها در مناطق کم‌برخوردار.
جشنواره فیلم کودک و نوجوان باید به گستره ایران باشد
وی در پاسخ به اینکه زمان کمی تا برگزاری جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان باقی مانده و ممکن است آثار زیادی به جشنواره نرسند، توضیح داد: در حوزه تنظیم‌گیری در نظام تولید ما یک تقویم تولید را در ابتدای سال منتشر کردیم و فراخوان دادیم که آثاری که می‌خواهند توسط مراکز سازمان سینمایی حمایت شوند تا زمان مشخصی ارائه شوند، اما وقفه‌ای که ایجاد شده است، کمی کار را دشوار کرد. این‌طرح‌ها با اولویت آثار کودک و نوجوان ارائه شده است و امیدوارم با بازگشت به شرایط معمول کار تولید این طرح‌ها زودتر انجام شود. من فکر می‌کنم و امیدوارم شاهد حضور چند فیلم در جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان باشیم. اگر فیلم‌ها برای جشنواره به حدنصاب نرسید ما باید برنامه جایگزین هم داشته باشیم. جشنواره طبق روال معمول در اوایل مهرماه برگزار می‌شود. این جشنواره امسال باید به گستره خود ایران باشد و از شرایط به وجود آمده استفاده کنیم تا به بررسی شرایط کودکان و نوجوانان بپردازیم و جشنواره هم کارکرد آموزشی و هم کارکرد تفریحی و سرگرمی خودش را داشته باشد. دوستان من در بنیاد فارابی با جشنواره‌های معتبر بین‌المللی نیز ارتباط گرفته‌اند.
وی در پاسخ به اینکه آیا سراغ برخی فیلمسازان بزرگ مانند ایرج طهماسب و مرضیه برومند رفته‌اند، گفت: قطعا باید سراغ این افراد برویم و بخشی از این اقدام نیز صورت گرفته است. آقای طهماسب در بررسی طرح‌ها خیلی به ما کمک کردند. امسال تا پیش از حمله رژیم صهیونیستی تنوع و تکثر چهره‌های سینمایی را شاهد بودیم و این اتفاق در پروانه نمایش‌ها نیز مشهود است. به همین دلیل امسال امیدوارم که شاهد جشنواره‌ای پررونق و متفاوت باشیم.
مراکز سینمایی نیاز به بازتعریف دارند
فریدزاده درباره نقش بنیاد فارابی گفت: سرفصل‌های اجرایی را متناسب با برنامه‌های راهبردی سازمان سینمایی ارائه کرده‌ایم و نقش بنیاد فارابی به عنوان یک نهاد ملی سینما به عنوان تسهیلگر و نهاد پشیبان سینما دیده شده است. فارابی باید پشیبان سینما باشد و صرفا به ساخت چند فیلم خودش را محدود نکند. این نهاد باید در حوزه فناوری‌های نوین، هوش مصنوعی، مرکز رشد و شتابدهی سینما، حضور بین الملی، برگزاری هفته‌های فیلم در ایران و سایر کشورها، پژوهش و تحقیق نیز موثر واقع شود. بنیاد فارابی یکی از بازو‌های اجرایی وزارت فرهنگ است و نیاز به بازتعریف دارد. انجمن سینمای جوان و مرکز گسترش نیز همینطور نیاز به بازتعریف دارند.
دستور کار تشکیل شورای سینما در استان‌ها
وی درباره جشنواره فیلم فجر و حمایت مالی از فیلم‌ها گفت: ظرفیتی به نام شورای سینما وجود دارد که می‌توان از آن استفاده کرد. شورای سینما زیرنظر معاون اول رئیس جمهور برگزار می‌شود و تشکیل شورای سینما در استان‌ها در دستورکار قرار گرفت. اگر شورا به ریاست استاندار برگزار شود مسئولان آن استان متوجه اهمیت سینما می‌شوند. سینما می‌تواند به حل مسائل بومی آن منطقه کمک کند. از طرفی تمرکززدایی می‌شود و ما تنوع و تکثر قومی را شاهد خواهیم بود. می‌توان از همین کارکرد برای همراهی نهاد‌های اقتصادی استفاده کرد تا کمک کنند و بودجه اندک سینما وسیع‌تر شود. اگر نهاد‌های اجتماعی در راستای مسئولیت اجتماعی خودشان به تولید فیلم کمک کنند هم به نفع خودشان می‌شود و هم به اعتلای فرهنگ و هنر کمک می‌کنند. شکر خدا این درک وجود دارد. دریافت وام و تسهیلات از بانک‌ها نیز در دستورکار است و امیدوارم هم‌افزایی در این زمینه برای حمایت از فیلمسازان صورت بگیرد.
همدلی و همراهی سینماگران و صاحبان آثار در طرح بلیت نیم بها
رئیس سازمان سینمایی تصریح کرد: نیم بها شدن بلیت سینما در دوران حمله رژیم صهیونیستی با همدلی و همراهی سینماگران و صاحبان آثار اتفاق افتاد، زیرا سینما می‌تواند نقش اصلی در گسترش امنیت روانی جامعه ایفا کند.
وی عنوان کرد: تجربه یگانه تماشای یک فیلم روی پرده سینما کاملا متفاوت از تماشای فیلم در موبایل و لپ‌تاب و تلویزیون است. چند روز پیش برای بازدید از فیلمخانه ملی رفته بودم و نسخه‌های یگانه‌ای از فیلم‌های کلاسیک وجود دارد مانند فیلم جنگ ستارگان. زیرساخت‌های فنی ما باید بهروز شود ما باید تصویر خوب ارائه کنیم و صدای خوب بشنویم تا مخاطب کیفیت مناسبی از فیلم را تماشا کند. اینکه ما یک فیلم را در سینما نگاه نکنیم بلکه چند روز بعد در پلتفرم نمایش خانگی آن تماشا کنیم، درست نیست، زیرا سینما رفتن خودش یک آداب است.
فریدزاده گفت: احتمالا با همکاری دوستان فیلمخانه ملی ممکن است دوباره فیلم‌هایی مانند «کلوز آپ» و «رنگ خدا» و... را در سینما ببینید. در بنیاد فارابی رایزنی با دوستان تهیه‌کننده و ارگان‌ها و صاحبان آثار انجام می‌شود.
وی افزود: برای دهک‌های پایین جامعه برنامه‌ای در سینماشهر تدوین شده است و سوبسیدی قرار است ارائه شود تا خانواده‌ها بتوانند در سینما حضور داشته باشند و آثار را ببینند.
از بهسازی سالن‌ها تا افتتاح چند سالن در استان‌های مختلف
رئیس سازمان سینمایی درباره رویکرد سالن‌سازی گفت: سالن سازی از دولت قبل هم آغاز شده بود. در شورای عالی سینما برای ساخت سینما در شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر تاکید شده بود. دوستان سینماشهر همت کردند و استان به استان و شهر به شهر بازدید می‌کنند. در قدم اول بهسازی سالن‌ها را در دستور کار دارند و پس از آن ترغیب بخش خصوصی که به کمک شهرداری‌ها و استانداری‌ها سالن سینما بسازند و تجهیز آن توسط سینماشهر انجام شود. قابلیت سینماسیار نیز اتفاق خوبی است و دوستان ما در انجمن سینمای جوان خیلی مشتاق این اتفاق هستند و به امید خداش شاید چند دستگاه جدید نیز اضافه شود. در استان‌های مختلف مانند خراسان رضوی، استان فارس، خوزستان، تهران و... سالن آماده افتتاح داریم.
سینما کارکرد یادآوری و آینه‌گردانی دارد
فریدزاده تاکید کرد: سینما کارکرد یادآوری و آینه‌گردانی دارد. تقریبا تمامی سینماگران و هنرمندانی که به این خاک عرق دارند در این مقطع حمایت خودشان را از کشور اعلام کردند که اتفاق مبارکی است. ممکن است این هنرمندان گله‌مند و دلخور باشند، اما می‌دانند در جایی که باید باشند، همه حضور دارند. من سر تعظیم فرود می‌آورم برای قشر فرهیخته‌ای که در بزنگاه‌های مهم تاریخی حضور دارند. هر کسی که در ایران و برای ایران و با قاعده این کشور فیلم بسازد در‌ها به رویش باز است و ما کاری نداریم جز اینکه زمینه را برای فعالیت همه دوستان فراهم کنیم.
باید سبد کالای سینما را متنوع کنیم
فریدزاده درباره اکران فیلم ترسناک و خشن گفت: بخش زیاد سینما سرگرمی است و تنوع ژانر‌ها و گونه‌های مختلف می‌تواند به گسترش مخاطبان کمک کند. رده بندی سنی که در همه جای دنیا مرسوم است و شیوه‌نامه آن نیز ابلاغ شده است، به نوعی یک هشدار برای آگاهی خانواده‌ها است. برخی نیز دچار سوتفاهم شدند که در رده بندی فیلم هر آن‌چیزی که ممنوع است، قرار است پخش شود درحالی که چنین چیزی نیست و فقط یک هشدار است. این رده‌بندی سنی کارکرد آموزشی و مراقبت از قشر کودک و نوجوان دارد. قطعا باید سبد کالای سینما را متنوع کنیم. چندوقتی است که در انجمن سینمای جوان تاکید بر ساخت ژانر‌های مختلف وجود دارد. یکی از راه‌های مهم برای متنوع کردن فیلم‌ها نیز اقتباس است. در بنیاد سینمایی فارابی امتیاز برخی از کتاب‌ها خریداری شده است و خیلی از آثار کلاسیک ادبیات ما در این چندسال قابلیت ساخت سینمایی را دارند. فیلمنامه ۲ تا از کتاب‌های اسماعیل فصیح نیز نوشته شده بود.
وی درباره اکران فیلم‌های طولانی گفت: این اتفاق و فرهنگ سینما رفتن کمی ذائقه‌سازی می‌خواهد و مخاطب خاصی هم دارد. هرآنچه که بتواند به رونق سینما و جذب مخاطب کمک کند باید تجربه شود.
دبیر جشنواره فجر به زودی اعلام می‌شود
فریدزاده درباره معرفی دبیران جشنواره ملی و بین‌المللی فیلم فجر گفت: صحبت‌هایی با دوستان داشته‌ایم و قرار بود در همین ایام به شکل رسمی اعلام شود، اما این ۱۲ روز همه چیز را به تاخیر انداخت و در روز‌های آینده حتما دبیران اعلام می‌شوند.
رئیس سازمان سینمایی در پایان متذکر شد: این اتفاق و شکل‌گیری یک فضای تعاملی خوب باید ادامه یابد و هرکسی در حد توان خودش باید کمک کند که این روحیه تبدیل به یک امر سازنده شود. از این فضای همدلی و دلبستگی به خاک وطن باید حداکثر استفاده را کرد.
در بخش دیگر لیلی عاج نویسنده و کارگردان سینما با بهروز افخمی به بحث و گفت‌و‌گو پیرامون سینما پرداخت.
لیلی عاج درباره ساخت فیلم «سرهنگ ثریا» گفت: مدت‌ها درباره «سرهنگ ثریا» صحبت کردم اما چیزی که امروزه درباره این فیلم اهمیت دارد مساله سفیدشویی است. در برهه‌های مختلف زمانی یکسری واژه متولد می‌شوند و یکسری واژه هم می‌میرند مثلا در این روز‌ها واژه صلح تحمیلی متولد شده است. گاهی آسمان و ریسمان را به هم می‌بافیم تا مسائل را عقلایی جلوه دهیم درباره «سرهنگ ثریا» نیز مساله من این بود که برخی پدیده‌ها قابل توجیه نیستند و این تجاوز هیچگونه توجیهی ندارد. درباره سرهنگ ثریا نیز سفیدشویی سازمان منافقین نیز برای من جایگاهی نداشت.
وی عنوان کرد: عماد مغنیه در جایی گفته بود که این جنگ، جنگ روح است و من نیز باید بگویم به شرط حیات در آینده درباره سازمان منافقین برنامه‌ای ندارم، اما عمیقا معتقدم این تخم هرز نفاق خیلی جای کار کردن دارد.
این کارگردان بیان کرد: محمود درویش در شعری می‌گوید در این سرزمین چیزی است که ارزش زیستن دارد. همه چیز ما این سرزمین است و همه ما با عقلانیت و احساس درباره ایران صحبت می‌کنیم. تنها نگرانی من درباره آینده این است که کمی دچار روزمرگی شویم و فراموش کنیم. پس از کرونا نیز همه‌چیز سریعا به روزمرگی تبدیل شد. در این روز‌ها نیز تنها نگرانی من این است که در بحبوحه تکثر روایت‌ها قصه‌های خوبی درباره این جنگ تحمیلی نگوییم و قصه‌گو‌های خوبی نباشیم.
لیلی عاج ادامه داد: امید دارم که در آینده به سمت داستان برویم، زیرا بنیان‌های داستان برای من بنیان‌های مستحکم‌تری است. من نمی‌توانم ذوق و علاقه‌ام را نسبت به رمان پنهان کنم و مهم‌ترین پیوند‌های من با فلسطین نیز پیش از اخبار ازطریق رمان و شعر اتفاق افتاد. ادبیات جهانی مستحکم‌تر است و سینما با تمام جذابیت‌ها و عشقی که به آن دارم همواره عجله و پول در آن تاثیرگذار هستند. امیدوارم نسلی از نویسندگان داشته باشیم که داستان‌گو‌های های خوبی از این روزگار باشند. دوست داشتم بدانم که اگر آقای آوینی این روز‌ها بودند چه چیز‌هایی می‌ساختند و چه کلمات و نریشن‌هایی می‌گفتند.
از ادبیات وارد ماجرای فلسطین شدم
این نمایشنامه‌نویس بیان کرد: من به شخصه از ادبیات وارد ماجرای فلسطین شدم و عکس‌های برخی عکاسان را دنبال می‌کردم که هر فریم آنها برای من یک داستان کوتاه و فیلم بود. اکنون متوجه شدم که برای همان لحظه‌های واقعی می‌توان تخیلات و روایت‌های متعددی نوشت. انسان‌ها می‌توانند به یک اتفاق واقعی وجه حماسی و تخیلی ببخشند. من در نمایشنامه‌هایم نیز دنبال مسائل واقعی هستم. مدت‌ها درگیر بسته شدن کارخانه قند ورامین بودم و تلاش کردم این کارگران به سالن تئاتر بیایند و نمایش خودشان را ببینند. من همواره به این فکر می‌کنم که در ساخت یک فیلم یا تئاتر رخداد واقعی از سلول‌های روحی من عبور کند. ممکن است این مسیر کاملا درست نباشد همانطور که اعتقاد دارم فیلمنامه سرهنگ ثریا دچار لکنت، اما سرشار از احساس است. دوست دارم که یک داستان از درون من عبور کرده باشد و من ارزش افزوده‌ای بر آن داستان داشته باشم.
وی درباره تئاتر گفت: چیزی که در تئاتر برای من خیلی جذاب است این است که شما هیچ شاهکار نمایشنامه‌نویسی را در جهان نمی‌توانید پیدا کنید که دو نفر آن را نوشته باشند گویا مساله مولف بودن و قائل بودن به اندیشه یک شخص خیلی در تئاتر اهمیت دارد؛ بنابراین در تئاتر می‌توان رد فکری آدم‌ها و نسل‌ها را جست‌و‌جو کرد.
فیلم «خانم یامامورا» پروژه ۲ ساله من است
وی درباره ساخت فیلم «خانم یامامورا» توضیح داد: یک کتاب بسیار خواندنی به نام «مهاجر سرزمین آفتاب» وجود دارد که این فیلم اقتباسی از این کتاب است. فیلم «خانم یامامورا» پروژه ۲ ساله من است و این روز‌ها در پیش‌تولید جدی بودیم و امیدوارم چرخه همه تولیدات ما ادامه داشته باشد، زیرا شهری از جنگ نمی‌ترسد که زنده است. آدم‌های کمی خانم یامامورا را می‌شناسند و این مساله بار روی دوش من را سنگین‌تر می‌کند. این خانواده در جنگ جهانی اول خدمات زیادی برای کشور ما داشتند. رویکرد من در فیلمنامه این اثر تاکید بر بلوغ از دست دادن است. چطور می‌شود که زنی از ژاپن به ایران بیاید و هویت جدیدی پیدا کند. این از دست دادن می‌تواند ازدست دادن مسائل مالی باشد تا ازدست دادن فرزند در جبهه.
دوست دارم برای فلسطین یک نمایش کار کنم
لیلی عاج تصریح کرد: خیلی دوست دارم برای فلسطین یک نمایش کار کنم. من کرمانشاهی هستم و رژیم صهیونیستی بیمارستان فارابی را در کرمانشاه مورد هدف قرار داد. مادر من از این اتفاق خیلی ناراحت بودند در حالی که در غزه جنایات بسیار زیادی انجام داده‌اند که بسیار ناراحت‌کننده است. صحنه تئاتر ما هنوز درباره چنین اتفاق مهمی خالی است. در سینما برای تولید یک اثر اراده و پول زیاد نیاز است، اما پرداختن به چنین مسائلی در عرصه تئاتر راحت‌تر است.
همچنین پرونده ویژه این قسمت از برنامه با حضور محمد آقاسی و رضا صدیق با عنوان «نقش تخیل در سینمای ملی» برگزار شد.
قصه‌ها سرنوشت ملت‌ها را تعیین می‌کنند
آقاسی بیان کرد: در دنیای امروز این فهم وجود دارد که قصه‌ها سرنوشت ملت‌ها را تعیین می‌کنند. همان قصه ساده‌ای که مادران روزی برای بچه‌ها تعریف می‌کردند و در دنیای امروز سینما این قصه‌ها را روایت می‌کند. این قصه برآمده از یک جامعه است که ابعاد مختلفی دارد. قصه‌ای می‌تواند ادامه داشته باشند که اتصال بین حال، آینده و گذشته باشد. ملت‌هایی که توانستند قصه‌های خوبی تعریف کنند مقابل خیلی از خطرات نیز مقاوم‌تر بودند. امروزه سینما شعر دنیای مدرن است و باید به سینما اینگونه نگاه کنیم نه صرفا یک ابزار فرهنگی. سینما از زمینه فرهنگی تاثیر می‌گیرد و ازنظر اجتماعی تأثیرگذار است. سینمای بزرگ ایران در دهه ۶۰ به خوبی توانست این کار را انجام دهد مانند فیلم «مهاجر» آقای حاتمی‌کیا. من سن کمی داشتم که جنگ را تجربه کردم و آقای حاتمی کیا در آن زمان برای ما ایرانیان یک رویا می‌سازد. در دهه‌های بعد سینمای ایران به هردلیلی نتوانست این رویا را برای ما بسازد. سیاست‌های فرهنگی نیز اجازه نداد که این رویای ایران گسترش پیدا کند و اتصالی میان رویای هنرمند و ناخودآگاه جمعی برقرار نشد. زمانی که ما سریال میرزا را تماشا کردیم.
ساخت رویا نقطه مغفول امروز سینمای ایران است
رضا صدیق گفت: ساخت رویا نقطه مغفول امروز سینمای ایران است. در دهه شصت در سینمای ما رویایی ساخته شد که ما امروزه از دل آن رویا واقعیت و حقیقتی را مشاهده می‌کنیم. در سمت مقابل سینمای آمریکا براساس تخیل و رویاپردازی بنا شده است. چیزی به نام حکمرانی تروما وجود دارد و اگر سینمای غرب را در ۳-۴ دهه گذشته بررسی کنید مدام یک دشمن بیرونی درحال حمله به مردم است که در کنارش ترس و امیدی ایجاد می‌کند. این حکمرانی ترس ازطریق سینما در آمریکا ایجاد شده است و حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران و ترور بار‌ها در سینمای غرب تخیل شده است. حلقه مفقوده در سینمای ما همین نکته است و جامعه را نسبت به واقعیتی که در ۲۰ سال گذشته با آن مواجه بودیم، استریلیزه کردیم. ما امروز وارد جنگ نشدیم بلکه ۴۰ سال ازطرف آمریکا، رژیم صهیونیستی، عراق و... تحت هجمه قرار داریم. سینمای دفاع مقدس ما نتوانست به سینمای مقاومت مقدس برسد، زیرا جامعه را مدام نسبت از امر خشونت بیرونی جدا کردیم و به جامعه گفتیم که همه‌چیز امن و امان است. در ۱۰ سال گذشته مردم در فضای مجازی خشونت داعش را دیدند. ما در سینما و تلویزیون فیلمی نداریم که در این شرایط به مردم بیاموزد که شرایط چگونه است و امید دهد. مدیران فرهنگی هنری ذهنیتشان نسبت به فیلم ملی کلیشه‌ای است و ازطرفی فیلمسازان ما نیز سراغ فیلم‌های اجتماعی طبقه متوسط می‌روند. در جشنواره فیلم فجر آینده باید به سینماگران اجازه دهیم که تخیل کنند و ازطرفی باید یک «پیر پسر» و «قاتل و وحشی» ساخته شود تا ما درباره اکران این فیلم‌ها بحث کنیم. ما نتوانستیم این جنگ پست مدرن را در سینمای امروز تخیل کنیم و نشان دهیم.
به دفاع مقدس در سینما و سیاست‌های کشور توجه نشد
آقاسی گفت: اتفاقا ما یک جامعه تروماتیک داریم، اما به آن توجه نشده است. هنر التیام بخش است و مرهمی بر روان ما می‌گذارد. رویا کمک می‌کند که روح جمعی پرواز کند و این کار سینما و هنر است. سال ۱۳۹۹ من پژوهشی در شهر و روستا‌های ایران درباره دفاع مقدس انجام دادم. از مردم پرسیدیم که اگر قرار باشد دفاع مقدس را در یک تابلو یا قالب هنری داشته باشند آن تابلو چیست؟ اولین انتخاب و بالاترین رتبه بین ۷۰ درصد مردم سینمای دفاع مقدس بود. متاسفانه به دفاع مقدس در سینما و سیاست‌های کشور توجه نشد درنتیجه سینماگران نیز این مساله را رها کردند.
آقاسی عنوان کرد: در خود دفاع مقدس دهه ۶۰ کاملا متفاوت بود و در دهه ۶۰ ما فضای قدسی و معنوی داشتیم که در آن دوره ضرورتی هم وجود داشت. تیپ دیگری بعد از دهه ۶۰ سینمای ضدجنگ بود که بازنگری و سوگواری نسبت به جنگ داشت. جلوتر نیز تیپ سینمای طنز نسبت به جنگ به وجود آمد مانند «لیلی با من است» که فضای جدیدی ایجاد کرد. پس از این دوره قشر‌هایی به ویژه قشر زنان دیده نشد درنتیجه فیلم‌هایی به وجود آمدند که شخصیت اصلی آنان مادران و زنان بودند. پس از آن فیلمی درباره جنگ‌های پنهان یا جنگ فرامرزی شکل گرفت، اما این دسته فیلم‌ها بسیار کم است.ای کاش از مسئولان سینمایی بپرسیم که در این ۴۰ سال چه کردند در صنعت سینمای کشور و شخصی مانند آقای افخمی از سند توسعه سینما اطلاع ندارند.
رضا صدیق متذکر شد: مهم‌ترین تریم محور سینمای ایران روایتگری و خلق تفکر پیروزی و دفاع از امر ملی است. مفهوم امنیت ملی متاسفانه در این سال‌ها مفهومش تغییر کرده است و هر فیلمی که بتواند امر ملی را تنومند کند در راستای امنیت ملی حرکت کرده است. در جشنواره فجر امسال می‌توانیم فیلم‌هایی ببینیم که روایتگر افراد مختلف از این روز‌ها باشد. سینما می‌تواند از این امر واقعی برای تخیل فردا استفاده کند.
سینمای هالیوود بزرگ‌ترین جعل‌ها را انجام داده است
آقاسی عنوان کرد: خوشحالم که آینده روی این میز قرار گرفته است و در یک‌برنامه سینمایی به آینده پرداخته می‌شود. سینمای هالیوود بزرگ‌ترین جعل‌ها را انجام داده است و ما باید مراقب باشیم که در زمینه سینمایی فریب هالیوود را نخوریم. جنگ‌ها از ابتدا تاکنون جنگ‌های جمعی بوده است درحالی که سینمای هالیوود جنگ‌ها را فردی روایت می‌کند. اگر این کشور سرپاست به خاطر انقلاب مردم است و هرکجا ما از مردم جدا شدیم، شکست خوردیم. سربازی که یک جایی از کشور پشت پدافند نشسته است آرش امروز این سرزمین است و اگر من سینماگر بودم هرچه زودتر این داستان را روایت می‌کردم.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *