عباس یاری: جشن انجمن منتقدان در شکل‌گیری خانه سینما موثر بود/ لزوم بررسی سطح کیفی نقدهای فضای مجازی توسط انجمن
عباس یاری که منتقد سینما و یکی از بنیانگذاران انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی و از بنیانگذاران مجله فیلم و فیلم امروز است، در گفت‌وگو با میزان درباره پیشینه برگزاری این جشن گفت: من به عنوانِ یکی از بنیان‌گذارانِ انجمن منتقدان و نویسندگان، در سال‌های اولیه، هفت دوره این جشن را برگزار کردم. در آن سال‌ها با آرایی که از نویسندگان و منتقدان مطبوعات دریافت می‌کردیم با انتخاب ۱۰ فیلم اول سال، ضمن آن که به سه فیلم اول جوایزی از جمله تندیس و لوح تقدیر به کارگردان و عوامل‌شان، می‌دادیم، به هفت فیلم دیگر هم جوایزی اهدا می‌کردیم. شاید درست نباشد بخواهم درباره تاثیر این جشن بر سینما صحبت کنم اما کسانی که مورد تقدیر قرار می‌گرفتند، همواره از اهمیت این رویداد صحبت کرده‌اند و این موضوع نشان از تاثیرِ جشنِ انجمن منتقدان و نویسندگان بر سینما داشته است.
وی درباره تاثیر جشن انجمن مننقدان بر تشکیل خانه سینما گفت: در اولین دوره برگزاری جشن منتقدان در سینما آزادی در سال ۶۷، بیانیه‌ای صادر کردیم و در آن درخواستِ تأسیسِ خانه سینما را مطرح کردیم. سال‌ها بعد، احتمالا آن بیانیه هم در شکل‌گیریِ خانه سینما موثر بود چرا که اکثر روزنامه‌ها آن مراسم را تیتر کردند. زمانی که انجمن منتقدان به صورت صنف، زیر نظرِ خانه سینما درآمد ما به شکل افتخاری درکنار این نهاد بودیم و فعالیت‌های آن را پیگیری و حمایت می‌کردیم. آن زمان تاحدی اختلافات گروهی به وجود آمد که می‌توانست لطمه جدی به انجمن بزند اما خوشبختانه این اختلافات که دیدگاه‌های سیاسی در آن دخیل بود، تداوم پیدا نکرد. کسانی که در سال‌های اولیه، آنجا بودند نگاه و نقطه نظراتشان بیشتر سینما بود. ما طیِ دوره‌هایی که جشن منتقدان را به صورت مستقل برگزار کردیم، هیچ وابستگی به گروه خاصی نداشتیم و جوایز را اسپانسرها تامین می‌کردند.
یاری درباره لزوم بررسی کیفی منتقدان فعال در فضای مجازی توسط انجمن عنوان کرد: امروزه شاهدیم که در فضای مجازی هر فردی با هر سطحی از دانش به نقد فیلم می‌پردازد و کارت ورود به کاخ جشنواره را می‌گیرد. در این شرایط اولین وظيفه انجمن منتقدان و نویسندگان این است که مهر استانداردی بر تعدادی از کسانی بزند که در فضای مجازی فعالند و پاره‌ای را هم غربال کند تا سطح کیفی کارشان را بالا ببرند. انجمن باید درخواست کند که این افراد نمونه‌هایی از مطالب و نقدهای خود را برای ارزیابی ارسال کنند و با بررسی آثار آن‌ها تعیین کنند که این افراد می‌توانند به‌عنوان منتقد حرفه‌ای کارتِ انجمن را داشته باشند یا خیر.
این منتقد ادامه داد: در سال‌های گذشته نشریات تخصصی نقش غربالگری نقدها و مطالب را ایفا می‌کردند، اما امروز این فیلترها از بین رفته است. پس از اینکه فضای نوشتاری ما در نشریات وارد فضای مجازی شد، هرکسی در خانه‌اش با یک گوشی تلفن می‌تواند نقد بنویسد و تمام سلسله مراتب مدیر مسئولی، دبیری و... را به صورت تک نفره طی کند. این اتفاق لزوما بد نیست اما باعث بروز برخی مشکلات می‌شود. به طور مثال در سال‌های اخیر حدود هزار نفر وارد فضای مطبوعات سینمایی شده‌اند که از میان این افراد عده زیادی را نمی‌شناسیم. عده‌ای از این افراد نیز مقوله سینما، فیلم دیدن و نقد فیلم برایشان خیلی جدی نیست و صرفا برای سرگرمی کارت جشنواره را دریافت می‌کنند.
وی با اشاره به رفتار غیرحرفه‌ای برخی منتقدان بیان کرد: برخی از این افراد که صرفا کارت ورود به سالنِ رسانه‌ها را دریافت کرده‌اند در کاخ جشنواره فیلم فجر، رفتارهای زشت و هنجارشکنانه‌ای از خود بروز می‌دهند. مثلا فیلم را در سینما هو می‌کنند یا به آن می‌خندند در حالی‌که کارگردان و عوامل فیلم در سالن حضور دارند. این رفتارها در شان یک منتقد و کسی که عضو انجمن باشد، نیست. منتقد باید به صورت حرفه‌ای فیلمی را در رسانه یا فضای مجازی‌اش نقد کند نه اینکه در سالن سینما واکنش لحظه‌ای نشان دهد. من در جشنواره فیلم فجر امسال که یکی از داوران انجمن منتقدان بودم، فیلم‌ها را در سینماهای دیگر، غیر از کاخ می‌دیدم.
این منتقد سینما با اشاره به اینکه نباید برخی جشنواره‌ها را قضاوت یا تحریم کرد، گفت: گاهی افراد با زدن برچسب دولتی به جشنواره‌های سینمایی بخصوص جشنواره فیلم فجر که نقش مهمی در ارتقای سینمای بعد از انقلاب داشته است، تلاش می‌کنند اعتبار آن را کاهش دهند در حالی که برگزاری جشنواره‌ها در تمام دنیا وظیفه شهرداری‌ها و دولت‌هاست چرا که بخش خصوصی توان هزینه کردن برای یک جشن بزرگ و پرداخت جوایز آن را ندارد. البته که دولت‌ها جدا از حمایت‌های مادی و امکاناتی، نباید از جشنواره‌ها انتظار داشته باشند از فیلم‌های سیاسی خاصی حمایت کنند، چرا که وقتی سیاست وارد عرصهٔ فرهنگی می‌شود، آنجا را خراب کرده و از اعتبار ساقط می‌کند. به همین دلیل است که بارها وقتی فیلمی حتی به حق هم در جشنواره فیلم فجر سيمرغ گرفته است، آن جایزه و داوری‌اش را زیر سئوال می‌برند.
پانزدهمین جشن بزرگ انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران ۳۱ خرداد به دبیری جعفر گودرزی برگزار می‌شود.