سریال‌هایی برای آگاهی؛ وقتی تلویزیون به کمک حقوق شهروندی می‌آید

در روزگاری که بی‌قانونی‌های روزمره آرامش شهروندان را سلب کرده، تلویزیون گاه با ابزار هنر، دست به آگاهی‌سازی می‌زند. سریال‌هایی چون «آقای قاضی» و «یزدان» تلاش می‌کنند در کنار سرگرم کردن مخاطب، او را با حقوق و وظایف شهروندی آشنا کنند. 

چند دقیقه چشمان خود را ببندید؛ انواع و اقسام صداهایی را خواهید شنید که اگر نگاهی به کتاب قانون بیندازید، به‌وضوح می‌بینید جرمی در حال وقوع است. 

از صدای گوش‌خراش ضایعاتی‌ها که با خودرو یا موتورسیکلت و بلندگوهای دستی، آرامش شهر را بر هم می‌زنند، گرفته تا صدای چکش‌های صافکاری که از مغازه‌هایی در دل محله‌های مسکونی به گوش می‌رسد؛ همه این‌ها نمونه‌هایی از آلودگی صوتی و بصری هستند که کیفیت زندگی شهروندان را به‌شدت کاهش می‌دهند. 

در گوشه و کنار خیابان‌های شهر، چهره‌های آشنای زباله‌گردی را می‌بینیم که اغلب در چارچوب شبکه‌ای مافیایی فعالیت می‌کنند؛ به طوری که هر خیابان به نام فرد خاصی ثبت نانوشته دارد و حتی مأموران شهرداری هم اجازه ورود به حریم آن‌ها را ندارند. 

از سوی دیگر، موتورسوارانی که به هیچ قاعده و قانونی پایبند نیستند، امنیت روانی پیاده و سواره را خدشه‌دار کرده‌اند. 

در چنین شرایطی، این پرسش مطرح می‌شود که آیا باید با تک‌تک این افراد برخورد قضایی شود؟ اگر پاسخ مثبت باشد، دادگاه‌ها و دادسراها خصوصاً در کلان‌شهرهایی چون تهران، مملو از شاکی و متهم خواهد شد. 

راه‌حل، حرکت به سوی آگاهی‌سازی شهروندان است؛ آموزش و اطلاع‌رسانی درباره جرم‌های به ظاهر کوچک اما آسیب‌زا، می‌تواند گامی مؤثر در کاهش این معضلات باشد. 

در این مسیر، هنر به‌ویژه هنر تصویر نقشی کلیدی ایفا می‌کند. نمونه‌هایی چون «سیا ساکتی» و «بابا برقی» در گذشته، نشان داده‌اند که چگونه می‌توان با ابزار تصویر، مفاهیم اجتماعی را نهادینه کرد. 

در سال‌های اخیر، سریال «آقای قاضی» با هدف آگاهی‌بخشی درباره قوانین قضایی و شهروندی ساخته شد و توانست در فصل‌های مختلف، مخاطبان زیادی را جذب کند. این سریال هم سرگرم‌کننده بود و هم آموزش‌محور. 

اکنون سریال «یزدان» با هدف نمایش مشکلات و راهکارهای زندگی شهری، روی آنتن رفته و با استقبال خوبی نیز مواجه شده است. 

فارغ از نقدهایی که می‌توان به جنبه‌های دراماتیک، کارگردانی یا بازیگری آن وارد کرد، باید این تلاش رسانه ملی و ارگان‌های همکار را به فال نیک گرفت. 

«یزدان» این روزها به پایان پخش خود نزدیک می‌شود و شاید در بازپخش، بیشتر از اکنون دیده شود؛ اما مهم‌تر از میزان بیننده، هدف آگاهی‌سازی شهروندی است که در این سریال دنبال می‌شود. 

در گذشته نیز سریال «خانه سبز» نمونه موفقی از بازتاب زندگی شهری بود که هنوز در خاطره جمعی مخاطبان جای دارد. سال‌ها بود تلویزیون از چنین رویکردهایی فاصله گرفته بود و حالا سریال‌هایی چون «آقای قاضی» و «یزدان» می‌توانند سرآغازی تازه باشند. 

برای تداوم این مسیر، حمایت مالی و محتوایی نهادهای مسئول ضروری است. اگر هنر تصویری به‌درستی هدایت شود، می‌توان در کنار سرگرمی، سبک زندگی مسئولانه و شهروندی آگاهانه را در جامعه نهادینه کرد، بی‌آنکه به ورطه سیاه‌نمایی افتاد. 

انتهای پیام/