تلاش سازمان اوقاف برای گسترش امر خیر در کشور

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد شرفخانی امروز یکشنبه (۴ خردادماه) در نشست تشریح برنامه‌های دومین فراخوان ثبت‌نام در جشنواره ملی «نشان نیکوکاری» که با حضور اصحاب رسانه در سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد با بیان اینکه در کشور ما مردم برای توسعه، ارتقای بهتر، علم و فرهنگ از اموال خود گذشته‌اند و در عرصه نیکوکاری و انفاق تلاش می‌کنند، اظ‌ها رکرد: در کشور ما ۲۳۰ هزار موقوفه و ۸۰۷ وقف با تنوع نیات وجود دارد. مردم وقتی احساس نیاز کردند وارد امر خیر شدند و احسان و وقف امروز به فرهنگ اصیل ایرانی تبدیل شده است.

وی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ساختار نیکوکاری و انفاق در کشور شکل گرفت و شاهد رشد قابل توجه تشکل‌های خیریه بودیم. در قبل از انقلاب، تعداد موسسات خیریه محدود بود، اما امروز بیش از ۷۰۰۰ تشکل خیریه با مجوز فعالیت می‌کنند که در قالب‌های مختلف اقدامات نیکوکارانه انجام می‌دهند. علاوه بر این، مراکز نیکوکاری در مساجد، حسینیه‌ها و مجموعه‌های مردم‌نهاد با ساختاری متمرکز و فعال در سراسر کشور وجود دارد که تعداد آنها بیش از ۸۰۰۰ مرکز است و در مجموع بیش از ۱۵۰۰۰ تشکل خیریه در کشور فعالیت دارند. همچنین، بر اساس تعاریف عمومی، تشکل‌های دیگری نیز وجود دارند که کار‌های خیرخواهانه انجام می‌دهند، اگرچه جزو تشکل‌های رسمی محسوب نمی‌شوند، و برآورد می‌شود تعداد این تشکل‌ها به بیش از ۷۰ هزار برسد.

شرفخانی تاکید کرد: در این میان، فعالیت‌های خیریه نیازمند تخصص، دانش فنی و ساختار علمی است. برای انجام کار‌های خیرخواهانه باید ابعاد مختلفی مانند علمی، جغرافیایی، اجتماعی، روانشناسی و وجودی در نظر گرفته شود. اهمیت انجام امور مالی به صورت تخصصی و شفافیت در جمع‌آوری منابع مالی بر کسی پوشیده نیست. بنابراین، ارتقاء کیفیت فعالیت‌های خیریه نیازمند برنامه‌های آموزشی، شاخص‌گذاری، ارزیابی و رتبه‌بندی است. در بسیاری از کشورها، این فرآیند‌ها به صورت الزامی و با هدف اعتمادسازی و ارتقاء سطح فعالیت‌ها انجام می‌شود، اما در کشور ما این ساختار هنوز به صورت کامل توسعه نیافته است.

دبیر دومین جشنواره نشان نیکوکاری ادامه داد: در این راستا، نشست‌هایی با حضور اندیشمندان و اساتید علمی برگزار شد و بر اساس آن، نیاز به سطح‌بندی و رتبه‌بندی تشکل‌های خیریه احساس شد. نتیجه این تلاش‌ها، طراحی جشنواره‌ای ملی به نام «نشانه نیکوکاری» بود که سال گذشته با استقبال بی‌نظیری برگزار شد. در این جشنواره، بیش از هزار و ۹۸ تشکل خیریه شرکت کردند و ۲۷ تشکل موفق نشان نیکوکاری دریافت کردند، و این رویداد با حضور معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد. هدف اصلی این جشنواره، ترویج فرهنگ نیکوکاری حرفه‌ای، معرفی نمونه‌های موفق، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و افزایش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی نسبت به تشکل‌های خیریه است.

شرفخانی با اشاره به اینکه فراخوان این جشنواره برای تمامی تشکل‌های خیریه و مراکز نیکوکاری در دسترس قرار گرفته است و تا پایان شهریور ماه فرصت ثبت‌نام و بارگذاری مستندات در سایت مربوطه وجود دارد، گفت: فرآیند ارزیابی در دو مرحله انجام می‌شود و نتایج در آذرماه اعلام خواهد شد. امسال، علاوه بر موسسات خیریه مجاز، مراکز نیکوکاری که از کمیته امام خمینی (ره) مجوز دارند، نیز می‌توانند در جشنواره شرکت کنند. گروه بندی‌های تشکل‌ها بر اساس نوع فعالیت و حوزه‌های مختلف مشخص شده است؛ گروه‌هایی که فعالیت‌های حمایتی، عمرانی، توسعه زیست‌بوم انسانی و ترویجی دارند، در این جشنواره شرکت می‌کنند.

دبیر دومین جشنواره نشان نیکوکاری خاطرنشان کرد: در سال گذشته، تنها موسسات خیریه مجاز از وزارت کشور، سازمان بهزیستی، وزارت ورزش و جوانان و فراجا مجوز داشتند، اما امسال، مراکز نیکوکاری هم که از کمیته امام خمینی (ره) مجوز دریافت می‌کنند، به جمع شرکت‌کنندگان افزوده شده‌اند. جوایز جشنواره شامل نشان نیکوکاری و لوح تقدیر است و هدف اصلی، ترویج و تبیین ارزش‌های نیکوکاری و ارتقاء کیفیت فعالیت‌ها است. در سال جاری، حدود ده موسسه و تشکل خیریه نشان نیکوکاری دریافت خواهند کرد، و در صورت عدم کسب امتیاز لازم، لوح تقدیر به آنها اهدا می‌شود.

وی یادآور شد: در فرآیند داوری، شاخص‌های سخت‌گیرانه و دقیقی در نظر گرفته شده است تا سطح کیفیت و حرفه‌ای بودن فعالیت‌های خیریه ارزیابی شود. نمونه‌ای از این سخت‌گیری، مستندسازی دقیق و ارائه مستندات معتبر است که در شبکه‌های ملی پخش شده است. هدف نهایی، ارتقاء سطح فعالیت‌های خیریه، افزایش اعتماد عمومی و ایجاد فرهنگ نیکوکاری حرفه‌ای است که در قالب این جشنواره و فرآیند‌های ارزیابی دنبال می‌شود. فرآیند ارزیابی و داوری تشکل‌های خیریه و مراکز نیکوکاری در جشنواره «نشانه نیکوکاری» مورد بررسی قرار گرفته است.

شرفخانی تصریح کرد: هیئت داوران پس از دریافت مستندات، در جلسات طولانی و بعضاً تا چهار ساعت، به بحث و تبادل نظر درباره مستندات و دفاع تشکل‌ها می‌پردازند تا امتیاز لازم را کسب کنند. هدف از این فرآیند، ارتقاء سطح فعالیت‌های خیریه، رشد و پویایی تشکل‌ها و توسعه امر نیکوکاری در کشور است. یکی از تشکل‌های حاضر در مصاحبه اعلام کرده است که از زمان دریافت نشان نیکوکاری، فعالیت‌هایش دو برابر شده و دقت و کیفیت کارش افزایش یافته است. در ساختار سازمانی مرتبط با ارزیابی و نظارت بر فعالیت‌های خیریه، مرکز به دو بخش اصلی تقسیم شده است: دبیرخانه علمی و ارزیابی، به عهده آقای جعفری، و دبیرخانه اجرایی، به عهده آقای عزیز است و این ساختار در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها نیز حضور دارد و با همکاری نهاد‌های حاکمیتی و تشکل‌های خیریه فعالیت می‌کند.

وی تاکید کرد: در شورای سیاست‌گذاری جشنواره، نمایندگان دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی مانند معاون مشارکت‌های اجتماعی سازمان امور اجتماعی وزارت کشور، رئیس مرکز امور خیریه سازمان خیریه، مدیرکل امور سازمان بهزیستی و نماینده فرماندهی انتظامی حضور دارند. همچنین، پنج فعال اجتماعی و صاحب نظر، از جمله مشکینی، به عنوان شخصیت‌های حقیقی در این شورا مشارکت می‌کنند. در سطح استانی و شهرستانی، نهاد‌های حاکمیتی و تشکل‌های خیریه حضور دارند تا فرآیند‌های ارزیابی و تصمیم‌گیری به صورت جامع و هم‌راستا انجام شود. در مجموع، این ساختار و فرآیند‌ها با هدف ارتقاء کیفیت فعالیت‌های خیریه، افزایش اعتماد عمومی و ترویج فرهنگ نیکوکاری حرفه‌ای طراحی شده است و تلاش می‌شود تا با سخت‌گیری‌های دقیق و مستندسازی‌های معتبر، سطح حرفه‌ای تشکل‌ها ارتقاء یابد و توسعه امر نیکوکاری در کشور تسریع شود.

خیرین نیازمند تشویق نیستند

در ادامه این نشست، محمدحسین رضایی -عضو شورای سیاستگزاری دومین جشنواره نشان نیکوکاری و مشاور وزیر بهداشت در امور خیرین- بر لزوم حفظ کرامت خیرین از سوی نظام تاکید کرد و گفت: در دولت شهید رییسی خیرین اقدام به احصای ۱۶ مسئله برای تقویت و مشکلات خیرین ارایه و برای آن ۳۷ راه حل مطرح کردند. امروز خیرین انتظار دارند که به موارد مطرح شده توجه شود و دولت‌ها تسهیل‌گر در فعالیت‌های خیرین باشند. خیرین نیازمند تشویق نیستند، اما دولت باید آنها را شریک راهبردی خود بداند و قوانین تسهیل گر برای آنها تضمین کند و به تعهدات خود عمل کند.

وی سامانه سخا وابسته به کمیته امداد امام خمینی (ره) را یکی از سامانه‌هایی دانست که در انگیزه بخشی برای خیرین و تخصصی شدن فعالیت آنها نقش تاثیرگذاری داشته است.

دیده شدن موسسات خیریه در دور افتاده‌ترین شهر‌های کشور

در ادامه این نشست، محمدمهدی جعفری - دبیر علمی و ارزیابی دومین جشنواره نشان نیکوکاری- نیز با اشاره به اهداف و شاخصه‌های مدنظر در برگزاری این جشنواره، گفت: معرفی موسسات خیریه الگو در کشور و شناسایی قهرمانان امر خیر و نیکوکاری، حفظ و صیانت اجتماعی موسسات خیریه، انگیزه بخشی به خیرین، معرفی خیرین الگو برای مدیران دولتی و بخش خصوصی و کمک به موسسات خیریه برای بهتر فعالیت کردن از جمله این اهداف است.

وی با ارزیابی دستاورد‌های اولین دور این جشنواره گفت: دور اول این جشنواره یک نمونه موفق از مشارکت بخش دولتی و غیردولتی و همکاری و تعامل بین مردم و دولت بود، از طرفی کلیه فرآیند‌ها و ارزیابی و داوری جشنواره توسط مجموعه‌های غیردولتی انجام شد و هیچ دخالتی توسط نهاد‌های دولتی در این جشنواره نبود و اعطای تندیس نشان نیکوکاری در دور اول توانست به مسیر حرکت موسسات خیریه کمک کند تا آنها احساس مسئولیت بیشتری در قبال وظایف‌شان داشته باشند؛ از طرفی شاهد بودیم بسیاری از موسسات خیریه و تشکل‌هایی که در دور اول این جشنواره شرکت داشتند از شهر‌های دورافتاده و استان‌های مختلف بودند که توانست ظرفیت‌های موسسات خیریه در اقصی نقاط در کشور را معرفی کند.

دبیر علمی و ارزیابی دومین جشنواره نشان نیکوکاری خاطرنشان کرد: در دومین دوره این جشنواره فرآیند ثبت نام به صورت تعاملی انجام و ثبت نام کنندگان در سامانه خود ارزیابی هم انجام می‌دهند. نسبت به سال گذشته فرآیند ثبت نام و ارزیابی تغییر یافته و شاخص‌های داوری نیز دقیق‌تر شده است. تهیه و تدوین کتاب موسسات خیریه را نیز در دستور کار داریم.

انتهای پیام/