چالش‌های بهره‌مندی مناطق محروم از خدمات سلامت؛ از نیمه کاره ماندن پروژه‌های درمانی تا بحران نیروی انسانی و عدم تامین بودجه برای اجرای طرح پزشکی خانواده

پس  پیروزی انقلاب اسلامی همواره یکی از اهداف نظام جمهوری اسلامی رسیدگی به مناطق محروم بوده است، از آنجایی که نظام سلامت در سال‌های پس از انقلاب پیشرفت چشمگیری داشته یکی از برنامه‌های مهم همه دولت‌ها ساخت بیمارستان و مراکز درمانی در مناطق کمتر برخوردار بوده که البته برای تحقق این امر چالش‌هایی وجود دارد.

یکی از چالش‌های مهم در این باره نیمه کاره ماندن پروژه‌ها به سبب کمبود بودجه و مسائل مالی است، از جمله دیگر چالش‌ها می‌توان به کمبود نیروی متخصص برای پرکردن مراکز درمانی و بیمارستان‌های ساخته شده اشاره کرد.

البته در مورد بهره‌مندی مردم مناطق محروم از امکانات درمانی دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. عده‌ای معتقدند نیازی نیست در همه مناطق کشور مراکز درمانی تخصصی و تجهیزات تخصصی و گرانقیمت وجود داشته باشد و ممکن است در بسیاری از مناطق این امکانات چندان مورد استفاده قرار نگیرد و تنها هزینه‌های سنگین و گزافی را به نظام سلامت تحمیل کند و بهتر است تخصیص امکانات بر اساس نیازسنجی صورت گیرد.

بسیاری دیگر نیز معتقدند نظام ارجاع و پزشکی خانواده بسیار می‌تواند کمک کننده باشد و سبب افزایش دسترسی مردم مناطق محروم به خدمات شود که با وجود تمایل وزارت بهداشت به اجرای این طرح به سبب مسائل مالی ناقص مانده است.

با این حال مناطقی در کشور وجود دارد که فاصله زیادی با مراکز درمانی دارند و از امکانات لازم بهره‌مند نیستند که باید فکری به حال این ماجرا شود. 

۴۰ هزار تخت بیمارستان در حال ساخت است

در همین رابطه سیدسجاد رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌و‌گو با میزان ضمن اشار به اینکه ۴۰ هزار تخت بیمارستان در حال ساخت است، گفت: با کمبود‌هایی در این زمینه مواجه هستیم و اگر منابع کافی در اختیارمان قرار گیرد به امید خدا ساخت این بیمارستان‌ها را تکمیل می‌کنیم.

وی با بیان اینکه نباید تنها به فکر ساخت بیمارستان و درمان باشیم، ادامه داد: لازم است آموزش دهیم و از بروز بیماری‌های پیشگیری و جلوگیری کنیم و در صورت نیاز درمان را در سطح ۲ و ۳ انجام دهیم.

معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن بیان اینکه لازم است دسترسی مردم به امکانات درمانی از جمله مراکز درمانی و تجهیزات را بهتر کنیم، عنوان کرد: تنها راه بهبود دسترسی مردم به حوزه سلامت نظام پزشک خانواده است نه بیمارستان و تجهیزات و اگر بتوانیم در مناطق محروم نظام ارجاع پزشکی خانواده را به خوبی پیاده کنیم دسترسی افراد بهبود پیدا می‌کند.

رضوی با اشاره به اینکه نیروی انسانی یکی از بحران‌های ما در حوزه درمان و وزارت بهداشت است، افزود: لازم است به ما اجازه استخدام بیشتری داده شود تا این بیمارستان‌ها خالی از کادر درمان نمانند.

لزوم توجه بیشتر به برنامه‌ریزی آمایش جمعیت و نیازسنجی مناطق محروم

همچنین همایون سامه‌یح نجف آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با میزان بیان کرد: با توجه به پیگیری‎‌های مکرر نماینده‌های مجلس، وزارت بهداشت اقدام به ساخت بیمارستان در مناطق مختلف از جمله مناطقی که نسبت به شهر‌ها جمعیت کمتری دارند کرده است، اما مشکل اینجاست که درصدی از پروژه بیمارستان پیشرفت داشته، ولی به دلیل مشکلات بودجه‌ای بسیاری از این پروژه‌ها نیمه کاره مانده و نیمه تمام رها شده‌اند. در مواردی نیز ساخت بیمارستان به اتمام رسیده، اما تجهیزات مورد نیاز بیمارستانی در اختیارش قرار نگرفته و بیمارستان شروع به فعالیت نکرده است.

وی ضمن اشاره به اینکه در مجموع چه در دولت فعلی و چه در دولت قبل هدف دولت ایجاد بیمارستان و مراکز بهداشتی و درمانی در مناطق کم جمعیت و به ویژه مناطق محروم بوده است، ادامه داد: باید این نکته نیز را در نظر بگیریم که در مناطقی که جمعیت کمتری دارند به برخی از تجهیزات بسیار گرانقیمت و فوق تخصصی احتیاجی نیست. در مواردی شاهد این موضوع هستیم که برای مثال به منطقه‌ای با ۸۰ هزار جمعیت تجهیزات فوق تخصصی اختصاص داده شده، اما هنوز توان استفاده از آن دستگاه و فردی که بتواند از آن استفاده کند، وجود نداشته است.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه از این رو لازم است برنامه‌ریزی آمایش جمعیت و نیازسنجی مناطق محروم بیشتر مورد توجه قرار گیرد تا با توجه به مشکلات اقتصادی کشور از هزینه‌های غیرلازم جلوگیری شود، افزود: البته مناطقی که در کشور وجود دارد که فاصله‌شان از یک مرکز درمانی و تخصصی حدود ۴۰۰ کیلیومتر است و فاقد امکانات لازم برای درمان بیماری‌ها و حتی بیماری‌های رایج هستند و امیدواریم بودجه کشور در این زمینه افزایش پیدا کند تا بتوانیم به برادران و خواهران عزیزمان در مناطق محروم بیشتر رسیدگی کنیم.

نماینده کلیمیان در دوره یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی در رابطه با طرح پزشکی خانواده نیز توضیح داد: از چند سال قبل در مورد این طرح قانون وضع شده و لازم است این خدمت در کل کشور انجام شود چرا که با استفاده از این طرح هزینه‌های غیرضروری هم برای دولت و هم برای بیماران بسیار کاهش پیدا می‌کند و نظم و انضباط در مسائل درمانی بهبود می‌یابد. در قانون برنامه هفتم نیز به این مسئله اشاره شده، اما بودجه مورد نیاز برای اجرای این طرح بسیار بالا است و با وجود تمایل وزارت بهداشت به انجام این کار با توجه به بودجه‌ای که امسال در اختیارشان قرار گرفته به نظر نمی‌رسد امسال پیشرفت‌های خاصی در این مورد صورت گیرد.

اهمیت نیروی انسانی در طرح پزشکی خانواده و لزوم افزایش رضایتمندی پزشکان 

حسن حسن نتاج صلحدار، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌و‌گو با میزان ضمن اشاره به اینکه رئیس جمهور در رابطه با تکمیل پروژه‌های نیمه کاره حوزه سلامت قول داده و تلاشش بر اتمام این پروژه‌ها است و خواسته ما نیز همین است، گفت:  پزشکی خانواده بسیار طرح خوبی است و لازم است تقویت شود.

وی با بیان اینکه در این طرح نیروی انسانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، افزود: با وجود اینکه پزشکان نخبه، مجرب و جوان در نقاط مختلف کشور حضور فعال دارند، اما در مناطق محروم با کمبود پزشک مواجه هستیم و باید در این مورد اقدام اساسی صورت گیرد و هر چه سریع‌تر فکری به حال این موضوع شود تا بیماران در مناطق کم برخوردار نیز از پزشکان بهره‌مند شوند. همچنین در کنار پزشکان، پرستاران و ماما‌ها نیز باید  حضور داشته باشند و خدمات ارائه دهند.

نمایندهٔ مردم بابل در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: پزشکان و نیروی انسانی باید برای حضور در این مناطق رضایت داشته باشند و امکانات و شرایط لازم برایشان فراهم شود و از لحاظ معیشت و حقوق راضی باشند تا حضورشان در این مناطق پایدار شود. لازم است ضعف‌هایی که در این مورد وجود دارد از بین رود چرا که علاوه بر مناطق محروم اجرای این طرح در مناطق برخوردار نیز نیازمند رضایت نیروی انسانی است.

انتهای پیام/