طلوعِ سازِ اقوام ایرانی در سرزمین نخل و آفتاب/ حاشیهنگاری از نخستین روز جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران

ساعت هنوز به ۷ عصر نرسیده بود، اما محوطه برگزاری جشنواره آرامآرام که نه، مملو از مشتاقان موسیقی بود و سالن انتظار فرهنگسرای طوبی از اقوام مختلف با لباسهای محلی و صدای تیپنقارههای دورافتاده پر میشد.
ردیف سوم سالن برگزاری مراسم به اهالی رسانه و خبرنگاران اختصاص داده شده بود. پیرمرد و پسرش که قرار بود در دومین اجرا به روی صحنه بروند با ناقارهای بزرگ وارد سالن شدند.
بعد از انبوهی مشتاقان به موسیقی اقوام، مهماننوازی فرخنده جلالی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان کاملا هوید بود. در سالن انتظار گئدههای کوچک و بزرگی از جوانان و گروههای مختلف کنار دیوار ایستاده بودند لابهلای جمعیت پیرمردی بود که با چشمانی نیمبسته ملودیای قدیمی جنوبی را زمزمه میکرد؛ گویی برای گرم کردن خودش و نه حاضران.
استیج اصلی با فرشی منقش به نقوش اسلیمی و صندلیها و میکروفونهای خالی مترصد اجرای هنرمندان بود.
فواد توحیدی، دبیر هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی با تاخیر به روی صحنه حاضر شد و توضیحاتی را درباره اجراهای نخستین روز این رویداد برای مخاطبان عنوان کرد.
اولین گروه، نوازندگانی از بندر گنگ بودند؛ «گروه نوبان» که از ساز و نوای ویژه این گروه پیداست در ستایش پروردگار و پیامبر گرامی اسلام مدیحه سرایی میکنند.
گروه متشکل از ۱۱ هنرمند که نشسته و یک نفر ایستاده در آوانسن با چوب خیزرانی در دست و پارچهای با سه گره که دور پاهای او بسته شده بود.
چیزی از آئین زار کم ندارد. فضای موسیقی اقوام هرمزگان کاملا طنینانداز شده، غوغای ناقاره و چنگ جنوبی بیداد میکرد.
یکی از خبرنگاران قدیمی حوزه موسیقی پچپچ پیکرد: امسال سازها را بهتر کوک کردهاند، به به…
در نخستین روز از هفدهمین دوره جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران، حاضران در سالن فرهنگسرای طوبی و دیگر مشتاقان موسیقی اقوام شاهد اجراهایی از گروه «نوبان» از بندر لنگه استان هرمزگان که فضایی کاملا آئینی تجربهای غریب و متفاوت «تکنوازی نی محلی» سعید جعفرزاده از استان فارس، «دونوازی قشقایی» از استان فارس، همچنین گروه «سیام» موسیقی محلی استان مازندران را اجرا کردند، «تک نوازی دونلی عیسی بلوچ» از سیستان و بلوچستان دیگر اجرای شب نخست این رویداد بود و گروه «مستاگ بهره» نیز به اجرای موسیقی قوام سیستان و بلوچستان پرداخت.
پاسداشت سه چهره ماندگار موسیقی اقوام
ادامه این رویداد به آیین پاسداشت از سه استاد برجسته موسیقی اقوام اختصاص داشت و در حضور محمدعلی مرآتی رئیس انجمن موسیقی، فرخنده جلالی مدیرکل ارشاد هرمزگان، احمد صدری رئیس جشنواره موسیقی نواحی، ایرج نعیمایی پژوهشگر موسیقی، فواد توحیدی دبیر هفدهمین دوره جشنواره و بابک رضایی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پاس سالها فعالیت در حوزه موسیقی از استاد رمضانعلی خدابندهلو از استان زنجان، تقدیر به عمل آمد.
همچنین استاد سعید جعفرزاده از اساتید پیشکسوت موسیقی اقوام استان فارس مورد تقدیر قرار گرفت و نهایتا از استاد خداداد شَکَلزهی از چهرههای ماندگار موسیقی بلوچستان نیز تجلیل شد.
شورِ عاشیقلر در بندر
پنجمین روز از اردیبهشتماه ۱۴۰۴ مصادف با نخستین روز از هفدهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی در فرهنگسرای طوبی بندرعباس، شاهد اجرای موسیقی اقوام دیگری از سراسر کشور نیز بود و حضار در سالن به تماشا و شنیدن اجرای «گچ هوره خوانی» ولی کمری از استان ایلام، بودند و دیگر گروه موسیقی که روی صحنه اجرا داشت، «مقامخوانی بختیاری» میلاد صادقی از استان چهارمحال و بختیاری بود.
در ادامه نیز «تکنوازی آشیق رمضانعلی خدابنده لو» از استان زنجان با شور و حال خاص موسیقی عاشیقلر مخاطبان حاضر در سالن را تحت تاثیر قرار داد و حسن ختام این شب موسیقایی در بندرعباس گروه «ابوالوفا» از استان خراسان رضوی بود.
حاشیههای روز نخست جشنواره
در ردیف دوم پیرمردی با کلاه نمدی نشسته بود و با اجرای عاشیق خدابندهلو اشک میریخت؛ دختر جوانی با لباس محلی جنوبی مدام و بیوقفه با گوشی خود سر تا سر سالن اجرا را فیلمبرداری میکرد، احتمالا او را در بالابردن هشتگ #موسیقی_نواحی سعی وافر بود و فراغت خاطر!
اهالی رسانه و خبرنگاران پس از هر اجرا در تکاپوی تهیه گفتوگو با گروهها جنب و جوش داشتند، تا جایی که یکی از حضار با لبخند گفت: امسال نیمی از جمعیت برای شنیدن نیامدهاند، اما همین که آمدهاند، غنیمت است!
مدیرکل آمد
چشممان به جمال بابک رضایی مدیرکل جدید دفتر موسیقی نیز روشن شد و او به همراه دیگر مسئولان جشنواره در سالن حضور داشت.
با آخرین اجرا، جمعیت حاضر در سالن با همان لباسهای محلی اقوام مختلف هریک به سویی رفتند، از دور چنین به نظر میرسید که موسیقی وجه اشتراک و وحدت و همگرایی آنها بود و دیگر پس از گفتمان به زبان موسیقایی قوم خود، هر یک به سرزمین خود بازمیگردند.
به نظر میرسید که روز نخست جشنواره هفدهم نواحی، مورد رضایت مخاطبان قرار گرفت. هر چند محافل رسانهای و حتی خیلی از طرفداران موسیقی، تمام فکر و ذکرشان درگیر جشنواره کوچه بود. به نظر بوشهریها پر سروصداتر از همیشه نوای موسیقی را در کوچهسارها جاری کردند که صدایش دلِ اهل موسیقی در هرمزگان را برده است.
…و پایان شب
هفدهمین جشنواره ملی موسیقی نواحی امسال از کرمان نقل مکان کرد، اما چون همیشه ترکیبی بود از اصالت و نوگرایی، اشک و لبخند.
امروز چنگ زدن به اصل و ریشه و اصالت موسیقی اقوام در آشفته بازاری که نسل جوان و آیندهساز کشورمان زیر تهدیدها و بمبارانهای موسیقی سخیف قرار دارند از همیشه مهمتر است. موسیقی اقوام دور یا نزدیک ایرانگر چه مهجور، گر چه مظلوم و مقفول با تمام فرازونشیبهایش، باز هم نفسهایش را از یاد نبرده است و حرف یکان یکان گروهها یک سخن بود؛ ترویج، اشاعه و حمایت از موسیقی نواحی ایرانی.
تنتهای پیام/