بررسی دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا در ایستگاه مسقط؛ تاکید تهران بر جدیت گفت‌وگوها

دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، شنبه، ششم اردیبهشت ۱۴۰۴ در مسقط، پایتخت عمان برگزار شد؛ اگرچه شکل غیرمستقیم مذاکرات، موضوع گفت‌و‌گوها، میانجی‌گری عمان و ترکیب هیئت‌های دیپلماتیک مذاکره‌کننده مانند ۲ دور پیشین بودند، تفاوت‌هایی نیز در این دور از مذاکرات وجود داشت.

دور نخست مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا شنبه، ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ با میانجی‌گری عمان در مسقط، پایتخت این کشور برگزار شد؛ ریاست هیئت مذاکره‌کننده ایران را سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه برعهده داشت و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دولت دونالد ترامپ در امور خاورمیانه در راس هیئت مذاکره‌کننده آمریکا بود.

هیئت‌های ایران و آمریکا با همان ترکیب دور نخست، دور دوم مذاکرات غیرمستقیم را شنبه، ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ در رُم، پایتخت ایتالیا برگزار کردند.

طرفین در پایان ۲ دور مذاکره با اشاره به فضای مناسب مذاکرات غیرمستقیم از ادامه این روند خبر دادند؛ هیئت‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا پس از برگزاری دور دوم مذاکرات در رُم، اعلام کردند که نشست هیئت‌های کارشناسی و فنی طرفین چهارشنبه، سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار می‌شود.

در نهایت این نشست به روز شنبه، ششم اردیبهشت همزمان با مذاکرات سیاسی غیرمستقیم ایران و آمریکا برگزار شد؛ این دور از گفت‌و‌گو‌ها ظهر شنبه آغاز شد.

براساس اعلام وزارت امور خارجه، ریاست هیئت کارشناسی و فنی ایران در این مذاکرات را مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی و کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برعهده داشتند.

مایکل آنتون هم ریاست هیئت فنی و کارشناسی ۱۲ نفره آمریکا را برعهده داشت.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیش از آغاز دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با انتشار پیامی، تاکید کرد که هیئت مذاکره‌کننده ایران مصمم به صیانت از حقوق قانونی و مشروع ملت ایران برای استفاده از انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح‌آمیز و در عین حال آماده برداشتن گام‌های معقول جهت اطمینان‌بخشی نسبت به ماهیت کاملا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای کشور است.

وی تاکید کرد: خاتمه دادن به تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی علیه مردم ایران، به‌صورت عینی و سریع، برای ما یک اولویت است؛ باید دید طرف مقابل تا چه میزان از جدیت و آمادگی لازم برای یک توافق عادلانه و واقع‌بینانه برخوردار است.

ترامپ نیز یک روز پیش از برگزاری دور سوم مذاکرات غیرمستقیم در مسقط، اظهار کرد: اوضاع با ایران بسیار خوب پیش می‌رود؛ ما گفت‌و‌گو‌های زیادی با آن‌ها داشتیم و فکر می‌کنم که به توافق خواهیم رسید.

دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط در حالی آغاز شد که حضور کارشناسان هسته‌ای و اقتصادی در هیئت ایران پیامی روشن را مخابره کرد: ایران در چارچوب معاهده منع اشاعه (NPT) و قوانین بین‌المللی، آماده است تا تدابیر اعتمادساز ارائه دهد، هرچند نگاه دقیقی به بدعهدی آمریکا و دوگانگی سیاست واشنگتن دارد که همزمان با پیش رفتن مذاکرات همچنان به اعمال تحریم و جنباندن زبان تهدید ادامه می‌دهد.

دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در نهایت حدود ساعت ۱۲ ظهر به وقت تهران، آغاز شد؛ در حالی که مذاکرات در هوای داغ مسقط پیش می‌رفت، بازار گمانه‌زنی‌ها نیز داغ‌تر می‌شد؛ گمانه‌زنی‌هایی که تنه به تنه شایعات و خبرسازی‌ها با اهداف خاص و مشخص می‌زدند.

در حالی که ایران از ابتدای این گفت‌وگوها، با ترسیم چارچوب آشکار و روشن اعتمادسازی درباره ماهیت صلح‌آمیز هسته‌ای و رفع تحریم‌ها، مصمم و جدی پا در مسیر دیپلماسی نهاد، خبرسازی‌ها همچنان رخ می‌دادند؛ رسانه‌های غربی مانند دور‌های پیشین گمانه‌زنی‌هایی را درباره احتمال طرح موضوع‌های توان موشکی و دفاعی ایران مطرح کردند.

همین موضوع سبب شد تا سخنگوی وزارت امور خارجه در گرماگرم مذاکرات با رد ادعای برخی رسانه‌های غربی تاکید کند که موضوع توان دفاعی و موشکی کشور در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا مطرح نبوده و نیست.

حدود ساعت ۱۷ عصر شنبه، ششم اردیبهشت پایان دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا اعلام شد.

بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان در پایان این دور از مذاکرات در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مذاکرات امروز ایران و آمریکا، آرمان مشترکی را برای دستیابی به توافقی مبتنی بر احترام متقابل و تعهدهای پایدار مشخص کرد؛ اصول اساسی، اهداف و نگرانی‌های فنی همگی مورد بررسی قرار گرفتند.

وی همچنین تصریح کرد: مذاکرات هفته آینده با یک نشست سطح بالای دیگر که به‌طور موقت برای سوم ماه مه (شنبه ۱۳ اردیبهشت) برنامه‌ریزی شده است، ادامه خواهد یافت.

عراقچی در جمع‌بندی از این دور از مذاکرات، اظهار کرد: مذاکرات این بار بسیار جدی‌تر از گذشته بود و ما به تدریج وارد برخی بحث‌های جزئی‌تر، فنی‌تر و تکنیکی‌تر شدیم؛ حضور کارشناسان بسیار مفید بود؛ ما چندین بار نظر‌های خود را به صورت مکتوب رد و بدل کردیم.

وی با بیان اینکه تا جلسه بعدی قرار است بررسی‌های بیشتری در پایتخت‌ها صورت گیرد تا راه‌هایی برای کاهش اختلافات پیدا کنیم، گفت:، اما اینکه هر ۲ طرف جدی وارد مذاکره شدند، کاملا مشهود بود؛ خود این موضوع فضایی ایجاد می‌کند که امیدوار باشیم بتوان پیشرفت کرد.

رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران تاکید کرد: البته این امیدواری همچنان محتاطانه است؛ مسائل زیادی وجود دارد که باید درباره‌شان توافق کلی حاصل شود و سپس درباره جزئیات مذاکره کنیم؛ از بحث‌های کلان و جزئیات اختلافات وجود دارد؛ مذاکرات محتاطانه و باید تفاهمات کلی در مورد آن به دست آید.

عراقچی با تاکید بر اینکه موضوع مذاکرات فقط هسته‌ای است، گفت: با صراحت می‌گویم موضوع ما فقط هسته‌ای است و هیچ موضوع دیگری را مورد مذاکره قرار نمی‌دهیم؛ البته وقتی می‌گوییم هسته‌ای، یعنی اعتمادسازی در برنامه هسته‌ای ایران در مقابل رفع تحریم‌ها؛ هسته‌ای و تحریم‌ها در کنار هم قرار دارند.

وزیر امور خارجه همچنین اعلام کرد: دور بعد مذاکرات احتمالا شنبه خواهد بود و مکان آن توسط دولت میزبان مشخص می‌شود.

عراقچی در ادامه با اشاره به این که کارشناسان اقتصادی برای نخستین بار در هیئت ما حضور داشتند، گفت: از جلسه آینده کارشناس سازمان انرژی اتمی حضور خواهد داشت؛ موضوع ما فقط هسته‌ای است و موضوع دیگری مورد مذاکره قرار نخواهد گرفت.

رسانه‌های آمریکایی نیز گزارش‌هایی از دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا ارائه کردند.

واشنگتن پست به نقل از یک مقام ارشد دولت آمریکا، نوشت: مذاکرات با ایران مثبت و سازنده بود؛ هنوز کار زیادی باقی مانده، اما پیشرفت بیشتری در مسیر دستیابی به توافق حاصل شده است.

نیویورک‌تایمز هم در گزارشی در این باره نوشت که آمریکا خواهان انتقال مذاکرات با ایران به مکانی نزدیک‌تر به آمریکا است؛ هیئت‌های ایران و آمریکا شنبه چارچوب مذاکرات را ارائه و درباره موضوع‌های مختلف بحث کردند، اما توافق حاصل نشد؛ دور بعدی مذاکرات در اروپا برگزار می‌شود.

میانجی‌گری عمان با ریشه‌های سیاست بی‌طرفی نقش مهمی در آغاز و ادامه روند مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا داشته است؛ ضمن اینکه ایران مانند همیشه نشان داده است که ضمن تکیه بر مواضع اصولی خود، برای توافق پایدار مشروط به تضمین حقوق مشروع مردم خود آمادگی دارد.

انتهای پیام/