مراسم گرگیعان چیست و در چه روزی از ماه رمضان اجرا می‌شود؟

گرگیعان یا قرقیعان که بعنوان بزرگترین جشن کودکانه شیعیان شناخته می‌شود در واقع نام یک آیین سنتی رایج میان عرب‌های خوزستان، استان هرمزگان، عراق، بحرین، کویت، و شرق عربستان (احساء و قطیف) و امارات متحده عربی است که حتی در شهریور ماه ۱۳۹۵ به عنوان میراث معنوی مردم عرب ایران به ثبت ملی رسیده است.

گرگیعان دقیقا چیست؟

آیین گرگیعان ریشه‌ای تاریخی دارد و در واقع در نیمه ماه مبارک رمضان در مناطق عرب‌نشین توسط کودکان اجرا می‌شود.

البته باید بدانید که مراسم‌های مشابهی نیز با نا مهای دیگر همچون گره‌گشون و نیمه برات در سایر شهر‌های خوزستان و ایران بین مردم غیر عرب برگزار می‌شود.

آیین گرگیعان در شرق عربستان با عنوان قرقیعان نامیده می‌شود، اما با توجه به این‌که مردم عرب خوزستان حرف «قاف» را در بیشتر کلمات خود «گاف» تلفظ می‌کنند به آن «گرگیعان» گفته می‌شود.

در واقع آیین گرگیعان با نام‌های مختلف در کشور‌های عربی وجود دارد و مردم بغداد آن را «ماجینه» و اهالی جنوب بغداد به آن «کرکیعان» می‌گویند.

از سوی دیگر در بحرین نیز آن را با نام «قرقاعون»، قطر «قرنقعوه»، کویت و شرق عربستان «قریقعان»، عمان «قرنقشوه» و در امارات متحده عربی و شهرستان میناب و جزیره قشم به نام «حق‌اللیله» می‌شناسند.

این مراسم حتی در بندر دیلم و شهرستان پارسیان با نام گره‌گشو و در بندر دیر و بندر کنگان نیز با نام گرگشو برگزار می‌شود و قدمت این مراسم را به دوران پیامبر اسلام (ص) منتسب کرده‌اند.

اما برسیم به اصل مطلب و تشریح جزئیات این مراسم که همانطور که اشاره شد در نیمه ماه مبارک رمضان اجرا می‌شود.

گرگیعان یا قرقیعان در واقع جشنی است که مردم عرب کشورمان در شب پانزدهم ماه رمضان و میلاد امام حسن مجتبی (ع) برگزار می‌کنند.

در این زمان بزرگتر‌ها و سالمندان معتقدند که که در زمان میلاد امام حسن مجتبی (ع)، کودکان و مردم مدینه برای گرفتن هدیه و مژدگانی به مناسبت تولد اولین نوه پیامبر به سمت خانه ایشان و خانه امام علی (ع) رفته‌اند و کلمه «قره‌العین یعنی نور چشم» را تکرار کرده‌اند.

از این رو است که می‌گوییم گَرگیعان رسمی کهن در میان ملل عرب است و در نیمه ماه رمضان و به مناسبت زادروز ولادت امام حسن مجتبی (ع) برگزار می‌شود.

طبق این سنت، کودکان در دسته‌های بزرگ یا کوچک، به خیابان‌ها آمده، با سرودن اشعار، درب خانه‌ها را می‌زنند و اهالی خانه‌ها نیز با شیرینی و عیدی به استقبال کودکان می‌روند.

مراسم گرگیعان چگونه اجرا می‌شود؟

sالمندان و قدیمی‌تر‌ها از گرگیعان خاطرات بسیاری دارند و در این میان نیز طبق شنیده‌ها تمام کودکان در خوزستان منتظر نیمه ماه رمضان هستند و از روز قبل کیسه‌های خود را آماده می‌کردند تا در شب پانزدهم ماه رمضان، پس از شنیده شدن صدای اذان در کوچه‌ها و خیابان‌ها بروند.

کودکان با عبارت‌هایی که در این آیین مرسوم است، از صاحب خانه طلب شیرینی می‌کنند و صاحب خانه نیز با شیرینی به استقبال کودکان می‌رود.

 بچه‌ها نیز در مقابل دریافت هدیه با عبارت‌های آهنگین یا شعر برای صاحب خانه آرزوی سلامتی و دعای خیر می‌کنند.

گرگیعان و گرگیعان ا... یخلی الرضعان (گرگیعان و گرگیعان، خدا فرزندان شیرخوارتان را نگه دارد) ماجینه یا ماجینه حل الکیس و انطینه (آمدیم آمدیم، کیسه را بازکن و شیرینی بده) عبارت‌هایی است که کودکان پشت در خانه‌ها سنگ‌زنان و با صدای بلند می‌خوانند تا صاحبخانه متوجه حضورشان شود و به آنها شیرینی هدیه بدهد.