سینماهای مردمی در جشنواره فیلم فجر

بخش عمده‌ای از این میزبانی در قالب اکران‌های مردمی این رویداد رقم می‌خورد. همزمان و یا چند روز پس از اکران فیلم‌ها در کاخ جشنواره، مخاطبان علاقه‌مند می‌توانند با تهیه بلیت به تماشای آثار حاضر در جشنواره فیلم فجر بنشینند. 

منوچهر شاهسواری دبیر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر با یادآوری اهمیت سینماهای مردمی در جلسه هماهنگی‌اش با محمدرضا فرجی مدیر امور سینماها و مدیران و نمایندگان سینماهای میزبان اکران‌های مردمی تاکید کرده است: شما اولین کسانی هستید که با مخاطبان عاشق سینما و مردم در جشنواره مواجهه دارید، جشنواره با سالن‌های سینمایش است که آبرو پیدا می‌کند، با سالن‌های سینمایش است که احساس رضایت‌مندی را به مخاطب منتقل می‌کند. اگر خدای نکرده در این اولین مواجهه با یک فضای منفی روبه.رو شویم، با فضای غیردوستانه مواجه شویم و کار خوب جلو نمی‌رود، وگرنه گاهی اوقات سالن، صدا و تصویر خوب شاید اصلا به چشم نیاید. گاهی اوقات یک سفره کوچک مهربانانه از یک سفره عظیم غیرمهربان ارزش بیشتری دارد و فکر می‌کنم الان وضعیتی که به لحاظ اجتماعی درگیرش هستیم آن سفره کوچک اما مهربان را بیشتر می‌پسندد. به همین دلیل سینماهای مردمی اولین سطح اصطحکاک کارگزاران جشنواره با مردم است. نقش سینماهای مردمی در جشنواره بسیار مهم است و من به عنوان دبیر جشنواره از شما می‌خواهم که برای حفظ احترام و آبروی جشنواره فیلم فجر پیش مخاطبان و مردم تلاش دوچندانی داشته باشید. 

بلیت‌های جشنواره مردمی چه زمانی به فروش می‌رسد؟ 

دبیر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر در خصوص زمان بلیت‌فروشی سینماهای مردمی چهل و سومین جشنواره فیلم فجر هم گفت: بلیت‌فروشی سینماهای مردمی قرار است ۴۸ ساعت پیش از آغاز جشنواره شروع شود. امسال برای اولین بار چند هفته مانده به آغاز جشنواره برنامه اکران هر سینما مشخص شده است و امروز سینماداران می‌دانند که در ایام برگزاری این رویداد، میزبان چه فیلم‌هایی خواهند بود. امسال با استقبال مسئولین آموزش و پرورش سانس ویژه دانش‌آموزان را در سانس صبح و از ساعت ۹ الی ۱۲ خواهیم داشت و اعتقاد داریم با این اتفاق شاهد شور و هیجان بیشتری در جشنواره خواهیم بود. 

سینمای مردمی با اشتیاق مردم یا دلسردی؟! 

در سال‌های اخیر سینمای مردمی جشنواره فیلم فجر دیگر شور و حال سابق خود را ندارد و دلیل اصلی آن کاهش استقبال مردم از فیلم‌هایی است که در جشنواره اکران عمومی می‌شود. 

شور و شوق خرید بلیت جشنواره فیلم فجر از گیشه‌ها با صف‌های طولانی و استقبال پررنگ مردم چند سالی است که جای خود را به تصاویری از صندلی‌های خالی در سالن‌های اکران مردمی داده است. استقبال کم رنگ مردم در ۳ سال گذشته به اوج خود رسیده است و سینماهای خالی صدای اعتراض بسیاری از سینماگران را درآورده بود. در سال ۱۴۰۰ سایت رسمی فروش بلیت جشنواره در ساعات پایانی فروش خود بخش بسیاری از ظرفیتش را تکمیل شده اعلام می‌کرد، در حالی که صندلی‌های خالی از مخاطب در سینما تهدیدی جدی برای جشنواره فیلم فجر بود و همین موضوع هم حاشیه‌های بسیاری را برای جشنواره ایجاد کرد. 

دلیل‌ عدم استقبال از جشنواره فیلم فجر چیست؟ 

جشنواره فیلم فجر به عنوان بزرگترین رویدادهای هنری پس از پیروزی انقلاب است و عدم استقبال مردم از سینماهای مردمی نگرانی‌هایی را برای مسئولان چهل و سومین جشنواره فیلم فجر به وجود آورده است. 

مخاطبان و مردم علاقه‌مند به فیلم و سینما بیشتر با فضای مجازی خو گرفته‌اند، دیدن فیلم و سریال روند نزولی در پیش گرفته است و کمتر کسی حال و هوای گذشته را برای دیدن و دنبال کردن فیلم‌های سینمایی و یا حتی سریال دارد. مخاطبانی که بیشتر با ویدئوهای کوتاه و پرسرعت مجازی در طول روز سرگرم می‌شوند، این روزها به سختی از دیدن یک فیلم بلند لذت می‌برند و این مسئله به خودی خود دلیلی جدی برای کاهش آمار مخاطبان سینماست. 

از طرفی کیفیت آثاری که تولید می‌شود موجه‌ترین دلیل برای کاهش استقبال مردمی است؛ آثاری که بسیاری از لحاظ فرمی و بنیادی ضعیف هستند. 

محمد قربانی کارشناس و منتقد سینما با تحلیل فیلم‌سازی امروز در ایران و در مقایسه با هالیوود گفت: اگر فیلم‌سازان ایران در هالیوود تولید محتوا می‌کردند، فیلم‌سازی و حضور اغلب آن‌ها به بیش از یک فیلم هم نمی‌رسید، البته بیان این موضوع به این مفهوم نیست که تنها سینمای موفق جهان از لحاظ فنی و بییننده‌، سینمای هالیوود است اما هالیوود در جهت تولید فیلم‌های صنعتی قدم برداشته است و می‌تواند الگوی مناسبی برای رشد و پرورش فیلم‌های درام باشد. 

وی ادامه داد: با این حال برخی از فیلم‌های سینمایی و فیلم‌های جشنواره‌های گذشته از کیفیت مطلوبی برخوردارند. 

فیلم‌هایی مانند «باغ کیانوش» به کارگردانی و نویسندگی رضا کشاورز حداد و «در آغوش درخت» به کارگردانی و نویسندگی بابک خواجه پاشا که فیلمی امیدبخش، متوسط و قابل دیدنی است و نیز انیمیشن‌هایی که ساخته شده است از لحاظ کیفیت ساخت، داستان و هدف‌گذاری خود توانستند به درستی عمل کنند، 

از اشباع تا کمبود ژانرهای مختلف! 

در سال ۱۴۰۳ که در حال‌ سپری کردن روزهای پایانی خود است، با توجه به آمار فروش فیلم‌های سینمایی از ۱۰ فیلم پرفروش امسال، ۹ فیلم کمدی و یک فیلم‌ غیرکمدی به نام «مست عشق» است و این موضوع زنگ خطری برای ژانرهای مختلف در سینما محسوب می‌شود. 

در واقع وقتی به ژانر خاصی مانند کمدی توجه ویژه می‌شود و تبلیغات، تولیدات و انتخاب بازیگران چهره، تنها در این ژانر شکل می‌گیرند، طبعا ژانرهای دیگر حذف می‌شوند و رفته رفته سلیقه مخاطبان که بخش بسیاری از آن توسط تولیدکننده‌ها شکل گرفته است، به سمت و سویی رفته است که از ژانری مانند کمدی اشباع شده‌اند و از دیدن فیلم‌های مختلف و استقبال از جشنواره فیلم فجر روی برگردانده‌اند. 

یکی دیگر از دلایلی که به مرور باعث حضور کمرنگ مردم در بخش سینمای مردمی جشنواره فیلم‌ فجر شده است، عدم امکانات و هماهنگی‌های درست سینماها بوده است. 

گاهی برخی از فیلم‌ها در سال‌های گذشته از زمان اکران خود جا می‌ماند، گاهی هم به دلیل نقوص فنی سینماهای مردمی در زمان اکران فیلم خلل ایجاد می‌شد و نهایتا مردمی که بلیت تهیه کردند، موفق به دیدن فیلم نمی‌شدند و یا مجبور به تماشای فیلم دیگری بودند. همین مشکلات فنی در سینماهای مردمی جشنواره فیلم فجر صدای اعتراض خیلی‌ها را در آورده بود و باعث کاهش استقبال مخاطبان از اکران‌های مردمی در جشنواره فیلم فجر شد. 

محمدرضا فرجی درباره شرایط سینماهای مردمی این دوره از جشنواره نسبت به سال‌های گذشته اظهار کرد: در این دوره آسیب‌شناسی جدی‌تری در انتخاب سینماهای مردمی داشتیم و آن دسته از سینماهایی که سال‌های گذشته نتوانستند ارتباط بیشتری با مخاطبان به‌ویژه در ایام فجر داشته باشند، در جشنواره امسال حضور نخواهند داشت. 

مدیر امور سینماهای جشنواره فیلم فجر با بیان اینکه امسال به کیفیت سینماها و موقعیت جغرافیایی آن‌ها در سطح شهر تهران توجه می‌شود، ادامه داد: سال جاری ۳۴ سینما و ۵۴ پرده در شهر تهران برای اکران آثار جشنواره انتخاب شده است و اکثر سینماهای انتخاب شده سینماهای مدرن و بسیار خوب هستند. در این دوره تلاش شده است تا سینماها از نظر فنی و تجهیزات با کیفیت بسیار خوب در جشنواره حضور داشته باشند و در طول یک سال فعالیت خود لااقل ضریب اشغال ۵۰درصدی را کشب کرده باشند. 

حال با وجود تغییرات در این دوره باید دید استقبال مردمی چگونه خواهد بود. 

در سال‌های اخیر یکی دیگر از مسئله‌هایی که باعث کاهش استقبال مردم از سینماهای مردمی در جشنواره فیلم فجر شده است، افزایش قیمت بلیت‌ها بوده است. در این دوره و با وجود این که زمزمه‌هایی از افزایش قیمت بلیت به میان آمده بود، طبق اعلام روابط عمومی چهل و سومین جشنواره فیلم فجر و با توجه شرایط اقتصادی، رفاه حال مخاطبان و عمل به توصیه‌های موجود برای وفاق ملی بنایی بر افزایش قیمت بلیت نداشته و نرخ بلیت‌ها بر اساس قیمت قبلی خواهد بود. 

کاش شیشه سینماها با استقبال مردم شکسته شود 

استقبال مردم از جشنواره فیلم فجر رنگ تازه‌ای به جشنواره می‌بخشد. در ۳ سال اخیر بسیاری از سینماگران و چهره‌های معروف به هزار و یک دلیل از جشنواره فیلم فجر فاصله گرفته بودند، اما در دوره چهل و سوم شاهد بازگشت بازیگرانی هستیم که در سال‌های گذشته فقط به خود و سینما جفا کردند و باعث‌ عدم شور و شوق در بین مخاطبان جشنواره شدند. 

انتظار می‌رود در این دوره از جشنواره تبلیغات گسترده‌ای برای فیلم‌های حاضر در فضای مجازی شکل بگیرد و فیلم‌ها بتوانند به خوبی دیده شوند تا استقبال مردم از سینماهای مردمی چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر جان تازه‌ای بگیرد. 

از سال ۱۴۰۰ تا کنون و به دلیل یک بی‌تدبیری و پاک کردن صورت مسئله، به یک باره بخش آرای مردمی از جشنواره فیلم فجر حذف شد و جای این بخش که جزو محبوب‌ترین بخش‌های جشنواره بود در ۳ سال متوالی با بی‌توجهی دبیر و مسئولان جشنواره خالی مانده بود. بهانه حذف این سیمرغ از جشنواره از جایی آغاز شد که فیلم‌های جشنواره با وقفه‌ای در اکران به سینماهای مردمی اضافه شدند. 

سال ۱۴۰۰ بود که یک روز قبل از آیین اختتامیه ناگهان ستاد برگزاری اعلام کرد که سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران حذف می‌شود و مسعود نقاش‌زاده دبیر آن دوره عنوان کرد: بررسی تیم‌های کارشناسی نشان می‌دهد به دلیل پاره‌ای اشکالات و از جمله اشکال فنی در ارسال پیامک که باعث شده است بعضی از مخاطبان دریافت نکنند و نیز قطعی و اختلال اینترنت در بعضی سینماها، نتایج نظرسنجی مردمی برای ستاد جشنواره اطمینان‌بخش نیست. 

زمزمه‌های این حذف اما از روزهای قبل‌ترش آغاز شده بود، همان زمانی که چند تهیه‌کننده ۵ فیلم برتر آرای مردمی نسبت به شیوه رأی‌گیری و عدم صداقت در آرا، نسبت به این روند معترض شدند و اعتراض خود را بارها در محافل غیررسمی و البته نزد مدیران اعلام کردند و فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی» که در چند قدمی کسب این سیمرغ بود دستش از این جایزه کوتاه ماند. 

اما چهل و سومین جشنواره فیلم فجر با تصمیم بازگشت بخش سیمرغ مردمی برگزار می‌شود. به دنبال این تصمیم، جلسه هماهنگی نحوه برگزاری آرای مردمی با حضور منوچهر شاهسواری دبیر جشنواره، علی آشتیانی‌پور مسئول برگزاری آرای مردمی و نماینده خانه سینما، حبیب ایل بیگی مدیرعامل سینما شهر، محمدرضا فرجی مدیر امور سینماهای جشنواره، میلاد شکرخواه مدیر فناوری اطلاعات جشنواره و همچنین تعدادی از کارشناسان اجرایی و نمایندگان سامانه سمفا در دبیرخانه این جشنواره برگزار شده است. 

منوچهر شاهسواری دبیر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر در اظهار نظری ضمن ابراز امیدواری از بازگشت این سیمرغ به جشنواره فیلم فجر، گفت: با توجه به اعتبار و اهمیت سیمرغ مردمی برای فیلمسازان و مخاطبان سینما، در تلاشیم با بررسی مشکلات و مسائل بحث‌برانگیز ادوار گذشته و همچنین استفاده از فرآیندهای جدید و در نتیجه، رسیدن به سازوکاری ایمن، در جشنواره پیش‌ رو امکان انتخاب فیلم مورد علاقه و اخذ رای از سوی مخاطبان فراهم شود تا بار دیگر شاهد اهدای سیمرغ مردمی به فیلمسازان باشیم. 

در پایان امید است با بازگشت سیمرغ مردمی به جشنواره فیلم فجر، استقبال مخاطبان از سینماهای مردمی همچون دهه‌های گذشته باشد و مخاطبان مردمی جشنواره بار دیگر تکریم شوند. 

انتهای پیام/