سازوکار بخش ویژه جشنواره فیلم فجر چیست؟ / فیلم‌ها چه زمانی اعلام خواهند شد؟ 

با وجود این که کمتر از ۱۰ روز تا شروع جشنواره فیلم فجر باقی است، اما برخی از ساز و کارهای جشنواره فیلم فجر همچنان در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برند. در آیین قرعه‌کشی اکران فیلم‌های جشنواره، نام یک بخش ویژه در سانس پنجم جدول برنامه‌ریزی به چشم می‌خورد؛ بخشی که منوچهر شاهسواری، دبیر این دوره جشنواره فیلم فجر از آن رونمایی نکرد و سازوکار آن مسکوت ماند. 

با این حال گفته می‌شود اکران فیلم‌های سینمایی در «بخش ویژه جشنواره فیلم فجر» تنها برای منتقدین و اصحاب رسانه خواهد بود و این فیلم‌هایی که عموما نتوانستند پروانه نمایش فیلم‌های سینمایی را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کسب کنند به دید عموم نخواهند رسید و برخی از فیلم‌هایی که از سوی هیئت انتخاب برای حضور در بخش مسابقه نیز انتخاب نشدند، می‌توانند در بخش ویژه این دوره فرصتی برای دیده شدن داشته باشند. 

سه دسته از فیلم‌های سینمایی در بخش ویژه جشنواره فیلم فجر اکران خواهد شد. 

دسته اول شامل فیلم‌های توقیفی جدیدی است که قبلاً فرصت حضور در جشنواره را نداشته‌اند. 

دسته دوم شامل آثاری است که سال‌ها توقیف بوده و هرگز روی پرده نمایش نرفته‌اند. 

دسته سوم شامل فیلم‌هایی است که توقیف نشده و ایراد قانونی ندارند، اما از سوی هیئت انتخاب تأیید نشده‌اند. 

برخی از اخبار تعداد احتمالی فیلم‌ها را در بخش ویژه جشنواره فیلم فجر حدود ۱۰ فیلم سینمایی اعلام کردند که در میان آن‌ها فیلم‌هایی مانند «رکسانا»، «قاتل و وحشی»، «پیرپسر» و «بی‌سروصدا» هم با شرط این که تهیه‌کنندگان این آثار تقاضای مسئولان برگزاری را مبنی بر نمایش فیلم‌هایشان در بخش جانبی جشنواره بپیذیرند، اکران خواهد شد. 

فیلم های بخش ویژه و فشار بر دبیر جشنواره 

در حالی که روزشمار شروع جشنواره به روزهای پایانی خود نزدیک است، منوچهر شاهسواری دبیر چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر توضیح نهایی و دقیق در خصوص این بخشو اطلاع‌رسانی درباره آم را به روزهای آینده موکول کرده است. البته که نمی‌توان‌عدم همکاری برخی فیلمسازان و تهیه کنندگان را در دیر اعلام شدن این بخش از جشنواره بی‌تاثیر دانست. 

برخی از فیلمسازان و تهیه‌کنندگان و صاحبان فیلم‌هایی که به دلایل مختلف از جشنوراه بیرون مانده‌اند قصد این را دارند که با فضاسازی علیه جشنواره، دبیر آن و هیئت انتخاب را مجاب کنند که فیلم‌هایشان در این بخش به نمایش درآید. 

شاهسواری دبیر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر در خصوص اسامی فیلم‌هایی که در این بخش حضور دارند گفته بود: در حال حاضر هیچ اسم فیلمی قابل بیان نیست؛ در حال بررسی و مذاکره با صاحبان آثار هستیم. به هر حال در بخش مسابقه فراخوان وجود دارد و برای نمایش‌های بخش ویژه رضایت صاحبان آثار، تنظیم جدول، ساعت و سالن آن باید انجام شود که تا قبل از شروع جشنواره این مراحل انجام خواهد شد. 

وی در این ادامه این چنین گفته بود: هر جشنواره‌ای گمانه‌زنی‌های خود را دارد و گاهی دوستان جست‌وجوها و علایق و کنجکاوی‌های خود را در این خصوص اعلام می‌کنند. به نظرم باید کمی صبوری کنیم تا آنچه آینه تمام‌نمایی از سینمای ایران است در بخش ویژه و بخش مسابقه سینمای ایران را به تماشای اهالی رسانه برسانیم. بنابراین باید برآورد دقیق روشن از آثار سینمای ایران را داشته باشیم. 

با این وجود تا شروع چهل و سومین جشنواره فیلم فجر چند روز بیشتر باقی نمانده است اما همچنان اطلاعات دقیقی از روند اجرایی و فیلم‌های قابل اکران در بخش ویژه جشنواره اطلاعات درست و تایید شده‌ای  در دست نیست و باید منتظر ماند و دید ساز و کار این بخش از جشنواره چگونه پیش می‌رود. 

نتیجه بخش ویژه چه خواهد بود؟ 
در بسیاری از دوره‌های جشنواره فیلم فجر فیلمسازانی که متقاضی شرکت در این رویداد بوده‌اند، تنها دغدغه‌شان رساندن فیلم به جشنواره بود؛ بخصوص در دوره‌هایی که هنوز ساز و کار دیجیتال وارد سینما نشده بود و صاحبان فیلم‌ها تا دقیقه ۹۰ در تکاپوی آماده کردن فیلم خود برای نمایش در اولین سانس عمومی خود بودند، اما این تکاپو و و اضطرابی که فیلمسازها در آن ایام تجربه می‌کردند جای خود را به نگرانی جدیدی برای آن‌ها داد؛ نگرانی در خصوص اینکه آیا فیلمشان از سد شورای پروانه نمایش می‌گذرد یا خیر! 

در این میان فیلم‌هایی بودند که موفق به دریافت پروانه نمایش نشده اند یا اصلا اجازه شرکت در جشنواره را پیدا نکرده اند و یا پس از رونمایی در جشنواره، مسیر اکران عمومی آن‌ها با توقیف تغییر کرده است. 

فیلم سینمایی «خط قرمز» به کارگردانی مسعود کیمیایی اولین فیلمی بود که در سال ۱۳۶۰ در جشنواره فیلم فجر اکران شد اما از کسب مجوز اکران‌های سینمایی جا ماند. همچنین فیلم‌های سینمایی مانند  «مرگ یزدگرد» به کارگردانی بهرام بیضایی، «حاجی واشنگتن» به کارگردانی علی حاتمی، «در مسلخ عشق» به کارگردانی کمال تبریزی و… از مصداق‌هایی‌اند که در سال‌های متوالی پس از «خط قرمز» دچار سرنوشتی چون توقیف شدند و این روند تا کنون ادامه داشته است. 

این که اعضای شورای سیاست‌گذاری چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر در پی تغییر روند جشنواره و دادن فرصت‌هایی به فیلم‌های توقیفی و یا جامانده از حضورر بخش اصلی هستند، موضوعی است که با واکنش‌های متفاوتی را از سوی طرفداران و منتقدان روبرو شده است. 

اکران فیلم‌های توقیفی  یا فیلم‌هایی که از شرکت در بخش مسابقه جشنواره جا مانده‌اند می‌تواند برای فیلمسازان این بخش نکته‌ای امیدبخش باشد، تا از طرفی رنگ اکران‌های غیر قانونی و مجازی کم رنگ شود و از سوی دیگر منتقدان و اصحاب رسانه در خصوص فیلم‌های سینمایی خارج از مسابقه اظهار نظر کنند و شاید در روند اکران این فیلم‌ها تغییر و تحولی ایجاد شود. 

با این وجود اظهار نظر در خصوص بخش ویژه و اینکه قرار است چقدر تاثیر گذار باشد و یا عملکرد آن به سمت و سوی خوبی پیش برود یا نه، مستلزم اعلام نهایی نتایج و شروع این دوره از جشنواره فیلم فجر است. 

موضوع دیگر این است که آثار توقیفی همیشه در جامعه دیده نشده و مورد استقبال قرار نگرفته‌اند. آثاری که برخی از آن‌ها با اکران یاعدم اکران‌شان هم خونی تازه به سینمای ایران تزریق نکرده و نمی‌کنند، اما خوردن مهر قرمز بر پیشانی‌شان، آن‌ها را مورد توجه قرار داده است. 

منوچهر شاهسواری بخشی را به سینمای ایران اضافه کرده است که تنها یکبار در ادوار گذشته تجربه برگزاری آن وجود داشته است. باید دید این نوع برگزاری و اکران فیلم‌ها می‌تواند به گرم شدن تنور جشنواره و پس از آن به چرخه اکران کمک کند یا خیر؟! 

انتهای پیام/