رابطه تاریخی ایران و مصر بر مدار توسعه

کارشناسان معتقدند چشم‌انداز ترمیم و توسعه روابط ایران و مصر بیش از هر زمان دیگری روشن و امیدوارکننده شده است.

خبرگزاری میزان -

سیاست خارجی ایران در روز‌های گذشته شاهد انجام یک سفر مهم بود که از نظر و دید رسانه‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی هم دور نماند.

مسعود پزشکیان و سیدعباس عراقچی، رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه به‌تازگی برای حضور در اجلاس دی‌۸ به قاهره، پایتخت مصر سفر کردند؛ سفری که در پرونده مناسبات ایران و مصر یک نقطه‌عطف محسوب می‌شود.

تهران و قاهره در این سال‌ها براساس اقدامی ابتکاری، کشوری را برای حفاظت از منافع در پایتخت‌های مقابل انتخاب نکردند و سفارت‌خانه‌های خود را در جایگاه دفتر حفاظت از منافع قرار دادند.

گذشته از رایزنی‌های تلفنی مکرر وزیران امور خارجه ۲ کشور، سفر عراقچی به مصر در مهر ۱۴۰۳ با هدف رایزنی درباره تحولات منطقه و سفر وزیر خارجه مصر به ایران برای شرکت در مراسم تحلیف پزشکیان، رویدادهای مهمی هستند؛ حضور بدر احمد محمد عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر در مراسم تحلیف رئیس جمهور که گام مهمی در مسیر ترمیم رابطه تهران و قاهره محسوب می‌شد، نتیجه مذاکرات ایران و مصر بود که از ماه‌ها پیش درپی ازسر گرفته شدن رابطه تهران و ریاض آغاز شده بود.

با وجود این، سفر تاریخی رئیس جمهور به مصر و دیدار با همتای مصری مرحله‌ای مهم از گام‌های مشترک تهران و قاهره در مسیر وصل روابط و عادی‌سازی تردد‌ها دانست؛ مسیری که در نهایت به مقصد تامین منافع ۲ کشور می‌رسد.

سفر رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه به مصر با هدف‌هایی ازجمله رایزنی درباره تحولات منطقه، حمایت اجرایی از مردم غزه و لبنان، ثبات‌سازی در سوریه و توسعه همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای انجام شد اما در نهایت احیای روابط دیپلماتیک با مصر نیرو محرکه این سفر بود.

واقعیت این است که منطقه بیش از هر زمان دیگری شاهد تحولات سریع و متعددی است که معادله‌های پیشین سیاست خارجی و منطقه‌ای را برای کشور‌ها بازتعریف می‌کند؛ یکی از مهم‌ترین این تحولات، رویداد‌های اخیر در سوریه است که نگرانی‌های جاری و آتی مختلفی را برای کشور‌های منطقه از مصر و عربستان گرفته تا عراق و یمن ایجاد کرده است؛ نگرانی‌های مشترک ایران و مصر درباره تحولات سوریه یکی از دلایلی است که تهران و قاهره را به سمت ترمیم روابط پیش می‌برد.

ضمن اینکه آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در اکتبر ۲۰۲۳ (مهر ۱۴۰۲) نیز سبب شد تا ایران و مصر به‌عنوان ۲ کشور بزرگ اسلامی در منطقه با هدف پایان دادن به کارزار جنایت‌کارانه این رژیم به سمت افزایش تماس‌های دیپلماتیک بروند.

ازسوی دیگر، رسیدن کشور‌های منطقه به این درک که آمریکا دیگر در موقعیتی نیست که بتواند حضور خود را در منطقه حفظ کند، در حال عمل کردن به‌عنوان کاتالیزوری است که شکوفایی دیپلماسی در منطقه را درپی داشته است.

رئیس دستگاه دیپلماسی پیشتر با بیان اینکه تراز راهبردی ایران در منطقه و فراتر از منطقه ارتقا فوق‌العاده‌ای یافته است، تاکید کرده بود: دستگاه دیپلماسی باید این دستاورد را پاس بدارد و بر آن بیفزاید و فرصت‌های حاصل از آن را در جهت تامین منافع، امنیت ملی و پیشرفت اقتصادی، کشف و به ثروت ملی تبدیل کند.

دستگاه دیپلماسی با بهره‌گیری از فرصت‌های به‌وجود آمده در چارچوب سیاست خارجی فراگیر، در چارچوب حسن‌نیت و خیرخواهی تلاش کرد تا از محرک‌های مختلف برای بهبود روابط با مصر بهره ببرد.

وزیر امور خارجه در دیدار با همتای مصری در حاشیه اجلاس دی‌۸ ابراز امیدواری نسبت به تاثیرگذاری هر چه بیشتر ریاست مصر بر پویایی و فعال شدن این سازمان، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای کمک به مصر در این راستا اعلام کرد.

در عین حال طرفین، با اشاره به جایگاه و نقش مهم و موثر ۲ کشور در منطقه و جهان اسلام، بر لزوم افزایش همکاری کشور‌های عضو در چارچوب دی۸ به‌ویژه فعال شدن این سازمان در عرصه‌های اقتصادی تاکید کردند.

عراقچی و عبدالعاطی ضمن بررسی تحولات منطقه با تمرکز بر توسعه دایره تجاوز‌ها و جنایت‌های رژیم صهیونیستی از غزه و لبنان به سوریه، همفکری کشور‌های موثر منطقه به‌ویژه ایران و مصر برای توقف این تجاوز‌ها و جلوگیری از افزایش تنش را ضروری دانستند و بر لزوم تداوم تلاش‌ها برای توقف نسل‌کشی فلسطینی‌ها و ارسال فوری کمک‌های انسانی برای مردم بی‌پناه فلسطین در غزه تاکید کردند.

وزیر امور خارجه همچنین در مصاحبه با شبکه مصری الغد نیز تصریح کرد: ۲ کشور ایران و مصر دارای روابط تاریخی هستند که شاهد قدردانی مشترک از تلاش‌های یکدیگر در موضوع‌های مختلف منطقه‌ای است؛ ما از این تلاش‌های بزرگ مصر برای دستیابی به آتش‌بس در نوار غزه حمایت می‌کنیم.

به نظر می‌رسد که ایران و مصر در حال ورود به فصل جدیدی از روابط دوجانبه هستند و عزم جدی برای گفت‌وگو‌های با نتایج قابل وجود دارد؛ موضوعی که با نگاه به روند تعامل‌های تهران و قاهره در یک سال گذشته به خوبی مشهود است؛ سرعت بهبود روابط ایران و مصر تا حدی شتاب گرفته است که چشم‌انداز روابط ۲ کشور بیش از شکسته شدن یخ تعامل‌ها خود را می‌نمایاند و سبب وزیدن نسیم دیپلماسی از تهران تا قاهره شده است.

نشانه‌های امکان تغییر در ۲ دهه گسست دیپلماتیک ایران و مصر از هر ۲ سوی این رابطه پدیدار شده است و طرفین با درک مشترک از ضرورت همبستگی و اتحاد کشور‌های مسلمان منطقه برای پر کردن خلاء‌ها تلاش می‌کنند تا منافع خود و دیگر کشور‌های منطقه را تامین و حفاظت کنند.

انتهای پیام/