نکاتی کلیدی برای تربیت و رشد سالم کودکان/ ۷ عامل تخریب‌کننده رابطه والدین با فرزندشان

خبرگزاری میزان - کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مختلف، روز‌های متفاوتی را به‌عنوان روز جهانی کودک اعلام کرده‌اند و آن را جشن می‌گیرند. در کشور ما نیز امسال ۱۴ تا ۲۰ مهر ماه به عنوان هفته ملی کودک جشن گرفته می‌شود.

در همین رابطه فاطمه کمالی تبار، روانشناس کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با میزان به مناسبت هفته ملی کودک به بیان نکاتی برای والدین در جهت تربیت و رشد سالم کودکان پرداخت و گفت: والدین از قبل بارداری و طی دوران بارداری باید مراقبت‌هایی را انجام دهند. افراد باید آمادگی لازم برای پدر و مادر شدن را داشته باشند و سپس اقدام به بچه دار شدن کنند، آن‌ها باید علاوه بر آمادگی جسمی از جهات دیگر نیز آمادگی داشته باشند چرا که مسئولیت پدر و مادر شدن بسیار مهم است. یکی از مسائلی که پس از تولد بسیار بر روی رشد کودکان تاثیر دارد مراقبت‌های اولیه از کودکان زیر ۵ سال و به ویژه زیر یک سال است؛ در کودکانی که از نظر عاطفی و مراقبت‌های اولیه، والدینشان را همیشه در دسترس دارند دلبستگی ایمن شکل می‌گیرد که می‌تواند اثرات مهمی در دوران نوجوانی و بزرگسالی داشته باشد.

وی ضمن اشاره به اینکه اگر والدین و به ویژه مراقب اصلی کودک که ممکن است پدر، مادر، پدر بزرگ، مادر بزرگ و یا پرستار باشد همیشه در دسترس کودک باشند در کودک دلبستگی ایمن ایجاد می‌شود، ادامه داد: گفته می‌شود تا قبل از یک سالگی هر نیازی که کودک داشته باشد باید بر طرف شود، در دسترس بودن والدین باید ثبات داشته باشد. اگر والدین توجه کافی به کودک نداشته باشند می‌تواند موجب بروز آسیب‌های ماندگاری را بر روی روح و روان فرزندشان شود.

والدین باید در مسائل فرزندپروری با هم همسو باشند

این روانشناس کودک و نوجوان با بیان اینکه از جمله مسائل مهم دیگر مسائل مربوط به فرزندپروری است، افزود: پدر و مادر باید بدانند که نقش پدر و مادری با هر دویشان است و حتما باید در مسائل فرزندپروری با هم همسو باشند و حتی اگر در مسائل تربیتی با یکدیگر اختلاف نظر دارند کودک هرگز نباید در این مورد اطلاعی داشته باشد چرا که موجب می‌شود فرزندان در سنین و زمینه‌های مختلف سوء استفاده داشته باشند تا به خواسته‌شان برسند و در نتیجه تربیتشان با مشکل مواجه می‌شود.

عدم ثبات در رفتار والدین موجب بروز مشکلاتی در رفتار کودکان می‌شود

این روانشناس با اشاره به اینکه مسئله مهم دیگر با ثبات بودن والدین در مسائل تربیتی است، بیان کرد: والدین برای موفقیت در مسائل تربیتی باید قاطع و مقتدر باشند و برای این اقتدار باید جایگاه والدین در خانواده مشخص شود؛ معمولا در خانواده‌های موفق پدر و مادر هر دو تصمیم گیرنده هستند و فرزندان نسبت به این مسئله آگاهی دارند. ممکن است در سنین ۲ سالگی به بالا کودکان درخواستی داشته باشند و اگر نه بشنوند پرخاشگری و یا التماس کنند، اگر رفتار والدین با تغییر رفتار فرزندشان عوض شود و برای مثال با پرخاشگری فرزند عصبانی شوند و یا با التماس تن به خواسته کودک دهند و به طور کلی گاهی مقاومت کنند و گاهی کوتاه بیایند این مسئله عدم ثبات در رفتار والدین است و سبب می‌شود کودک نداند باید چه رفتاری داشته باشد. عدم ثبات در رفتار والدین موجب بروز مشکلاتی در رفتار کودکان می‌شود.

کمالی تبار ادامه داد: معمولا اگر کودکان اختلال رفتار خاصی نداشته باشند، چنانچه والدین در رفتارشان ثبات داشته باشند آن‌ها نیز با پدر و مادر همسو می‌شوند و اطاعت پذیری دارند و در سن‌های بالاتر از جمله سن مدرسه و نوجوانی نیز قانون‌پذیری خواهند داشت و سلسله مراتب را رعایت می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه مسئله دیگری که بر روی عزت نفس و اعتماد به نفس و همچنین آینده کودکان بسیار موثر است توجه به رفتار کودک است، عنوان کرد: برخی از والدین به فرزندشان می‌گویند پسر و یا دختر خوبی باش و این در حالیست که ما اصلا دختر خوب و یا پسر خوب نداریم و همه بچه‌ها خوب هستند، ما رفتار‌های خوب و بد داریم، والدین باید به فرزندانشان بگویند که دختر و پسر خوبی هستند اما کارشان خوب نبوده است تا شخصیت کودک زیر سوال نرود.

این روانشناس کودک و نوجوان عنوان کرد: اگر به کودکان برچسب بد بودن بزنیم فکر می‌کنند که واقعا بد هستند و در سن‌های پایین‌تر برای خوب بودن هر کاری انجام می‌دهند تا والدین تاییدشان کنند و در سن‌های بالاتر در دوران دبستان و نوجوانی هر کاری را برای پذیرفته شدن در گروه‌های دوستی را انجام می‌دهند و به سایر بچه‌ها باج می‌دهند و ممکن است عضو گروه‌های خلاف شوند و رفتار‌های پرخطر داشته باشند چرا که خودشان را ارزشمند نمی‌دانند و می‌خواهند پذیرفته شوند.

نامشروط بودن دوست داشتن پدر و مادر 

کمالی تبار گفت: رفتار‌های کودک ریشه در رفتار‌های والدین دارد. هنگامی که دوست داشتن والدین مشروط باشد کودک خودش را دوست داشتنی نمی‌داند و از این رو دوست داشتن پدر و مادر باید نامشروط باشد. والدین باید به فرزندشان بگویند که او را عاشقانه دوست دارند، اما در مواردی رفتارش را دوست ندارند.

لزوم توجه والدین به رشد شناختی کودکان

وی با بیان اینکه مسئله دیگر توجه والدین به رشد شناختی کودکان است، افزود: هنگامی که والدین می‌خواهند مسائلی را با فرزندشان مطرح کنند باید بدانند که کودک از نظر رشد شناختی در چه مرحله‌ای قرار دارد. برای مثال کودکان در مقطع دبستان در مرحله رشد عینی هستند و پدر و مادر نباید با کلمات نامفهوم با فرزندشان صحبت کنند بلکه باید به گونه‌ای با کودکان صحبت شود که متوجه مسائل شوند. کودکان در سنین پایین درکی از مرگ ندارند و مفاهیم انتزاعی نظیر خوشبختی، بدبختی و مسائل اجتماعی و اقتصادی را درک نمی‌کنند و اگر والدین صحبت‌هایی را خارج از مسائلی که کودک درک می‌کند با او داشته باشند موجب بروز ترس و اضطراب در کودک می‌شود. همچنین از آنجایی که کودک متوجه حرف‌های والدین نمی‌شود نمی‌تواند آن‌ها را به درستی انجام دهد که این مسئله نیز می‌تواند موجب درگیری‌های مختلف و مشکلات تربیتی می‌شود.

این روانشناس با اشاره به اینکه نباید تنها یک والد درگیر مسائل تربیتی کودک باشد، ادامه داد: درست است که اغلب پدران بیرون از خانه کار می‌کنند و مادر به مسائل خانه رسیدگی می‌کند، اما در بسیاری از موارد کیفیت رابطه بین والدین و فرزندان مهم‌تر از کمیت است. پدری که ساعت ۶ عصر به خانه می‌آید اگر پس از مدتی استراحت حدود یک ساعت زمان کیفی مناسب با فرزندش وقت بگذراند می‌تواند تا حد قابل توجهی زمانی که در خانه نبوده است را جبران کند.  

والدین برای بهبود رابطه با فرزندشان باید از دوران کودکی تلاش کنند

کمالی تبار ضمن بیان اینکه کمبود‌ها بیشتر در دوران نوجوانی خودشان را نشان می‌دهند، توضیح داد: والدین برای بهبود رابطه با فرزندشان باید از دوران کودکی تلاش کنند و مراقب ۷ عامل خراب کننده رابطه با فرزندشان باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به تنبیه، توهین، تحقیر، تهدید، مقایسه، سرزنش و نصیحت کردن فرزندان اشاره کرد. اگر پدر و مادر به این موارد توجه نکنند و به صورت مداوم در ارتباط با فرزندشان این اقدام‌ها را انجام دهند، نمی‌توانند رابطه خوبی با فرزندشان داشته باشند و کودکان در بزرگسالی با مشکلاتی مواجه می‌شوند.

انتهای پیام/