۵۰ میلیون نفر گرفتار بند تراژدی بی‌پایان برده‌داری

خبرگزاری میزان – ۲۳ آگوست در تقویم جهان به‌عنوان روز جهانی منع تجارت برده تعیین شده است تا خاطره کسانی که به‌عنوان برده در زندگی خود رنج بسیار کشیده‌اند، گرامی داشته شود.

دلیل تعیین روز جهانی منع تجارت برده

مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۷ براساس لحظه مهمی در تاریخ تجارت برده در اقیانوس اطلس و جنبش الغای برده‌داری، اقدام به تعیین روز جهانی منع تجارت برده کرد؛ گرامیداشت چنین روزی نخستین بار در سال ۱۹۹۸ از سوی هائیتی انجام شده بود.

در ۲۲ و ۲۳ آگوست ۱۷۹۱ (اول و دوم شهریور ۱۱۷۰) انقلاب هائیتی با شورش هزاران برده علیه اربابان مستعمره فرانسوی خود آغاز شد؛ این رویداد بود که راه را برای هائیتی هموار کرد تا به نخستین جمهوری سیاه‌پوست تبدیل شود، نخستین کشوری شود که برده‌داری را لغو کرد و تنها کشوری در تاریخ باشد که توسط بردگان سابق اداره می‌شد.

در عین حال، این روز مهم توجه‌های جهانی را به وحشت ناشی از تجارت برده در اقیانوس اطلس و میراث آن جلب کرد و سبب شد تا از رویداد هائیتی برای نحوه جلوگیری از برده‌داری در زمان حال هم استفاده شود.

یونسکو با تسهیل پروژه‌ای بین‌المللی به نام «مسیر برده» که کشور‌ها و مردم درگیر در تجارت برده را از بنادر انگلیس و فرانسه تا سواحل غرب آفریقا و قاره آمریکا ردیابی می‌کند، نقش مهمی در منع تجارت برده در حال حاضر ایفا می‌کند.

تجارت برده چیست؟

تجارت برده یکی از تاریک‌ترین و غم‌انگیزترین دوران تاریخ بشر است؛ برای بیش از ۴۰۰ سال، مردم جهان به‌ویژه آفریقایی‌ها از بردگی رنج برده و قربانی این پدیده غیرانسانی شدند.

کشور‌های مستعمره نه فقط از نظر اقتصادی، بلکه از نظر سیاسی و اجتماعی نیز هدف استثمار و سرکوب قرار گرفتند؛ اکثر بردگان آفریقایی بودند و به ‌نوان کالا در بازار تجارت برده اروپا فروخته می‌شدند.

برده‌ها از هر نوع حقوق بشری محروم بودند و هدف نهایی تجارت برده غنی‌سازی و ثروتمند کردن امپراتوری‌های غربی بود.

گستردگی تجارت برده در اقیانوس اطلس

الگو‌های تجارت فراآتلانتیک در اواسط قرن هفدهم ایجاد شد؛ این الگو شامل تجارت کشتی‌هایی از اروپا بود که از قاره سبز با کالا‌های تولیدی به سمت سواحل غربی آفریقا حرکت می‌کردند، جایی که کالا‌ها با افرادی که توسط بازرگانان آفریقایی اسیر شده بودند، مبادله می‌شد؛ این کشتی‌ها در آخرین مرحله از سفر خود، با محموله‌های شکر، تنباکو و دیگر اقلام به خانه بازمی گشتند.

تجارت برده در اقیانوس اطلس در درجه اول به نفع قدرت‌های استعماری اروپای غربی بود؛ تجارت برده، مردان، زنان و کودکانی را که عمدتا از آفریقا ربوده شده بودند، به‌عنوان برده در شهرک‌های استعماری در هائیتی، دریای کارائیب و دیگر مناطق جهان در شرایط غیرانسانی به‌کار می‌گرفت.

در دهه ۱۷۹۰ بیش از ۴۸۰ هزار نفر در مستعمرات انگلیس به بردگی درآمدند؛ مردم برده مجبور به زحمت در مزارع در دریای کارائیب و قاره آمریکا شدند؛ مزارع یادشده محصولاتی مانند شکر یا تنباکو را برای مصرف در اروپا تولید می‌کردند.

تجارت برده در اقیانوس اطلس از قرن ۱۶ تا ۱۹ وجود داشت و بیشتر بردگان از مرکز و غرب آفریقا بودند؛ در بیش از ۴۰۰ سال، نزدیک به ۱۵ میلیون آفریقایی از جمله کودکان از طریق اقیانوس اطلس برای بردگی به اروپا فرستاده شدند؛ انتقال برده‌ها از آفریقا به اروپا با تلفات بالایی انجام می‌شد.

حدود ۲.۴ میلیون آفریقایی در حین انتقال به اروپا جان خود را از دست دادند؛ برده‌های آفریقایی علاوه بر مرگ بر اثر بیماری و گرسنگی، جنایت‌ها و شکنجه‌های دیگری مانند سوءاستفاده جنسی، به زنجیر بسته شدن و تحمل گرمای شدید را تجربه کردند و حتی برخی از آن‌ها به امید جلوگیری از شیوع بیماری به دریا انداخته شدند.

• بیشتر بخوانید:
• هزارتوی قاچاق انسان در غرب
• کانادا؛ محل پرورش برده‌داری مدرن

مبارزه با برده‌داری چگونه آغاز شد؟

در اواخر قرن هجدهم، مردم مبارزه علیه برده‌داری را آغاز کردند؛ از آنجایی که تجارت برده و سیستم برده‌داری کمک‌های قابل توجهی به اقتصاد کشور‌های فعال در این زمینه یعنی کشورهای استعمارگر می‌کرد، افرادی که برای لغو تجارت برده مبارزه می‌کردند، با مخالفت شدید لابی طرفدار برده‌داری مواجه شده و حتی جان خود را از دست دادند؛ با وجود این، مبارزه برای لغو برده‌داری ادامه یافته و به‌سرعت به همه نقاطی که در آن‌ها برده‌داری در جریان بود، سرایت کرد.

پس از آن که مقاومت برده‌ها در دریای کارائیب و بردگان مستعمره سنت دومینگ فرانسه موفقیت‌آمیز خاتمه یافت و آن‌ها توانستند کنترل جزیره را به دست گرفته و جمهوری هائیتی را اعلام کنند، مبارزه‌ها برای لغو برده‌داری تشدید شده و گسترش یافت.

انگلیس در سال ۱۸۰۷، قانونی را تصویب کرد که تجارت برده را در سراسر قلمرو‌های این کشور لغو کرد، اما برده‌داری در مستعمرات انگلیس تا سال ۱۹۳۸ ادامه داشت؛ تجارت برده در آمریکا نیز در سال ۱۸۰۸ غیرقانونی اعلام شد؛ کشورهای دیگر نیز به تناوب غیرقانونی بودن برده‌داری را اعلام کردند، اما این به معنای پایان این نقض گسترده حقوق بشری نبود.

در عین حال، رویدادهای ۲۳ آگوست ۱۷۹۱ (۲ شهریور ۱۱۷۰) در سنت دومینگ هائیتی و جمهوری دومینیکن نقش مهمی در لغو تجارت برده در اقیانوس اطلس داشت.

میراث ناگوار تراژدی برده‌داری

بی تردید تجارت برده به شدت بر فرهنگ کشور‌های دارای تاریخ تجارت برده و برده‌داری تاثیر گذاشته است؛ بسیاری از عناصر میراث فرهنگی ناملموس این کشور‌های مستقیما با تاریخ تجارت برده مرتبط هستند.

اگرچه تجارت برده در قرن نوزدهم به‌صورت رسمی لغو و غیرقانونی اعلام شد، اما این به معنای پایان تراژدی برده‌داری نبود؛ جهان اکنون نیز از شکل مدرن این تراژدی به شدت رنج می‌برد.

براساس گزارش شاخص جهانی برده‌داری در سال ۲۰۲۳، تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۲۱ حدود ۵۰ میلیون نفر در شرایط برده‌داری مدرن زندگی می‌کردند.

برده‌داری مدرن شامل کار اجباری، اسارت بدهی، ... است که عمدتا با ابزار قاچاق انسان انجام می‌شود.

قاچاق انسان به دلیل سوددهی گسترده به صنعتی مرگ‌بار تبدیل شده است.

انتهای پیام/