«باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» کتابی در رابطه با آدم ها وموضوعی به نام جنگ

علی الله سلیمی از فعالان عرصه ادبیات و کتاب است که کتاب‌هایی چون «سفر معمولا صبح اتفاق می‌افتد»، «دل بستگی در سال‌های سخت» و «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» را به نگارش در آورده است. او توانسته در کتاب «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» از زاویه دیگری به دفاع مقدس بپردازد و همین امر بهانه‌ای شد تا خبرنگار گروه فرهنگی برای یافتن پاسخی به سوالاتش به سراغ این نویسنده رود.

 میزان -«باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» درباره چیست؟

علی الله سلیمی -مجموعه داستان «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» کتابی درباره دفاع مقدس است.

میزان -نگارش این کتاب چقدر زمان برد؟

علی الله سلیمی -داستان‌های این کتاب در یک برهه مشخص نوشته نشده، اما بطور کل می‌توان گفت که نگارش کتاب چیزی حدود یک سال به طول انجامیده است.

میزان -تاکیدتان در پرداختن به این مضمون چه بود؟ پیوستگی میان داستان‌ها چگونه شکل گرفت؟

علی الله سلیمی -در این کتاب روابط آدم‌ها در مواجهه با موضوعی به نام جنگ تشریح می‌شود. این کتاب آدم‌هایی که در خط مقدم و پشت جبهه بودند و خانواده‌های آن‌ها را در بر می‌گیرد. در حقیقت «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» ترکیبی از دو نوع داستان دفاع مقدسی است که هم به افرادی که در میادین جنگ بودند پرداخته و هم به آدم‌هایی که پشت جبهه‌ها حضور داشتند، اشاره کرده است.

میزان -نوع پرداخت‌تان به جنگ چگونه است؟

علی الله سلیمی -موضوع داستان‌ها شرایطی را تشریح می‌کند که آدم‌هایی که جنگ نرفته‌اند در مقابل کسانی که جنگ را تجربه کرده‌اند قرار می‌گیرند و با نگرشی که افراد در بازگشت از جنگ با پوست و خون خود درک و لمس کرده‌اند، روبه‌رو می‌شوند.

به واسطه این داستان دو نوع مواجهه با مضامین اتفاق می‌افتد که از محور‌های داستان‌هاست بخشی از شخصیت‌ها کهنه‌سربازان و افرادی که سال‌ها در مقابل عراق جنگیده‌اند را شامل می‌شود و بخش دیگر زمانی است که آن‌ها از جنگ بازگشته و به عنوان شهروند در جامعه زندگی می‌کنند.

میزان -قرار گرفتن آدم‌هایی که جنگ را تجربه کرده‌اند در کنار انسان‌هایی که این پدیده را صرفا به واسطه فیلم شناخته‌اند، چه دستاوردی داشت؟

علی الله سلیمی -گاهی در مواجهه این آدم‌ها با انسان‌های امروزی تضاد‌هایی ایجاد می‌شود که جوهره داستان‌ها شده‌اند و در نهایت نشان داده می‌شود که این شخصیت‌ها هستند که خود را با شرایط وفق می‌دهند.

قهرمانان ما کسانی هستند که در جنگ حضور داشته‌اند یا مرتبط با جنگ بوده‌اند، بنابراین چه از لحاظ کلامی و چه از نظر رفتاری از ارزش‌هایی که داشته‌اند دفاع می‌کنند و در مقابل دیگر افراد سعی دارند از آنچه برایش جنگیده‌اند، حفاظت کنند. البته در این کتاب به آدم‌هایی که از این تضاد دور بودند یا به منافع جمعی فکر می‌کردند نیز به عنوان بخشی از شخصیت‌های این داستان‌ها پرداخته شده است.

میزان -در نگارش کتاب از شخصیت‌پردازی‌های برجسته جنگ هم استفاده کرده‌اید؟

علی الله سلیمی -بخشی از اطلاعاتی که در نگارش این کتاب از آن استفاده کردم، مربوط به خاطراتی از فرماندهان و افراد موثر در جنگ بود. من تمام خاطرات مربوط به جنگ این افراد را خواندم و در شخصیت‌پردازی‌ها استفاده کردم.

میزان -شخصیت‌پردازی‌ها عین به عین با آنچه خواندید مطابقت دارد؟

علی الله سلیمی -شخصیت‌های داستان‌ها جدید هستند یعنی همان افراد را در داستان نیاورده‌ام. ضمن اینکه بخشی از روابط، ویژگی‌ها و شخصیت‌پردازی‌ها ساخته ذهن من است که من براساس آنچه از خاطرات افراد به جنگ رفته خوانده‌ام، شکل گرفته است.

در یک داستان دو شخصیت ایرانی و عراقی شخصیت‌های اصلی داستان هستند اگرچه کاراکتر عراقی ضد قهرمان محسوب می‌شود و یا در داستان «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» چندین شخصیت داریم که یکی از آن‌ها قهرمان اصلی است.

آدم‌های داستان به موضوع مرتبط هستند و معرفی داستان‌ها گاه در زمان بعد از جنگ اتفاق می‌افتد برای مثال در داستان «به نشانی چنار بلند» قهرمان داستان یک زن است که جبهه را ندیده، اما همسرش شهید شده است.

میزان -داستان «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» که به عنوان اسم کتاب هم انتخاب شده، درباره چیست؟

علی الله سلیمی -داستان «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» درباره رزمنده‌ای است که در اتفاقات منطقه کردستان به شهادت می‌رسد، اما به دلیل سردی هوا همرزمانش نمی‌توانند وی را به پایین کوه بیاورند. سال‌ها بعد که دوستانش برای پیدا کردن جسدش به کوه مراجعه می‌کنند پیکر این شهید را نمی‌یابند که به برداشتی گفته می‌شود که آن‌ها می‌توانند حرکت کنند. این برداشت، برداشتی انتزاعی است.

میزان -روایتگری داستان‌های جنگ آن هم برای نسلی که آن را ندیده‌اند دشواری‌ها و فضاسازی‌هایی را می‌طلبد. از چه زبانی برای درک بهتر مخاطب استفاده کردید؟

زبان رایج زبان داستانی است که حد فاصل زبان گفتاری و نوشتاری به حساب می‌آید.

در هر جای داستان که نیاز باشد فضا را توصیف کرده‌ام گاه روایت‌ها کلی است و گاه بسته به جنس داستان، جزء به جزء و لحظه به لحظه وقایع تشریح شده است. در بخش‌هایی پرش زمانی وجود دارد که بسته به فضای داستان است.

میزان -خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌دهید؟

علی الله سلیمی -این کتاب آشنایی با یک دوره تاریخی و قهرمانان یک دوره خاص است. جنگ در دهه شصت روی داده، ولی ردپای افراد در دهه ۷۰ هم دیده می‌شود و من این کتاب را به کسانی که دوست دارند بدانند آن فضا چگونه بوده پینشهاد می‌کنم.

هرچه از دوره جنگ دور می‌شویم درک فضای جنگ برایمان سخت‌تر است، اما در کتاب‌هایی، چون «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» به کسانی می‌پردازد که جنگ، زندگی‌شان را تحت‌الشعاع قرار داده است.

لازم به یادآوری است، کتاب «باد برگ‌ها را سمت دره‌ها می‌برد» به تازگی از سوی انتشارات سوره مهر تجدید چاپ شده است.