نیم‌قرن برده‌داری مدرن کانادا در معرض چالش حقوقی

خبرگزاری میزان – سیستم استخدام کارگران مهاجر در کانادا در سال‌های اخیر به شدت زیر ذره‌بین‌های حقوق بشری قرار گرفته است؛ منتقدان از این سیستم به‌عنوان رویکرد نیم قرنی برده‌داری مدرن در این کشور یاد می‌کنند.

کانادا پس از مواجهه با کمبود نیروی کار در بخش کشاورزی که از دهه ۱۹۶۰ به اوج رسید، برای ورود کارگران فصلی سیاه‌پوست، هندی و اهل کارائیب اقدام کرد.

اصل مهم این اقدام امکان بهره‌برداری کارفرما از کارگر مهاجر بود؛ قانونی که امروز هم در قلب برنامه‌های کارگران مهاجر این کشور باقی مانده است.

قانون استخدام کارگران مهاجر کانادا چیست؟

کانادا برنامه کارگران فصلی کشاورزی یا SAWP را در سال ۱۹۶۶ به‌عنوان بخشی از توافق دوجانبه با کشور جامائیکا راه‌اندازی کرد؛ براساس این قانون، بیش از ۲۶۰ کارگر جامائیکایی در همان سال اول به کانادا سفر کردند تا خلا‌های موجود در بخش کشاورزی این کشور را پر کنند.

یک استاد دانشگاه متروپولیتن تورنتو و محقق دوران پسا استعماری کانادا، توضیح داد که پیش از این قانون، مهاجرت غیرسفیدپوستان به کانادا به شدت کنترل شده بود.

وی گفت: به‌ویژه سیاه‌پوستان و آسیایی‌ها، نامطلوب و غیرقابل جذب خوانده شده و گفته می‌شد که هیچ سودی از جمله اقتصادی برای کشور ندارند.

دلیل از تداوم این قانون، استفاده کانادا از نیروی کار بدون داشتن هرگونه مسئولیت در قبال آن‌ها بود؛ این سیستم در واقع راهی آزمایش‌شده برای حفظ عدم تعادل قدرت بین کارفرما و کارگر است.

از زمان تدوین آن قانون در دهه ۱۹۶۰، برنامه استخدام کارگر مهاجر کانادا به مکزیک و ۱۰ کشور دیگر در دریای کارائیب گسترش یافته است؛ در سال ۲۰۲۲، بیش از ۷۰ هزار کارگر خارجی موقت در بخش کشاورزی و کشاورزی کانادا از طریق برنامه کارگران فصلی کشاورزی و دیگر برنامه‌های کشاورزی مشغول به کار شدند.

کارگران مهاجر در مزارع کانادا میوه و سبزیجات می‌چینند، در کارخانه‌های فرآوری گوشت کار می‌کنند و به‌عنوان ستون فقرات صنعتی که اکنون صد‌ها میلیارد دلار ارزش دارد، عمل می‌کنند.

براساس برنامه کارگران فصلی کشاورزی، کارگران خارجی می‌توانند تا هشت ماه در یک سال در کانادا کار کنند و تعداد مهاجرانی که ده‌ها سال بین کشور خود و کانادا رفت و آمد می‌کنند، غیرمعمول نیست.

پیامد‌های حقوق بشری سیستم کارگران مهاجران کانادا

تقریبا از زمان تدوین قانون مربوط به استخدام کارگران مهاجر در کانادا، آن‌ها قربانی انواع بدرفتاری‌ها شدند.

آن‌ها همواره ناچار به زندگی در خانه‌های کارگری بسیار شلوغ و بدون امکانات بودند و می‌بایست ساعت‌های طولانی را در شرایط ناامن با دستمزد کم کار کنند.

بررسی‌ها نشان می‌دهند که آن‌ها حتی از طرح اعتراض خود به شرایط با کارفرمایان پرهیز می‌کنند، زیرا می‌ترسند برای فصل کشاورزی بعدی امکان ورود به کانادا را نداشته باشند.

کارفرما‌های کانادایی می‌توانند قرارداد‌های کارگران مهاجر خود را به دلایلی مانند سرمازدگی محصولات زودتر از موعد فسخ کنند.

در سال ۲۰۲۲، گروهی از کشاورزان جامائیکایی علنا سوءرفتار با خودشان را در مزارع در انتاریو محکوم کردند و گفتند که با آن‌ها مانند حیوانات رفتار می‌شود و با تهدید و آزار فیزیکی و کلامی مواجه شده‌اند.

آن‌ها همچنین گفتند که شرایط کاری مشابه بردگی سیستماتیک را تحمل می‌کنند.

این موضوع حدود یک سال بعد از سوی یک کارشناس سازمان ملل تکرار شد که سیستم کارگران مهاجر کانادا را محل پرورش اشکال معاصر برده‌داری توصیف کرد.

انتقادها از سیستم استخدام کارگران مهاجر در کانادا

کارشناسان و مدافعان حقوق بشری می‌گویند که این قانون توانایی کارگران برای سازماندهی یا مطالبه دستمزد‌ها و شرایط بهتر را تضعیف می‌کند، امکان خروج آن‌ها از محل‌های کار نامناسب را ناممکن می‌کند، آن‌ها را در برابر استثمار آسیب‌پذیر می‌کند، کارگران را وادار می‌کند هزینه بیمه بیکاری را بپردازند که دسترسی به آن ندارند، ضمن اینکه آن‌ها را به ازای صحبت کردن درباره حقوق خود در معرض اقدام‌های تلافی جویانه مانند اخراج قرار می‌دهد.

تومویا اوبوکاتا، گزارشگر ویژه سازمان ملل، پس از سفر به کانادا در سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور/مهر ۱۴۰۲) گفت: رژیم‌های مجوز کار ویژه کارفرما به‌ویژه خطرناک است و کارگران مهاجر را در برابر اشکال معاصر برده‌داری آسیب‌پذیر می‌کند، زیرا آن‌ها نمی‌توانند بدون ترس از اخراج موارد سوءاستفاده را گزارش کنند.

شکایت علیه سیستم استخدام کارگران مهاجر کانادا

به‌تازگی یک شکایت دسته‌جمعی با اعتراض به منشا نژادپرستانه و تبعیض‌آمیز سیستم کارگران مهاجر در کانادا ثبت شده است؛ در این شکایت آمده است که برنامه‌های کارگران مهاجر کانادا قانون اساسی این کشور را که ادعا می‌شود منشور حقوق و آزادی‌ها در این کشور است، نقض می‌کند.

وکیل شاکیان این پرونده گفت: هدف از شکایت دسته‌جمعی دریافت غرامت ۳۷۱ میلیون دلاری به دلیل اعمال نژادپرستی است.

وی در ادامه اظهار کرد: دولت باید این واقعیت را که بیش از ۵۰ سال بر کارگران مهاجر تحمیل شده و به نسل‌های کارگر مهاجر آسیب زده است، پایان دهد.

این شکایت هنوز در مراحل اولیه است و انتظار می‌رود در سال آینده یک جلسه استماع آن برای تعیین صلاحیت دادگاه برگزار شود.

در صورت تایید صلاحیت دادگاه برای ادامه این شکایت، هر کارگر مهاجر فعلی و سابقی که در ۱۵ سال گذشته در کانادا کار کرده است، جز شاکیان محسوب می‌شود.

شکایت مذکور، نخستین گام برای حسابرسی با میراث نژادپرستانه سیستم استخدام کارگران مهاجر است؛ هرچند نمی‌تواند آسیب ۵ دهه گذشته این قانون را به کارگران مهاجر ترمیم کند.

انتهای پیام/