ضرورت اجرای حق تعیین سرنوشت برای فلسطینی‌ها/جنایت علیه بشریت در کشورها جرم‌انگاری شود

محمدحسن ضیایی‌فر، دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان گفت که حملات رژیم صهیونیستی به غزه یکی از بزرگ‌ترین جنایت‎های جنگی در جهان است.

دامنه جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه

ضیایی‎فر در ابتدا درباره تحولات اخیر غزه و گستردگی جنایت‌های رژیم صهیونیستی، گفت: وقایع اخیر غزه وحشیانه‌ترین اقدام‌هایی بود که طی دهه‌های اخیر بعد از جنگ جهانی دوم و نسل‌کشی‌های روآندا و بوسنی در سطح جهان رخ داد.

دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی با اشاره به اینکه شمار بالای تلفات غیرنظامی فلسطینی در مدت زمان بسیار کوتاه حملات رژیم صهیونیستی به غزه قابل‌تامل است و در میان رویداد‌های مشابه در دوران پس از جنگ جهانی دوم پس از نسل‌کشی روآندا در رده دوم قرار می‌گیرد، اظهار کرد: قتل‌عام غیرنظامیان در چنین سطح گسترده در مدت زمان کوتاه وحشتناک است؛ قربانیان این قتل‌عام افراد بی‌گناهی بودند که نقشی در جنگ نداشتند، اما هدف جنایت‌های رژیم صهیونیستی قرار گرفتند و شاهد تخریب خانه‌های خود بودند؛ این یک واقعه بسیار دردناک برای جامعه بشری است.

وی با بیان اینکه دردناک‌تر اینکه در بیش از یک ماه گذشته که جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه در جریان بود، طرف مهاجم و متجاوز بسیاری از اماکنی را هدف قرار داد که به موجب موازین حقوق بین‌المللی بشردوستانه و حقوق بشری به هیچ عنوان نباید به آن‌ها حمله می‌شد، اضافه کرد: مواردی مانند حمله به بیمارستان‌ها، مدارس، کشتن خبرنگاران، از بین بردن مراکز دینی، عبادی و فرهنگی و تخریب زیرساخت‌های اولیه تامین‌کننده نیاز‌های مردم مانند آب، برق و مواد غذایی آن هم پس از ۲ دهه محاصره، وقایعی هستند که جنبه‌های غیرانسانی حملات رژیم صهیونیستی به غزه را برجسته کرد.

آگاه شدن افکار عمومی درباره جنایت‌های رژیم صهیونیستی

ضیایی‌فر در بخشی دیگر با اشاره به مصادیق متعدد جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه، گفت: همین موارد هم سبب شد تا وجدان جامعه بشری که طی سال‌ها به نحوی نسبت به اشغالگری و ظلم در سرزمین‌های اشغالی عادت کرده بود یا به دلیل تبلیغات مختلف فعالیت‌های زیباساز برای طرف اشغالگر دچار فراموشی شده بود، مجددا بیدار شده و دریابد که واقعا طرف اشغالگر چه کار‌هایی می‌کند.

به گفته وی، گستردگی و عمق جنایت‌ها سبب شد تا بسیاری به سمت مطالعه درباره فلسطین سوق پیدا کنند و بخواهند اطلاعاتی درباره اینکه از جنگ جهانی اول تا به امروز فلسطین چه سرنوشتی را پشت سر گذاشته است و از زمان شکل‌گیری رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ تا به امروز چه اتفاق‌هایی افتاده است، به دست بیاورند.

دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی با بیان اینکه اکنون جهان دریافته است که حتی از دیدگاه سازمان ملل بسیاری از سرزمین‌های فلسطینی تحت کنترل رژیم صهیونیستی، اشغالی تلقی می‌شود و رژیم صهیونیستی در مواردی اراضی فلسطینی را پس از ۱۹۶۷ تصاحب کرده و طی این چند دهه، ده‌ها قطعنامه درباره اشغالی بودن این اراضی و بازگشت آن‌ها به صاحبانشان تصویب شده است، عنوان کرد: این‌ها در واقع جز دستاورد‌های جنگ جدید رژیم صهیونیستی علیه غزه بود که بر اثر گستردگی جنایت‌ها برای مردم جهان حاصل شد و به همین دلیل تظاهرات‌های گسترده و اعتراض‌های وسیع به جنایت‌های رژیم صهیونیستی در سراسر جهان برگزار شد؛ این امر را می‌توان پیامد مثبت این ظلم گسترده در سطح بین‌الملل دانست.

آتش‌بس موقت در غزه حاصل اثرگذاری حقوق بین‌الملل یا سازوکار‌های بین‌المللی نبود

ضیایی‌فر با اشاره به اینکه در نهایت آنچه به‌عنوان آتش‌بس واقع شد، حاصل اثرگذاری حقوق بین‌الملل یا سازوکار‌های بین‌المللی نبود، توضیح داد: حقوق بین‌الملل و حقوق بشردوستانه اگرچه معیار‌ها و موازین خوبی دارند و این معیار‌ها و موازین قابل استناد است و افکار عمومی هم با استناد به همین‌ها جنایت‌های رژیم صهیونیستی را شناسایی و محکوم می‌کرد، اما مهم این است که سازوکار‌های متولی این موازین اعم از درون سازمان ملل و بیرون از آن هیچ کارکرد و کارآیی نداشتند.

ناکامی سازوکار‌های مجری حقوق بین‌الملل

دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی با اشاره به اینکه صلیب سرخ مرجع حافظ و پیگیری‌کننده حقوق بین‌الملل بشردوستانه و رعایت حقوق انسانی در زمان جنگ است، اظهار کرد: طرف متجاوز و اشغالگر اصلا اجازه ورود به صلیب سرخ را نداد تا این نهاد بتواند حرفی درباره مسائل مربوطه بزند؛ نهایت کاری که طرف متجاوز کرد، این بود که پس از یک ماه به صلیب سرخ اجازه داد تا در بحث انتقال چند محموله کمک‌رسانی، ورودی به ماجرا داشته باشد و بار‌ها هم صلیب سرخ اعلام کرد که متاسفانه به ما میدانی برای پیگیری حقوق بین‌الملل بشردوستانه داده نمی‌شود.

وی ادامه داد: در خود سازمان ملل هم که جهان شاهد است که با وجود تصویب قطعنامه در مجمع عمومی از سوی بیشتر کشور‌های جهان، رژیم صهیونیستی و چند دولت همدست با آن در جنایت‌های اخیر در غزه که در راس آن‌ها آمریکا قرار دارد، اصلا به این قطعنامه توجه نکردند؛ سازوکار‌های مجری حقوق بین‌الملل از جمله مجمع عمومی، شورای امنیت سازمان ملل و دبیرکل نتوانستند کاری برای مردم فلسطین انجام دهند و حتی موثر باشند.

محاسبه‌گری‌های طرف متجاوز و حامی‌اش باعث آتش‌بس شد

ضیایی‎فر با بیان اینکه نزدیک به ۱۰۰ نفر از کارکنان بخش کمک‌رسانی سازمان ملل به مردم فلسطینی در خلال تجاوز‌های اخیر و بمباران‌های رژیم صهیونیستی کشته شدند، گفت: حتی چندباری هم که دبیرکل سازمان ملل از کلمات صریح‌تر علیه رژیم صهیونیستی در میانه اظهاراتی که هم به در و هم به تخته می‌زد، استفاده کرد، بلافاصله این رژیم واکنش نشان داد و با لحن تند مدعی شد که اصلا دبیرکل صلاحیت سمت خود را ندارد و باید استعفا کند؛ این رویداد نشان داد که سازوکارهای حقوق بین‌الملل نتوانست به داد مردم فلسطین برسد و آتش‌بس موقتی را برای آن‌ها به ارمغان بیاورد؛ بلکه واقعیت‌های میدانی و محاسبه‌گری‌های طرف‌های مختلف به‌ویژه طرف متجاوز و حامی‌اش باعث آتش‌بس شد.

دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی، ادامه داد: این‌ها دیدند که ادامه روند به تشدید صدمات و آسیب‌های منجر می‌شود؛ این آسیب‌ها هم شامل آسیب‌های میدانی و هم آسیب‌ها در افکار عمومی بود؛ ضمن اینکه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به فکر انتخابات پیش رو است؛ مجموعه این‌ها باعث شد که طرف‌های مذاکره‌کننده پشت صحنه و میانجیگر رژیم صهیونیستی را متقاعد کند که به آتش‌بس تن بدهد.

ضیایی‌فر همچنین به چشم‌انداز تحولات غزه در روزهای آینده اشاره کرد و گفت: برای روز‌های آینده من تصور می‌کنم اگر رژیم صهیونیستی آماده دریافت صدمات بیشتر باشد، روند حدود ۲ ماه گذشته را ادامه می‌دهد و اگر از صدمات بیشتر پرهیز کنند، راه جنگ را انتخاب نمی‌کنند و احتمال تن دادن به واقعیت‌های میدانی و جلوگیری از صدمات بیشتر در مکان‌های مختلف وجود دارد؛ باید توجه داشت که جبهه مقاومت در مناطق مختلف جهان حمله به مواضع رژیم صهیونیستی را هدف مشروع اعلام کرده است؛ مجموع این‌ها این ارزیابی را به دست می‌دهد که به احتمال زیاد آتش‌بس تمدید خواهد شد، اما برای آینده طولانی‌تر درباره حقوق ملت فلسطین نگرانی وجود دارد .

حمایت افکار عمومی جهان از موضوع فلسطین

به گفته دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی، نگرانی درباره آینده ملت فلسطین هم از این بابت است که ممکن است دستاورد‌هایی که مردم فلسطینی از جهات صبر و ایثارگری و رشادت به خرج دادند، توسط برخی دولت‌های عربی و آن بخشی از فلسطین تحت عنوان تشکیلات خودگردان که با غرب ارتباط دارد و با فلسطین همکاری می‌کند، در مذاکرات سیاسی به باد برود یا مردم فلسطین به حاشیه بروند و به حداقل‌هایی بسنده کنند یا درصدد ثابت کردن خودشان در زمینه احترام به حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین باشند؛ بنابراین برای آینده حقوق ملت فلسطین همچنان باید روی افکار عمومی جهان تکیه کرد.

وی با بیان اینکه افکار عمومی جهان باید مطالبه‌گری کنند که حقوق مردم فلسطین مانند مردم همه جای جهان مانند دیگر سرزمین‌های سابقا سال‌ها تحت استعمار و آپارتاید که اکنون مستقل شده‌اند، تامین شود، افزود: باید بپذیریم که ملت فلسطین مانند دیگر ملت‌های جهان حق تعیین سرنوشت دارند؛ همان‌طور که روند استقلال برای برخی از سرزمین‌ها مانند جزیره‌ها توسط شورای قیمومیت سازمان ملل طی شد و آن‌ها طی ۲ دهه اخیر به استقلال رسیدند و عضو سازمان ملل شدند، این روند باید برای فلسطین هم اتفاق بیفتد تا ملت فلسطین حق تعیین سرنوشت خود را داشته باشد؛ کشور‌های مذکور اکنون انتخابات برگزار می‌کنند و مردم این کشور‌ها با احراز هویتشان مبنی بر تعلق به کشور‌های مذکور در انتخابات شرکت می‌کنند و سیستم حاکم و نحوه اداره کشور را انتخاب می‌کنند؛ این روند باید برای فلسطین هم به رسمیت شناخته شود.

ضیایی‌فر تاکید کرد: برخی از اظهارات نسنجیده هم از سوی مقام‌های بین‌المللی که ناقض حقوق مردم فلسطین است، نباید از رصد افکار عمومی دور بماند؛ در خلال روز‌های منتهی به آتش‌بس در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد که برای آینده غزه می‌شود نیروهای آمریکایی و عربی را در این منطقه مستقر کرد تا تکلیف غزه به‌تدریج روشن شود؛ گوترش چگونه به خودش اجازه می‌دهد که از استقرار نیرو‌های طرفی در غزه صحبت کند که خودش یک طرف جنگ جاری علیه این منطقه است و بمب‌های ریخته شده بر سر مردم فلسطین را این کشور داده است؛ اصلا مگر آمریکا صلاحیت دارد که به غزه بیاید و کنترل موقت منطقه را به دست بگیرد؟

حق تعیین سرنوشت در حقوق بین‌الملل شناسایی شده است

وی با اشاره به اینکه، چنین پیشنهادهایی، خلاف حقوق بین‌الملل و حقوق بشر هستند، گفت: باید براساس موازین حقوق بین‌الملل و حقوق بشر که موازین حداقلی در سطح جهان هستند، در سطح بین‌المللی پذیرفته شود که ملت فلسطین هم حق تعیین سرنوشت دارد و حق تعیین سرنوشت در حقوق بین‌الملل شناسایی شده و مشخص است؛ باید این اقدام‌ها انجام شود تا مردم فلسطین مانند مردم دیگر کشور‌ها بتوانند زندگی انسانی و شرافتمندانه‌ای داشته باشند.

عوامل جنایت علیه فلسطین باید پاسخگو باشند

دبیر کمیسیون حقوق بشر درباره پاسخگویی عاملات خسارات و جنایت‌ها علیه فلسطین و غزه نیز گفت: از باب خسارات وارده بر مردم فلسطینی طی جنگ اخیر و طی دهه‌های گذشته حتما باید عوامل جنایت پاسخگو باشند و دو راهی که از لحاظ حقوقی در این زمینه وجود دارند، باید جدی گرفته شوند؛ باید از دیوان بین‌المللی کیفری مطالبه‌گری شود تا در این زمینه اقدام کند؛ در حال حاضر هم چند کشور رسما از دیوان خواسته‌اند تا پیگیری قضایی جنایت‌های رژیم صهیونیستی را انجام دهد و خود دادستان دیوان بین‌المللی کیفری هم گفته که تحقیقات را درباره جنایت‌های واقع شده در سرزمین‌های اشغالی پس از تاریخ عضویت تشکیلات خودگردان فلسطین در دیوان، آغاز کرده است.

وی با اشاره به اینکه دولت‌ها و کشور‌های مختلف هم باید از لحاظ رسیدگی به جنایت‌های علیه بشریت و جنایت‌های جنگی و نسل‌کشی اولا قانونگذاری ملی کرده و خلا‌ءهای ملی خود را رفع کنند، ادامه داد: آن‌ها باید این جنایت‌ها را در قوانین داخلی خود تعریف و جرم‌انگاری کنند؛ بعد از آن هم با اعمال صلاحیت جهانی برای متهمین چنین جنایت‌هایی اعم از مباشرین و معاونین فرآیند‌های قضایی را آغاز کنند؛ این کاری است که در سطح جهان خود غربی‌ها مدعی آن هستند و محاکم ملی خود را در این راستا فعال کرده‌اند؛ در حالی که بیشتر کشور‌های جهان در این زمینه تاکنون تحرک موثری نداشته‌اند و نگران هستند که پیگیری صلاحیت جهانی به مداخلات مختلف منتهی شود.

جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی باید جرم‌انگاری شوند

به گفته ضیایی‌فر، کشور‌های مستقل و کشور‌هایی که تابع سیطره و هژمونی جهانی نیستند، باید جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی و... را در ضوابط و مقررات خود جرم‌انگاری کنند.

وی با بیان اینکه بیشتر کشور‌های جهان عضو کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو هستند، توضیح داد: این کنوانسیون‌ها مصادیق جنایت جنگی را ذکر می‌کنند؛ کشور‌های جهان باید این مصادیق را به مقررات و قوانین خود وارد و جرم‌انگاری کنند تا بتوانند علیه عوامل چنین جنایت‌هایی تشکیل پرونده بدهند؛ وقتی چند کشور تشکیل پرونده بدهند، به‌تدریج موجی برای پاسخگو کردن جنایت‌کاران و رفع مصونیت از آن‌ها در جهان شکل می‌گیرد و می‌توان امیدوار بود که پاسخگوسازی آن‌ها که اکنون غیرممکن به نظر می‌رسد، احتمالا ممکن شود.

دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی در پایان درباره امکان پاسخگوسازی جنایت‌کاران جنگی، گفت: در گذشته شاهد بودیم که پاسخگو کردن شماری جنایت‌کاران در زمان خودشان کاری غیرممکن بود، اما بعدا این امر ممکن شد؛ این کار‌ها باید درباره جنایت‌کاران صهیونیستی انجام شود؛ همه این‌ها در صورتی به نتیجه می‌رسد که ملت‌ها، مردم، فعالان در کشور‌های مختلف جهان مرتبا روند حق‌خواهی را مطالبه و پیگیری کنند و تلاش کنند که غیرگزینشی برخورد کنند و درصدد مقابله با هرگونه تضییع حق باشند؛ دین اسلام از مسلمانان می‌خواهد به هر نوع ظلم حساس باشند و پیامبر اسلام (ص) هم فرموده‌اند که ظالم و مظلوم هر دو در آتش هستند.

فاطمه محتشم سیفی

انتهای پیام/