کارگردان مستند «وداع با اسلحه»: اسرائیل شروع‌کننده جنگ بود نه فلسطین/ روایت مسیر اشتباه یاسر عرفات

خبرگزاری میزان - امیرحسین کاربخش راوری، کارگردان فیلم مستند «وداع با اسلحه» در برنامه تلویزیونی «به افق فلسطین» درباره ساخت این مستند که روایتی از زمانه یاسر عرفات، موسس و رهبر جنبش فتح و رئیس دولت خودگردان فلسطین است، بیان کرد: تلاش کردیم در ابتدا مستندی درباره فلسطین برای قشر جوان و نوجوان بسازیم، چون این قشر خیلی از اتفاقات گذشته فلسطین را نمی‌دانند. یکی از موضوعات درباره فلسطین و اسرائیل، موضوع صلح بوده است، برای همین به دنبال حرف نو بودیم. پژوهش مستند که آغاز شد بحث صلح ابراهیم و معامله قرن یا طرح صلح ترامپ مطرح بود و وقتی در دل پژوهش رفتیم، متوجه شدیم فلسطین و اسرائیل با هم صلح داشتند و در کاخ سفید جمع شده بودند تا این صحنه تاریخی ثبت شود. به دنبال آن رفتیم که چرا صلح به نتیجه نرسید. در این ماجرا دیدیم که یاسر عرفات و اسحاق رابین دو طرفی هستند که دست دوستی با هم داده‌اند. یاسر عرفات حدود ۴۵ سال مبارزه کرد و این سوال را به وجود آورد که شخصیتی که بیش از ۴۰ سال مبارزه می‌کند، چرا با اسرائیل دست دوستی می‌دهد؟ آن هم با دشمنی که دشمن خونی‌اش محسوب می‌شود!

وی ادامه داد: برای یافتن پاسخ باید به قبل از اتفاق انفجار پادگان تفنگداران دریایی آمریکا در سال ۱۹۸۳ برگشت که به بهانه حضور عرفات و جنبشی که در خاک لبنان انجام داد، آنجا را اشغال می‌کنند و یاسر عرفات مجبور به ترک خاک لبنان می‌شود و در نتیجه از فضای مبارزه دور می‌شود. عرفات به تونس که ۳هزار کیلومتر از فلسطین فاصله دارد، می‌رود. او دلسرد می‌شود و به این باور می‌رسد که این مبارزات بی‌فایده هستند، اما همزمان، یک سری اتفاق در بیروت رخ می‌دهد و گروهی رفته رفته شکل می‌گیرد که یکی از فعالیت‌هایش انفجار پادگان تفنگداران دریایی آمریکا در سال ۱۹۸۳ است که البته این اتفاق هنوز ثابت نشده است.

کارگردان فیلم مستند «وداع با اسلحه» با اشاره به فعالیت‌های حزب‌الله لبنان تشریح کرد: یکی دو سال بعد گروهی به نام حزب‌الله لبنان شکل می‌گیرد. لبنان نیز مشابه فلسطین، خاکش توسط اسرائیل اشغال می‌شود و در همین راستا مبارزاتی انجام می‌دهد. به مرور حزب‌الله توانست اسرائیل را از خاک لبنان بیرون کند. همزمان با حزب‌الله، عرفات روش مبارزه‌اش را تغییر داد و گفت برای آزادی خاکش روی مذاکره، صلح و گفت‌وگو دست می‌گذارد و خون و جنگ کافیست، برای همین صلح می‌کند.

کاربخش با اشاره به روند صلحی که یاسر عرفات بعد از سال‌ها مبارزه پیش گرفت، گفت: در ابتدا برای عرفات و رژیم، صلح اتفاق شیرینی بود. چون قرار بود عرفات بعد از حدود ۵۰ سال به خاکش برگردد. برای یک رهبر لحظه بسیار با شکوهی است؛ راهی که نتوانسته با مبارزه به دست بیاورد طی یکی دو سال با صلح به دست آورد. او برگشت و حزب‌الله در همان زمان به طور موازی در حال مبارزه بود و زمین‌هایش را پس گرفت. این در حالی بود که به نظر نمی‌رسید روند صلح عرفات در حال به نتیجه رسیدن باشد، بدون آنکه نیروی نظامی و ارتشی داشته باشد. برای همین می‌توان گفت به طور کامل با سلاح وداع می‌کند.

این کارگردان با بیان آنکه عرفات در سال‌های پایان عمرش متوجه می‌شود مسیری که در راه صلح طی کرده اشتباه است، افزود: از یک جایی به بعد عرفات متوجه می‌شود شرایط آن‌طور که باید به درستی پیش نمی‌رود. به همین دلیل شک می‌کند و می‌گوید قرار بود دولت فلسطین را در اختیار داشته باشد، اما شرایط رقم خورده طوری بود که بخش‌های جزئی در اختیارش قرارگرفته بود و آن بخش‌ها هم فقط اداره امور شهرداری، اخذ مالیات، بهداشت و… بود، در حالی که امنیت در اختیار اسرائیل بود. ضوابط و قوانین تحت سیطره رژیم بود و عرفات اراده‌ای نداشت و اصطلاحا در این ماجرا یک پیمانکار بود و از سمت اسرائیل به او بودجه داده می‌شد و حق تبادل و معاملات با کشورهای دیگر نداشت. عرفات تنها چند جزیره داخل خاک را در اختیار داشت که اداره همین مکان‌ها برای او دشواری‌هایی را به همراه آورده بود. این در حالیست که حداقل طبق قطع‌نامه سال ۱۹۴۸ کرانه باختری و نوار غزه تحت نظر یک دولت کاملا فلسطینی قرار می‌گرفت.

وی با تاکید بر آنکه عرفات در اواخر دوران مذاکره‌اش تبدیل به یک عرفات سرخورده شد، گفت: حتی اسرائیل به دفتر عرفات حمله می‌کند. او دیگر متوجه می‌شود شرایط آن‌طور که باید در صلح برایش رقم نخورده است. در صورتی که حزب‌الله لبنان می‌آید و اسرائیل را به طور کامل از خاک لبنان خارج می‌کند و سخنرانی معروف که سید حسن نصرالله می‌گوید «اسرائیل از خانه عنکبوت سست‌تر است» نیز بعد از آزادسازی لبنان بیان می‌شود. با این سخنرانی نیز یک گرا به مردم فلسطین مخصوصا عرفات داده شد که مسیر صلح، مسیری نیست که بتوان از طریق آن سرزمین اشغالی را پس گرفت، حتی به داشتن قوای نظامی همسان با رژیم، داشتن موشک و تانک نیست و فقط به اراده عرفات در این مسیر برمی‌گردد.

کاربخش راوری با اشاره به این که عرفات در سال‌های پایان عمرش به این نتیجه رسید که باید از تصمیمی که مبنی بر صلح بود بازگردد، گفت: به نظر من همانطور که در مستند هم اشاره شده است، عرفات وارد دور آخر مذاکرات می‌شود و تصمیمش را گرفته تا از این مسیر برگردد. او دیگر متوجه شده شکست خورده و تا چه میزان ملت فلسطین را به سمت شکست برده است. همین برگشت او نیز باعث مرگ مشکوکش شد و اسرائیل تصمیم به ترور او گرفت. اسرائیل چندین بار عرفات را مورد سوء قصد قرار داد، اما هر بار ناموفق بود. همین که صلح انجام داد و خود را به دشمن نزدیک کرد، موجب شد دشمن به او احاطه داشته باشد. البته هنوز معلوم نیست که عرفات توسط اسرائیل ترور شده باشد اما به هر حال بر اساس شواهدی که وجود دارد مشخص است عرفات دچار بیماری غیر عادی شد و با ترور بیولوژی به مرگ دچار شد.

کارگردان مستند «وداع با اسلحه» درباره فضایی که در بین نسل جدید کشور فلسطین وجود دارد، عنوان کرد: نسل جدید فلسطین از یک تاریخ و تجربه‌ای آمده‌اند و برای همین یک سری الهام گرفته‌اند که درباره چه چیزهایی باید صحبت کنند. وقتی طوفان‌الاقصی رخ می‌دهد سرچشمه‌ای دارد. آن‌ها صلح و ضررهایش را تجربه کرده‌اند و این طوفان را شکل دادند تا بتوانند سرزمین‌شان را پس بگیرند. ما فکر می‌کنیم شروع‌کننده این جنگ حماس و نیروهای فلسطین است، اما اینطور نیست؛ شروع‌کننده این جنگ اسرائیل است. این اطلاعات را باید به نسل جوان خودمان هم بدهیم. آن‌ها نیز شبهاتی مطرح می‌کنند که به راحتی می‌توان با ارائه چند اطلاع و داده برطرف کرد.

وی با اشاره به مهم‌ترین شبهه میان جوانان نسل امروز در ایران گفت: یکی از اصلی‌ترین شبهه‌ها میان جوانان ایرانی این است که تصور می‌کنند فلسطینی‌ها شروع‌کننده جنگ بودند، در صورتی که اینطور نیست. اسرائیل در ماجرای دیر یاسین وقتی می‌دیدند همسایه‌شان یهودی هستند، نمی‌خواستند جنگ پیش بیاید و جنگ وارد محله‌شان شود. برای همین توافقنامه آتش‌بس می‌بندند، اما اولین جایی که حمله می‌کنند همین دیر یاسین است. اطلاعات این‌چنینی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی است که همیشه قصد جنگ داشته و همیشه سلاح دستش بوده و حتی در زمان صلح نیز اسلحه کنارش است.

کاربخش راوری معتقد است با کلیشه‌زدایی می‌توان بسیاری از شبهات را در میان نسل جدید برطرف کرد.

وی در این باره گفت: باید کلیشه‌زدایی انجام شود. کاری که در مستند انجام شد هم همین بود. سعی کردیم از صلح و دوستی بگوییم. وقتی زاویه نگاه عوض شود، شاید قشر جدید بتواند بهتر همراهی کند. مهم‌ترین کلیشه نیز در این است که چرا با صلح همه مشکلات را تمام نمی‌کنند. در این مستند تلاش شد تا نشان دهیم تجربه صلح چه نتیجه‌ای در بر داشته است.

مستند «وداع با اسلحه» به تهیه‌کنندگی علیرضا منتظری و کارگردانی امیرحسین کاربخش راوری روایتی از سرگذشت یاسر عرفات، مبارز برجسته فلسطینی، موسس و رهبر جنبش فتح و رئیس دولت خودگردان فلسطین است. در این مستند سرگذشت این مبارز از آغاز مبارزه با رژیم صهیونیستی تا سازش با آن واکاوی شده است. این مستند با استفاده از تصاویر و آرشیو دیده نشده، روایتی ناگفته از ماجرای اسرائیل و فلسطین ارائه کرده و به ماجرای صلح فلسطین و اسرائیل بعد از ۴۵ سال مبارزه، درگیری و خونریزی پرداخته است.

انتهای پیام/