تاثیر عوامل خارجی بر روابط ایران و مصر؛ فصل جدیدی از مناسبات کلید می‎خورد؟

خبرگزاری میزان - ترمیم و احیای روابط ایران و مصر به دلیل وزن سیاسی تهران و قاهره و در چارچوب تقویت روابط میان کشور‌های اسلامی بیش از گذشته مورد توجه دستگاه دیپلماسی دو کشور قرار گرفته است.

همچنین نخستین سیگنال برای بهبود روابط میان ایران و مصر در پاییز گذشته و در حاشیه نشست بغداد ۲ در اردن، مطرح شد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در آن زمان در گفت‌وگو با میزان خبر داد که از پیشنهاد نخست‌وزیر عراق مبنی بر میانجیگری میان تهران و قاهره استقبال کرده است.

در همین حال دیدار اخیر امیرعبداللهیان و سامح شکری، وزیر خارجه مصر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل که قرار شد نقشه راهی برای احیای روابط تهران و قاهره تهیه شود، بار دیگر موضوع ارتقای روابط دیپلماتیک در عرصه سیاست خارجی مطرح شد.

جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‎وگو با میزان معتقد است که ایران و مصر در دوره‌های تاریخی مختلف روابط بسیار خوبی با یکدیگر داشته‎اند؛ همچنین دو کشور تاثیرپذیری‌های متقابل قابل ملاحظه‌ای در دوره‌های مختلف تاریخی از جهات عقیدتی و فرهنگی داشته‎اند.

قنادباشی با اشاره به اینکه «شیخ محمود شلتوت»، رئیس پیشین الازهر مصر در دوره حضور آیت‌الله بروجردی در مصر و سر داده شدن نوای وحدت اسلامی، پذیرفت که شیعه یکی از مذاهب اسلام است، گفت: در این دوره موضع‌گیری علمای مصری، تلاش انگلیس برای تفرقه انداختن میان شیعه و سنی را خنثی کرد.

وی با بیان اینکه روابط سیاسی ایران و مصر در مقاطع مختلف با موضوع مشترک دنبال می‌شد، اظهار کرد: در حال حاضر می‌توان گفت که همه چیز برای احیا و ترمیم روابط ۲ کشور مهیا است.

این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به این موضوع که اشتراکات زیادی میان ملت‌های ۲ کشور از جمله در موضوع‌های مسائل جهان اسلام و احیای تمدن اسلامی، عظمت قرآن و اسلام و مسائل منطقه‌ای به‌ویژه موضوع فلسطین وجود دارد، بیان کرد: این اشتراک‌ها می‌توانند سیاست خارجی مصر را در قبال ایران سامان دهند، زیرا اصول محوری سیاست خارجی مصر مانند سیاست خارجی ما متاثر از همین مولفه‌ها، حرکت تمدنی و حمایت از فلسطین است.

قنادباشی، می‎گوید: متاسفانه برخی از موانع و فشار‌های خارجی به‌ویژه از سمت بازیگران غربی و برخی از کشور‌های عربی بر دولت‌های مصر مانع احیای روابط تهران و قاهره می‌شوند.

به گفته وی، تنها مانع قاهره در مسیر احیای روابط با ایران در حال حاضر، فشار‌های خارجی و برخی از عناصر در بدنه دولت مصر هستند که متفاوت با منافع ملی این کشور فکر می‌کنند.

قنادباشی با اشاره به نقش عناصر مخالف بهبود روابط ایران و مصر در دوره‌های مختلف در مصر، گفت: زمانی که انور سادات سازش با اسرائیل را پذیرفت از یک طرف منافع ملی مصر ایجاب می‌کرد که این کشور با ایران و دیگر کشور‌های منطقه رابطه داشته باشد و از طرف دیگر کشور‌های منطقه از جمله ایران خواستار جلوگیری از گرفتار شدن مصر در سیطره رژیم صهیونیستی بودند.

این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه سیاست آمریکایی، انگلیسی، غربی مبنی بر مانع‎تراشی در روابط مصر با ایران و دیگر کشور‌ها در منطقه، مانع احیای روابط تهران و قاهره نیز شد، اضافه کرد: سیاست مذکور مخالف جدی نزدیکی دولت‌های عربی با ایران و ترکیه است و به دنبال این است که همواره میان این سه شکافی وجود داشته باشد.

قنادباشی در بخشی دیگر درباره چشم‌انداز روابط ایران و مصر، اظهار کرد: ایران طی چهار دهه گذشته سیگنال‌هایی به مصر جهت اعلام آمادگی برای احیا و ترمیم روابط ارسال کرده است؛ یک مجموعه تلاش‌های صادقانه برای بهبود روابط با مصر اتفاق افتاده است؛ ما همواره براساس راهبرد تقویت روابط با جهان اسلام برای بهبود روابط با مصر آماده بودیم.

وی همچنین مصر را یکی از کشور‌های مهم، اصلی و تاثیرگذار بر منطقه به‌ویژه موضوع فلسطین توصیف کرد و گفت: ما بر این اساس خواهان ترمیم روابط با مصر هستیم، اما هر بار تلاش‎ها به سد بهانه‌تراشی ریشه‌دار در عوامل خارجی برخورد کرده است.

به گفته قنادباشی، مصری‌ها خرسندی خود را از موضوع ازسرگیری روابط ایران و عربستان اعلام کردند و به تبعیت از این روند پاسخ مثبتی به ابراز تمایل ایران جهت ازسرگیری روابط دادند.

این کارشناس مسائل بین‎الملل معتقد است که دولت مصر به دلایل متعدد و تاریخی، سیاست‌های عربستان در منطقه را دنبال می‌کند؛ مصر تاکنون با وجود موضع‌‌گیری مثبت در قبال سیگنال‌دهی ایران عملا هیچ گامی برای احیای روابط با ایران برنداشته است.

قنادباشی در پایان با بیان اینکه در صورت برقراری روابط در آینده میان تهران و قاهره، این رابطه تحت تاثیر راهبرد کلی استعماری مبنی بر ممانعت از نزدیکی ایران و مصر گسترده خواهد بود و ما شاهد کارشکنی‌ها و تبلیغات منفی پیوسته خواهیم بود، گفت: به نظر می‌رسد که مصر با توجه به ترمیم روابط ایران و عربستان از یک سو و ترمیم روابط جبهه مقاومت مانند سوریه و لبنان با عربستان از سوی دیگر به سمت ترمیم روابط و عادی‌سازی آن با ایران پیش خواهد رفت، اما تبدیل شدن این روابط به روابطی فعال نیاز به تغییر در شرایط جهانی دارد که به نوعی باید به تغییر دیدگاه برخی از عناصر تصمیم‌ساز سیاست خارجی در مصر منجر شود.

انتهای پیام/