چرا توافق غلات میان روسیه و اوکراین برای جهان مهم است؟

خبرگزاری میزان - توافق غلات دریای سیاه، توافقنامه‌ای منعقد شده در سال ۲۰۲۲ است که صادرات غلات اوکراین را از طریق آب‌های تحت کنترل روسیه در دریای سیاه تسهیل می‌کند و قرار است روز دوشنبه منقضی شود.

«ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه، می‎گوید: درباره شرایطی که تحت آن توافق کرده بودیم صادرات ایمن غلات اوکراین را تضمین کنیم، بند‌هایی در توافقنامه با سازمان ملل وجود داشت که براساس آن باید منافع روسیه در نظر گرفته شود.

به گفته وی، من می‌خواهم بر این تأکید کنم که اصلاً هیچ کاری در این زمینه انجام نشده است. با این وجود، ما به طور داوطلبانه بار‌ها این به اصطلاح توافق را تمدید کردیم؛ اما دیگر کافی است.

رئیس جمهور روسیه هشدار داد که اگر شرکای مذاکره کننده مسکو بار دیگر به وعده‌های توخالی متوسل شوند، روسیه مشارکت خود را در قرارداد غلات در ۱۷ جولای (۲۶ تیر) تعلیق خواهد کرد. 

«پوتین» در عین حال تاکید کرد در صورتی که تعهدات در قبال روسیه انجام شود، مسکو آماده است تا فورا مشارکت خود را از سر بگیرد. 

در همین حال، «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین گفت که مسکو مشارکت خود در ابتکار غلات دریای سیاه را به حالت تعلیق درآورده است، اما به محض اینکه توافقات مربوط به روسیه به درستی اجرا شود، آماده بازگشت به این توافق خواهد بود.

ابتکار غلات دریای سیاه چیست؟

توافقنامه غلات دریای سیاه که در جولای ۲۰۲۲ با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه امضا شد، یک کریدور دریایی امن را برای کشتی‌های حامل مواد غذایی و کود از بنادر دریای سیاه، به ویژه غلات اوکراینی از طریق مناطق دریایی تحت کنترل نیروی دریایی روسیه، تسهیل کرد. 

روسیه به ۲ دلیل اساسی با این قرارداد موافقت کرد؛ تضمین‌های کشور‌های غربی برای تسهیل صادرات مواد غذایی و کود‌های شیمیایی روسیه به اروپا و کشور‌های ثالث با برداشتن یا کاهش محدودیت‌هایی مانند محدودیت‌های واردات، تهدیدات تحریم‌های ثانویه و محدودیت‌های بانکی.

دوم هشدار‌های شدید و فشار از سوی سازمان ملل مبنی بر اینکه امتناع مسکو از فعال کردن صادرات محصولات کشاورزی از اوکراین باعث ایجاد قحطی در بین فقیرترین کشور‌های جهان خواهد شد. 

چرا توافق غلات مورد نیاز است؟

اوکراین یکی از بزرگترین صادرکنندگان آفتابگردان، ذرت، گندم و جو در جهان است. 

هنگامی که جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، کشتی‌های نیروی دریایی روسیه بنادر اوکراین را تحت کنترل خود درآوردند.

این موضوع باعث افزایش قیمت جهانی مواد غذایی شد.

چرا روسیه تهدید به خروج از توافق غلات می‌کند؟

قرار بود این قرارداد به مدت ۱۲۰ روز تمدید شود، اما در ماه مارس و می ۲۰۲۳، روسیه با تمدید تنها ۶۰ روزه آن موافقت کرد. 

اکنون روسیه تهدید به خروج کامل از این توافق کرده است.

این کشور می‌خواهد تحریم‌های غرب کاهش یابد تا تولیدکنندگان روسیه بتوانند مواد غذایی و کود بیشتری صادر کنند. 

هیچ تحریم خاصی علیه صادرات محصولات کشاورزی روسیه وجود ندارد، اما مسکو عنوان می‌کند که تحریم‌های دیگر بانک‌های بین‌المللی، شرکت‌های کشتیرانی و بیمه‌گران را از تجارت با تولیدکنندگان روسیه باز می‌دارد. 

روسیه در نوامبر ۲۰۲۲ به طور موقت از این قرارداد خارج شد و اوکراین را متهم کرد که یک حمله پهپادی گسترده به ناوگان مسکو در کریمه از کشتی‌های موجود در کریدور حمل و نقل امن در دریای سیاه انجام داده است. 

ساز و کار این توافق چیست؟

در ۲۲ جولای ۲۰۲۲ (۳۱ تیر ۱۴۰۱)، روسیه و اوکراین توافق غلات دریای سیاه را امضا کردند، توافقی که با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه انجام شد.

این توافق به کشتی‌های باری اجازه می‌دهد از دریای سیاه، در امتداد کریدوری به طول ۳۱۰ مایل دریایی و عرض ۳ مایل دریایی، به و از بنادر «اودسا»، «چورنومورسک» و «یوژنی-پیودنیی» عبور کنند.

حرکت اولین محموله غلات در اوایل آگوست ۲۰۲۲ آغاز شد.

تاکنون چه مقدار غلات صادر شده است؟

مرکز هماهنگی مشترک سازمان ملل که این طرح را اجرا می‌کند، می‌گوید که از زمان شروع صادرات، ۳۲ میلیون تن مواد غذایی و همچنین کود از اوکراین حمل شده است. 

در ژوئن ۲۰۲۳، اوکراین کمتر از ۱.۴ میلیون تن مواد غذایی صادر کرد.

۹ ماه قبل، این کشور حدود ۴ میلیون تن در هر ماه صادر می‌کرد.

این تا حدی به این دلیل است که کشاورزان اوکراینی به دلیل درگیری‌های مداوم در بخش‌های بزرگی از کشور، تولید کمتری دارند. 

با این حال، دولت اوکراین ادعا می‌کند که روسیه همچنین حرکت کشتی‌های باری را که برای بارگیری محصولات غذایی به بنادر می‌رفتند، با کندی مواجه کرده و آن‌ها را برای بازرسی تسلیحات متوقف می‌کند.

مواد غذایی اوکراین به کجا صادر می‌شوند؟

به گزارش «رویترز»، سازمان ملل می‌گوید که از میان تمام محصولات غذایی که اوکراین تحت توافق غلات صادر کرده ۴۷ درصد به «کشور‌های با درآمد بالا» از جمله اسپانیا، ایتالیا و هلند رسیده است؛ ۲۶ درصد به «کشور‌های با درآمد متوسط رو به بالا» مانند ترکیه و چین رفته‌اند؛ ۲۷ درصد هم به «کشور‌های کم درآمد و متوسط پایین» مانند مصر، کنیا و سودان رفته‌اند.

«ولادیمیر پوتین» از اوکراین به دلیل عدم صادرات بیشتر مواد غذایی به کشور‌های در حال توسعه انتقاد کرده است. 

اما سازمان ملل مدعی است که توافق غلات به نفع مردم سراسر جهان بوده، زیرا محصولات غذایی بیشتری را وارد بازار جهانی کرده و در نتیجه قیمت‌های جهانی را کاهش داده است. 

انتهای پیام/