نخستین نشست مشترک استادان حوزه و دانشگاه در موضوع تحقق تحول در علوم انسانی

خبرگزاری میزان - به گزارش روابط عمومی، نخستین نشست از مجموعه نشست‌های تخصصی مشترک استادان حوزه و دانشگاه در موضوع تحقق تحول در علوم انسانی، «باید‌ها و نباید‌های تحقق تحول علوم انسانی»، به همت پژوهشکده تحول علوم انسانی دانشگاه علامه طباطبائی با حضور عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، مرتضی فرهادی، استاد تمام جامعه شناسی و مردم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، علی مصباح یزدی، دانشیار موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، رضا سلیمان حشمت، دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی، ابوالقاسم فاتحی، رئیس پژوهشکده تحول علوم انسانی دانشگاه علامه طباطبائی و جمعی از استادان، صاحب نظران و پژوهشگران علوم انسانی در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

معتمدی در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه علوم انسانی که امروزه ما در دانشگاه‌ها داریم، بیشتر محصول تحقیقات و نظریه پردازان غربی است، افزود: وقتی این نظریه پردازان غربی علوم انسانی را تولید و منتشر می‌کنند، ادعا دارند که علوم انسانی تولید شده آنها، علوم انسانی جهانی است و بر این مسئله تاکید می‌کنند و فرآیند‌هایی را تعریف می‌کنند تا این علوم در شکل جهانی خود باقی بماند.

وی ادامه داد: با وجود همه تلاش‌های انجام شده، در سال‌های اخیر، نهضت‌هایی در دنیا با عنوان نهضت دانش بومی شکل گرفته است که در این نهضت، اقتضائات و مسائل حوزه علوم انسانی، انسان را به دلیل فرهنگ محور بودن و جامعه محور بودن، متفاوت از پدیده‌های طبیعی می‌داند. در این نهضت انسان شرایطی را دارد که در بافت و اجتماع مختلف رفتارش معانی متفاوت پیدا می‌کند و مطالعه آن نیازمند توجه به مسائل فرهنگی، اقلیمی و اجتماعی است. 

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه ما در ایران دانش بومی را از دو منظر محلی-منطقه‌ای و آموزه‌های اسلامی می‌توانیم نگاه کنیم، افزود: علوم اسلامی که در فرهنگ اسلامی و ایرانی وجود دارند، زمینه معرفتی را فراهم می‌کنند؛ بنابراین وقتی بتوانیم دانش بومی خود را که متاثر از دانش مردم و معارف اسلامی است، گسترش دهیم نه تنها در مقابل دانش جهانی و دانش فعلی نایستاده ایم بلکه به غنای آن کمک کرده ایم.

وی ادامه داد: یک وجه تحول علوم انسانی، توجه به مبانی علوم انسانی است و تعریف انسان است. بر اساس الگو‌های مسلطی که در علوم مطرح بود، زمانی الگوی اثبات گرایی، انسان را پدیده‌ای در جهت سایر پدیده‌های طبیعی می‌دانست و معتقد بود همان گونه که سنگ و گیاه قابل مطالعه است، انسان نیز قابل مطالعه است و تمام ویژگی‌های مطالعات تجربی و آزمایشی را برای انسان هم تجویز می‌کرد. خیلی زود در غرب الگوی جدیدی با عنوان الگوی تعبیری- تفسیری مطرح شد که در آن گفته شد انسان مانند پدیده‌های طبیعی نیست بلکه انسان یک موجود معناساز، معناکاو و یک موجودی متفاوت است؛ بنابراین نمی‌توانیم انسان را مانند دیگر پدیده‌ها مطالعه کنیم.

 معتمدی تصریح کرد: اینکه انسان چه ویژگی‌هایی دارد و اینکه انسان در بستر‌های مختلف چه رفتار‌هایی دارد، موضوعاتی هستند که حتی در کتاب‌های مرجع علمی غربی هم به خوبی انعکاس پیدا کرده است و دیگر آن حالت سرسختی نسبت به اینکه ما فقط دانش را همان دانش تولید شده غرب می‌دانیم، وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه نهضت‌هایی که در کشور‌هایی مانند کره جنوبی، ژاپن و هند آغاز شد نشان می‌دهد که موضوع تحول در علوم انسانی وجه سیاسی ندارد بلکه وجه علمی و منطقی دارد، تاکید کرد: امیدواریم با کمک استادان و صاحب نظران در این نشست‌ها بتوانیم این وجوه را بیشتر بشناسیم و از دل این وجوه به تولیدات و رهیافت‌هایی دست پیدا کنیم که ما را به مسیری برای کمک به غنای دانش بشری هدایت کند.

انتهای پیام/