قیمت واقعی برق چقدر است؟
کارشناسان اقتصاد انرژی میگویند در محاسبه و تعیین قیمت کنونی برق، تنها هزینه سرمایه گذاری اولیه و هزینه بهره برداری نیروگاهها بدون احتساب قیمت واقعی سوخت و هزینه آلایندگی زیست محیطی در نظر گرفته میشود در حالی که باید این رویه اصلاح شود.
خبرگزاری میزان - 
به گزارش گروه فضای مجازی ،رضا اردکانیان وزیر نیرو بارها بر برقراری عدالت در محاسبه بهای مصرف آب و برق مشترکان تاکید کرده و بر این باور است که تعیین نرخ تکلیفی در صنعت آب و برق به معنی دادن یارانه بیشتر به مشترکان پرمصرف است که یک بی عدالتی محض بوده و روی خدمت رسانی اثر میگذارد.
در این پیوند کارشناسان اقتصاد انرژی در نشستی با موضوع «قیمت واقعی برق و یارانههای انرژی» که به میزبانی پایگاه خبری زیست آنلاین برگزار شد، به تحلیل بهای واقعی برق در اقتصاد ایران پرداختند و بر ضرورت بازنگری در رویه کنونی با هدف تحقق عدالت تاکید کردند.«محمد ابراهیم رئیسی» کارشناس بخش اقتصاد انرژی در این نشست هزینه هر کیلووات ساعت برق حرارتی را معادل هفت هزار و ۲۱۰ ریال ذکر کرد و گفت: درست است که امروزه موضوع یارانههای سوخت بیشتر در بخش حمل و نقل مطرح است، اما باید بدانیم که این یارانهها در بخشهای دیگری از کشور نیز مورد استفاده قرار میگیرند، که بخش برق کشور یکی از مهمترین آنها است.
وی ادامه داد: یارانهها میتوانند در صورت تعیین مقدار دقیق آنها و نظام توزیع مناسب بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان سبب بهبود کیفیت تولید و رفاه مصرف کنندگان شود. ولی واقعیت موضوع این است که آیا به راستی وجود این یارانهها توانسته تا به هدف اصلی خود دست پیدا کند؟رئیسی در ادامه تشریح کرد: اکنون بیش از ۹۲ درصد از برق کشور از نیروگاههای فسیلی تامین میشود؛ این نیروگاهها در سال گذشته برابر با ۲۸۸ میلیارد کیلووات ساعت برق وارد مدار کرده اند که برای تولید آن ۶۹ میلیارد متر مکعب از گاز طبیعی (عمدهترین سوخت مصرفی نیروگاههای کشور)، پنج میلیارد لیتر گازوئیل و در حدود چهار میلیارد لیتر مازوت به مصرف رسیده است.به عقیده این کارشناس بخش انرژی، این نیروگاهها سالانه ۳۲ درصد از مصرف کل گاز کشور را به خود اختصاص میدهند.وی اضافه کرد: بر اساس آخرین آماری که در آمارنامه تفصیلی صنعت برق در سال ۱۳۹۶ منتشر شد، به ازای هر کیلو وات ساعت برق حرارتی حدود ۲۴۱ هزارم متر مکعب گاز، ۱۷ هزارم متر مکعب گازوییل و ۱۳ هزارم لیتر مازوت مصرف میشود. برای محاسبه یارانههای هرکیلووات ساعت برق باید اثر یارانهها را از قیمت سوخت حذف کرد.
«اکنون قیمت سوخت مصرفی گاز طبیعی در نیروگاهها تنها ۶۰۰ ریال به ازای هر مترمکعب محاسبه و به ازای هر لیتر مازوت و گازوئیل تحویلی هم در حدود سه هزار و ۵۰۰ ریال دریافت میشود.»کارشناس بخش اقتصاد انرژی گفت: به منظور حذف اثر یارانهها بر قیمت سوخت، در خصوص سوختهای مایع میتوان از قیمت پایه (فوب) خلیج فارس استفاده کرد؛ این مقادیر در هنگام تهیه پروژه تعیین قیمت واقعی برق نیروگاههای حرارتی، برابر با ۶۲ سنت بر لیتر برای گازوئیل و ۶۰ سنت بر لیتر برای نفت گاز بوده، اما پرسش این است که قیمت اقتصادی گاز را چگونه باید محاسبه کرد.وی با اعلام اینکه داستان قیمت گاز در ایران داستان پیچیدهای است، اظهار داشت: ما گاز را به مصارف مختلف میرسانیم و هر کدام از آنها میتواند یک معیار باشد برای اینکه ما هزینه فرصت گاز را استفاده کنیم، بهترین روش مطالعه فرصتهای مختلف استفاده از این منبع انرژی اعم از تزریق به چاههای نفت، قیمت صادراتی، قیمت وارداتی، قیمت آن به عنوان خوراک پتروشیمیها و ظرفیت آزاد شده برای امکان صادرات نفت است.
رئیسی اظهار کرد: گاز به عنوان خوراک به بخش پتروشیمی اختصاص مییابد و از آن تولیدات پتروشیمی متنوعی به دست میآید؛ برای قیمت خوراک پتروشیمی فرمولی وجود دارد که براساس آن قیمت گاز خوراک پتروشیمی بین ۱۰.۷ تا ۱۳ سنت دلار به ازای هر متر مکعب است.این کارشناس اقتصاد انرژی به بحث صادرات گاز اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر، بیشترین قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه و معادل ۴۹ سنت بوده که البته به علت اعتراضهای اخیر، درصدی از آن کاهش یافته و به حدود ۲۳ سنت رسیده است.رئیسی یادآور شد: در ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید دولت ملزم است به میزان صرفه جویی در سوخت، مبلغی به سرمایه گذاران در طرحهایی که به کاهش استفاده از سوخت منجر میشود، پرداخت کند که این قیمت در طرح افزایش کارایی موتورخانهها برابر با ۱۳ سنت بوده است.وی تاکید کرد: میزان صرفهجویی شده سوخت در هر کیلووات ساعت با تبدیل به بشکه نفت میتواند معیار مناسبی برای هزینه فرصت گاز در کشور باشد.
به عقیده این کارشناس اقتصاد انرژی، اگر میزان انرژی که امروز در کشور مصرف میشود به بشکه نفت تبدیل شود، عدد قابل توجهی به دست میآید؛ هر ایرانی سالانه معادل ۱۴ تا ۱۶ بشکه نفت انرژی مصرف میکند که اگر این رقم را در جمعیت ۸۲ میلیونی کشور ضرب کنیم، معادل تولید ۳.۵ بشکه نفت در روز است؛ یعنی تقریباً معادل تولید روزانه نفت در کشور، انرژی مصرف میکنیم.رئیسی اظهار داشت: البته بخشی از انرژی مورد نیاز کشور از طریق گاز تامین میشود که صادرات آن ساختار مشکلی، چون صادرات نفت ندارد و بنابراین هرچه امکان استفاده از گاز بیشتر شود، ظرفیت بیشتری در بخش نفت آزاد میکند یعنی امکان صادرات بیشتر نفت فراهم میشود.وی در ادامه گفت: سوخت مصرفی برای هرمگاوات ساعت برق در کشور معادل با یک و ۶۵ صدم بشکه نفت است؛ با فرض قیمت هر بشکه نفت برابر ۶۹ دلار ارزش تولید یک مگاوات ساعت برق بر اساس بشکه نفت مصرفی برابر با ۱۱۴ دلار است. با تقسیم این مقدار بر میزان گاز صرفه جویی شده معادل، برای تولید یک مگاوات ساعت برق معادل برابر با ۲۷۱ متر مکعب، هزینه فرصت هر مترمکعب گاز معادل ۴۲ سنت به دست میآید.
وی توضیح داد: با این اوضاف با فرض احتساب قیمت ۱۳ سنت برای گاز طبیعی و قیمتهای ۶۲ سنت برای هرلیتر گازوئیل و ۶۰ سنت برای هر لیتر مازوت، قیمت سوخت مورد استفاده برای هر کیلووات ساعت برق با حذف یارانهها برابر با ۴۳۲۰ ریال خواهد بود.این کارشناس انرژی تاکید کرد: نرخ برابری دلار نیز براساس قیمت هفته آخر شهریور ۱۳۹۷ (تاریخ تهیه این محاسبات) ۸۶ هزار و ۶۵۸ ریال در نظر گرقته شده است.رئیسی اظهار داشت: البته برای تعیین هزینه تمام شده واقعی برق نیروگاههای حرارتی دو جزء دیگر را هم باید به این قیمت اضافه کرد که شامل هزینههای سرمایه گذاری اولیه و نگهداری و بهره برداری و همچنین هزینههای زیست محیطی است.به عقیده وی، بر اساس محاسبات انجام شده با توجه به ترکیب نیروگاههای کشور، هزینه سرمایه گذاری و نگهداری و بهره برداری برق حرارتی به ازای هر کیلووات ساعت یک هزار و ۵۷۰ ریال و هزینههای زیست محیطی آن یک هزار و ۳۲۰ ریال محاسبه شده است. به این ترتیب هزینه هر یک کیلو وات ساعت برق حرارتی هفت هزار و ۲۱۰ ریال خواهد بود.
** بی عدالتی در توزیع یارانه پنهان برق
«جواد نوفرستی» محقق و کارشناس حوزه اقتصاد انرژی نیز در این نشست گفت: برق با هزینههای کلان بیت المال تولید میشود و با کمترین اعداد و ارقام ممکن به صورت نابرابر و ناعادلانه در اختیار مشترکان و افراد قرار میگیرد؛ به بیان شفافتر افراد به صورت ناعادلانه و نابرابر از یارانه برق بهره مند میشوند.نوفرستی ادامه داد: زمانی که ایده کارت انرژی در اسفند ۹۲ ارائه شد، اولویت با انرژی مصرفی بخش خانگی بود؛ در واقع باید گفت که بخش خانگی و غیر مولد، جایی است که انرژی را میسوزاند و به طور عمده هدر میرود.وی تاکید کرد: خروجی این روش، رفاه و آسایش مردم نیست، اما چون در این زمینه طی فرایند اشتباهی «یارانه پنهان» تعلق میگیرد، مردم هیچگاه ارزش واقعی یک متر مکعب گاز یا یک کیلووات ساعت برق را لمس نمیکنند.
رئیس انجمن جامعه ایمن کشور بیان کرد: ایده آلترین شکل توزیع یارانه ها، در قالب کارت اعتباری یارانه انرژی برابر است، که میتواند به کاملترین شکل ممکن تمام افراد را از یک سطح برابر و عادلانه از یارانه بهرهمند گرداند.نوفرستی افزود: باور اجتماعی در سطوح تصمیم ساز و تصمیم گیر جامعه به قیمت واقعی یا «ارزش اقتصادی و اجتماعی برق» موضوعی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته و این امر موجب شده هر کیلووات ساعت برق با کمترین نرخ ممکن عرضه شود.وی در مورد میزان یارانه پنهان به ازای مصرف کیلووات ساعت برق گفت: اگر ارزش هر کیلو وات ساعت برق را چهار هزار ریال در نظر بگیریم، خانواری که ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه برق مصرف میکند از یارانه پنهانی معادل ۳۵۱ هزار ریال در ماه بهره مند میشود.این محقق و کارشناس در حوزه اقتصاد انرژی گفت: پرمصرفها چند برابر بیشتر از کم مصرفها و مشترکان زیر الگوی مصرف از یارانه انرژی برخوردارند و این یعنی مشترکان محروم و کم مصرف بدون آنکه مطلع باشند در پرداخت این هزینهها یعنی از جیب آنها به نفع پرمصرف ها، سهیم هستند.
** افزایش قیمت برق در ساعتهای اوج مصرف
«ایرج مهر آزما» مشاور مرکز پژوهشهای مجلس نیز در این نشست گفت: برق در ابتدا در ایران خصوصی بود و توسط مالکان نیروگاهها و شهرداریها عرضه میشد. این موضوع تا برنامه سوم توسعه ادامه یافت، ولی در برنامه سوم و بخصوص چهارم با شکل گیری توانیر و برقهای منطقه ای، برق دولتی شد.مشاور مرکز پژوهشهای مجلس ادامه داد: در سال آینده به هشت هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی نیاز داریم که یکی از راه حلها افزایش قیمت برق در ساعات اوج مصرف است.وی افزود: با این کار کسی که در ساعات اوج مصرف برق مصرف میکند، مبلغ بالاتری را خواهد پرداخت و کنتور سه زمانه برای کسانی که مصرف آنها در زمان اوج مصرف بالاست، در نظر گرفته میشود که البته این راهکار تنها برای کوتاه مدت در نظر گرفته شده است.به گفته وی، همچنین با بهینه سازی میتوان مقداری زیادی از این نیاز را کاهش داد.
** فقدان شفافیت قیمت برق، عامل مشکلات صنعت برق
«پگاه پاشا» کارشناس پژوهش سندیکای شرکتهای تولیدکننده برق نیز در این نشست گفت: محاسبه قیمت تمام شده تا زمانی که بهای اجزای تشکیل دهنده هزینه تولید برق شفاف و ثابت نباشند، به راحتی امکان پذیر نیست. برای مثال هزینه سوخت نیروگاهها در سالهای اخیر بسیار متغیر بوده است و این مساله اثر مستقیم بر هزینه تمام شده تولید برق دارد.وی در مورد اثر تغییرات بی برنامه در قیمت سوخت نیروگاهها افزود: از یک طرف به دلیل افزایش بازدهی، خواستار نیروگاههای سیکل ترکیبی در کشور هستیم و از سوی دیگر هزینه سوخت نیروگاهها در شرایط حاضر بسیار اندک و در واقع نزدیک به صفر است.به گفته وی، با این نرخ، صرفه جویی در سوخت و افزایش راندمان نیروگاه توجیه اقتصادی نخواهد داشت، زیرا محاسبه هزینه تمام شده تولید برق با نوع و راندمان نیروگاههای فعال در ارتباط است.پاشا در خصوص حذف یارانه انرژی گروههای پرمصرف و اختصاص درآمد ناشی از آن به طرحهای بهینه سازی گفت: مبحثی که کمتر در این نشست مورد توجه قرار گرفت، آن است که نیروگاههای تولید برق خصوصی نزدیک به ۶۰ درصد تولید برق کشور را به خود اختصاص داده اند و رقمی در حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارند در حالی که در تابستان ۹۷ با تمام قدرت برای تامین برق شبکه همکاری کرده اند.
**حذف یارانهی انرژی، راه حل خاموشیهای پیش رو
در ادامه این نشست، «نگین بهشت کار» عضو کارگروه ترویج انجمن انرژیهای تجدید پذیر گفت: نخستین پیش نیاز برای اینکه بتوانیم نقشه راه مناسبی برای حذف یارانه به سوختهای فسیلی در تولید برق فراهم کنیم، رسیدن به اجماع در این زمینه است.وی ادامه داد: صنعت برق تنها در صورتی میتواند به وضعیت قابل قبولی برسد که قیمت تمام شده برق واقعی و اقتصادی باشد.به عقیده این کارشناس بخش انرژی، شیوه کنونی یعنی اختصاص یارانه به سوخت نیروگاهها و برق، هیچگاه امکان سرمایه گذاری اصولی و درستی در انرژیهای تجدید پذیر و یا حتی در نیروگاههای حرارتی ایجاد نخواهد کرد و حتی سبب افزایش راندمان نیروگاهها نیز نخواهد شد.
بهشت کار گفت: در محاسبه و تعیین قیمت کنونی برق، تنها هزینه سرمایه گذاری اولیه و هزینه بهره برداری نیروگاهها بدون احتساب قیمت واقعی سوخت و هزینه آلایندگی زیست محیطی در نظر گرفته شده است؛ در صورتی که این دو مورد نیز در نظر گرفته شود، از حاصل جمع این موارد میتوان دریافت که قیمت برق، قیمتی بسیار بالاتر از آن چیزی است که اکنون در نظر گرفته شده است.وی افزود: متوسط بازدهی نیروگاههای کشور ۳۸ درصد است و راندمان نیروگاههای گازی حتی به زیر ۲۰ درصد نیز میرسد؛ این درحالی است که نیروگاههای سیکل ترکیبی که در دنیا وجود دارند از راندمان بالای ۶۰ درصد برخوردارند.
به گزارش گروه فضای مجازی ،رضا اردکانیان وزیر نیرو بارها بر برقراری عدالت در محاسبه بهای مصرف آب و برق مشترکان تاکید کرده و بر این باور است که تعیین نرخ تکلیفی در صنعت آب و برق به معنی دادن یارانه بیشتر به مشترکان پرمصرف است که یک بی عدالتی محض بوده و روی خدمت رسانی اثر میگذارد.در این پیوند کارشناسان اقتصاد انرژی در نشستی با موضوع «قیمت واقعی برق و یارانههای انرژی» که به میزبانی پایگاه خبری زیست آنلاین برگزار شد، به تحلیل بهای واقعی برق در اقتصاد ایران پرداختند و بر ضرورت بازنگری در رویه کنونی با هدف تحقق عدالت تاکید کردند.«محمد ابراهیم رئیسی» کارشناس بخش اقتصاد انرژی در این نشست هزینه هر کیلووات ساعت برق حرارتی را معادل هفت هزار و ۲۱۰ ریال ذکر کرد و گفت: درست است که امروزه موضوع یارانههای سوخت بیشتر در بخش حمل و نقل مطرح است، اما باید بدانیم که این یارانهها در بخشهای دیگری از کشور نیز مورد استفاده قرار میگیرند، که بخش برق کشور یکی از مهمترین آنها است.
وی ادامه داد: یارانهها میتوانند در صورت تعیین مقدار دقیق آنها و نظام توزیع مناسب بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان سبب بهبود کیفیت تولید و رفاه مصرف کنندگان شود. ولی واقعیت موضوع این است که آیا به راستی وجود این یارانهها توانسته تا به هدف اصلی خود دست پیدا کند؟رئیسی در ادامه تشریح کرد: اکنون بیش از ۹۲ درصد از برق کشور از نیروگاههای فسیلی تامین میشود؛ این نیروگاهها در سال گذشته برابر با ۲۸۸ میلیارد کیلووات ساعت برق وارد مدار کرده اند که برای تولید آن ۶۹ میلیارد متر مکعب از گاز طبیعی (عمدهترین سوخت مصرفی نیروگاههای کشور)، پنج میلیارد لیتر گازوئیل و در حدود چهار میلیارد لیتر مازوت به مصرف رسیده است.به عقیده این کارشناس بخش انرژی، این نیروگاهها سالانه ۳۲ درصد از مصرف کل گاز کشور را به خود اختصاص میدهند.وی اضافه کرد: بر اساس آخرین آماری که در آمارنامه تفصیلی صنعت برق در سال ۱۳۹۶ منتشر شد، به ازای هر کیلو وات ساعت برق حرارتی حدود ۲۴۱ هزارم متر مکعب گاز، ۱۷ هزارم متر مکعب گازوییل و ۱۳ هزارم لیتر مازوت مصرف میشود. برای محاسبه یارانههای هرکیلووات ساعت برق باید اثر یارانهها را از قیمت سوخت حذف کرد.
«اکنون قیمت سوخت مصرفی گاز طبیعی در نیروگاهها تنها ۶۰۰ ریال به ازای هر مترمکعب محاسبه و به ازای هر لیتر مازوت و گازوئیل تحویلی هم در حدود سه هزار و ۵۰۰ ریال دریافت میشود.»کارشناس بخش اقتصاد انرژی گفت: به منظور حذف اثر یارانهها بر قیمت سوخت، در خصوص سوختهای مایع میتوان از قیمت پایه (فوب) خلیج فارس استفاده کرد؛ این مقادیر در هنگام تهیه پروژه تعیین قیمت واقعی برق نیروگاههای حرارتی، برابر با ۶۲ سنت بر لیتر برای گازوئیل و ۶۰ سنت بر لیتر برای نفت گاز بوده، اما پرسش این است که قیمت اقتصادی گاز را چگونه باید محاسبه کرد.وی با اعلام اینکه داستان قیمت گاز در ایران داستان پیچیدهای است، اظهار داشت: ما گاز را به مصارف مختلف میرسانیم و هر کدام از آنها میتواند یک معیار باشد برای اینکه ما هزینه فرصت گاز را استفاده کنیم، بهترین روش مطالعه فرصتهای مختلف استفاده از این منبع انرژی اعم از تزریق به چاههای نفت، قیمت صادراتی، قیمت وارداتی، قیمت آن به عنوان خوراک پتروشیمیها و ظرفیت آزاد شده برای امکان صادرات نفت است.
رئیسی اظهار کرد: گاز به عنوان خوراک به بخش پتروشیمی اختصاص مییابد و از آن تولیدات پتروشیمی متنوعی به دست میآید؛ برای قیمت خوراک پتروشیمی فرمولی وجود دارد که براساس آن قیمت گاز خوراک پتروشیمی بین ۱۰.۷ تا ۱۳ سنت دلار به ازای هر متر مکعب است.این کارشناس اقتصاد انرژی به بحث صادرات گاز اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر، بیشترین قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه و معادل ۴۹ سنت بوده که البته به علت اعتراضهای اخیر، درصدی از آن کاهش یافته و به حدود ۲۳ سنت رسیده است.رئیسی یادآور شد: در ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید دولت ملزم است به میزان صرفه جویی در سوخت، مبلغی به سرمایه گذاران در طرحهایی که به کاهش استفاده از سوخت منجر میشود، پرداخت کند که این قیمت در طرح افزایش کارایی موتورخانهها برابر با ۱۳ سنت بوده است.وی تاکید کرد: میزان صرفهجویی شده سوخت در هر کیلووات ساعت با تبدیل به بشکه نفت میتواند معیار مناسبی برای هزینه فرصت گاز در کشور باشد.
به عقیده این کارشناس اقتصاد انرژی، اگر میزان انرژی که امروز در کشور مصرف میشود به بشکه نفت تبدیل شود، عدد قابل توجهی به دست میآید؛ هر ایرانی سالانه معادل ۱۴ تا ۱۶ بشکه نفت انرژی مصرف میکند که اگر این رقم را در جمعیت ۸۲ میلیونی کشور ضرب کنیم، معادل تولید ۳.۵ بشکه نفت در روز است؛ یعنی تقریباً معادل تولید روزانه نفت در کشور، انرژی مصرف میکنیم.رئیسی اظهار داشت: البته بخشی از انرژی مورد نیاز کشور از طریق گاز تامین میشود که صادرات آن ساختار مشکلی، چون صادرات نفت ندارد و بنابراین هرچه امکان استفاده از گاز بیشتر شود، ظرفیت بیشتری در بخش نفت آزاد میکند یعنی امکان صادرات بیشتر نفت فراهم میشود.وی در ادامه گفت: سوخت مصرفی برای هرمگاوات ساعت برق در کشور معادل با یک و ۶۵ صدم بشکه نفت است؛ با فرض قیمت هر بشکه نفت برابر ۶۹ دلار ارزش تولید یک مگاوات ساعت برق بر اساس بشکه نفت مصرفی برابر با ۱۱۴ دلار است. با تقسیم این مقدار بر میزان گاز صرفه جویی شده معادل، برای تولید یک مگاوات ساعت برق معادل برابر با ۲۷۱ متر مکعب، هزینه فرصت هر مترمکعب گاز معادل ۴۲ سنت به دست میآید.
وی توضیح داد: با این اوضاف با فرض احتساب قیمت ۱۳ سنت برای گاز طبیعی و قیمتهای ۶۲ سنت برای هرلیتر گازوئیل و ۶۰ سنت برای هر لیتر مازوت، قیمت سوخت مورد استفاده برای هر کیلووات ساعت برق با حذف یارانهها برابر با ۴۳۲۰ ریال خواهد بود.این کارشناس انرژی تاکید کرد: نرخ برابری دلار نیز براساس قیمت هفته آخر شهریور ۱۳۹۷ (تاریخ تهیه این محاسبات) ۸۶ هزار و ۶۵۸ ریال در نظر گرقته شده است.رئیسی اظهار داشت: البته برای تعیین هزینه تمام شده واقعی برق نیروگاههای حرارتی دو جزء دیگر را هم باید به این قیمت اضافه کرد که شامل هزینههای سرمایه گذاری اولیه و نگهداری و بهره برداری و همچنین هزینههای زیست محیطی است.به عقیده وی، بر اساس محاسبات انجام شده با توجه به ترکیب نیروگاههای کشور، هزینه سرمایه گذاری و نگهداری و بهره برداری برق حرارتی به ازای هر کیلووات ساعت یک هزار و ۵۷۰ ریال و هزینههای زیست محیطی آن یک هزار و ۳۲۰ ریال محاسبه شده است. به این ترتیب هزینه هر یک کیلو وات ساعت برق حرارتی هفت هزار و ۲۱۰ ریال خواهد بود.
** بی عدالتی در توزیع یارانه پنهان برق
«جواد نوفرستی» محقق و کارشناس حوزه اقتصاد انرژی نیز در این نشست گفت: برق با هزینههای کلان بیت المال تولید میشود و با کمترین اعداد و ارقام ممکن به صورت نابرابر و ناعادلانه در اختیار مشترکان و افراد قرار میگیرد؛ به بیان شفافتر افراد به صورت ناعادلانه و نابرابر از یارانه برق بهره مند میشوند.نوفرستی ادامه داد: زمانی که ایده کارت انرژی در اسفند ۹۲ ارائه شد، اولویت با انرژی مصرفی بخش خانگی بود؛ در واقع باید گفت که بخش خانگی و غیر مولد، جایی است که انرژی را میسوزاند و به طور عمده هدر میرود.وی تاکید کرد: خروجی این روش، رفاه و آسایش مردم نیست، اما چون در این زمینه طی فرایند اشتباهی «یارانه پنهان» تعلق میگیرد، مردم هیچگاه ارزش واقعی یک متر مکعب گاز یا یک کیلووات ساعت برق را لمس نمیکنند.
رئیس انجمن جامعه ایمن کشور بیان کرد: ایده آلترین شکل توزیع یارانه ها، در قالب کارت اعتباری یارانه انرژی برابر است، که میتواند به کاملترین شکل ممکن تمام افراد را از یک سطح برابر و عادلانه از یارانه بهرهمند گرداند.نوفرستی افزود: باور اجتماعی در سطوح تصمیم ساز و تصمیم گیر جامعه به قیمت واقعی یا «ارزش اقتصادی و اجتماعی برق» موضوعی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته و این امر موجب شده هر کیلووات ساعت برق با کمترین نرخ ممکن عرضه شود.وی در مورد میزان یارانه پنهان به ازای مصرف کیلووات ساعت برق گفت: اگر ارزش هر کیلو وات ساعت برق را چهار هزار ریال در نظر بگیریم، خانواری که ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه برق مصرف میکند از یارانه پنهانی معادل ۳۵۱ هزار ریال در ماه بهره مند میشود.این محقق و کارشناس در حوزه اقتصاد انرژی گفت: پرمصرفها چند برابر بیشتر از کم مصرفها و مشترکان زیر الگوی مصرف از یارانه انرژی برخوردارند و این یعنی مشترکان محروم و کم مصرف بدون آنکه مطلع باشند در پرداخت این هزینهها یعنی از جیب آنها به نفع پرمصرف ها، سهیم هستند.
** افزایش قیمت برق در ساعتهای اوج مصرف
«ایرج مهر آزما» مشاور مرکز پژوهشهای مجلس نیز در این نشست گفت: برق در ابتدا در ایران خصوصی بود و توسط مالکان نیروگاهها و شهرداریها عرضه میشد. این موضوع تا برنامه سوم توسعه ادامه یافت، ولی در برنامه سوم و بخصوص چهارم با شکل گیری توانیر و برقهای منطقه ای، برق دولتی شد.مشاور مرکز پژوهشهای مجلس ادامه داد: در سال آینده به هشت هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی نیاز داریم که یکی از راه حلها افزایش قیمت برق در ساعات اوج مصرف است.وی افزود: با این کار کسی که در ساعات اوج مصرف برق مصرف میکند، مبلغ بالاتری را خواهد پرداخت و کنتور سه زمانه برای کسانی که مصرف آنها در زمان اوج مصرف بالاست، در نظر گرفته میشود که البته این راهکار تنها برای کوتاه مدت در نظر گرفته شده است.به گفته وی، همچنین با بهینه سازی میتوان مقداری زیادی از این نیاز را کاهش داد.
** فقدان شفافیت قیمت برق، عامل مشکلات صنعت برق
«پگاه پاشا» کارشناس پژوهش سندیکای شرکتهای تولیدکننده برق نیز در این نشست گفت: محاسبه قیمت تمام شده تا زمانی که بهای اجزای تشکیل دهنده هزینه تولید برق شفاف و ثابت نباشند، به راحتی امکان پذیر نیست. برای مثال هزینه سوخت نیروگاهها در سالهای اخیر بسیار متغیر بوده است و این مساله اثر مستقیم بر هزینه تمام شده تولید برق دارد.وی در مورد اثر تغییرات بی برنامه در قیمت سوخت نیروگاهها افزود: از یک طرف به دلیل افزایش بازدهی، خواستار نیروگاههای سیکل ترکیبی در کشور هستیم و از سوی دیگر هزینه سوخت نیروگاهها در شرایط حاضر بسیار اندک و در واقع نزدیک به صفر است.به گفته وی، با این نرخ، صرفه جویی در سوخت و افزایش راندمان نیروگاه توجیه اقتصادی نخواهد داشت، زیرا محاسبه هزینه تمام شده تولید برق با نوع و راندمان نیروگاههای فعال در ارتباط است.پاشا در خصوص حذف یارانه انرژی گروههای پرمصرف و اختصاص درآمد ناشی از آن به طرحهای بهینه سازی گفت: مبحثی که کمتر در این نشست مورد توجه قرار گرفت، آن است که نیروگاههای تولید برق خصوصی نزدیک به ۶۰ درصد تولید برق کشور را به خود اختصاص داده اند و رقمی در حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارند در حالی که در تابستان ۹۷ با تمام قدرت برای تامین برق شبکه همکاری کرده اند.
**حذف یارانهی انرژی، راه حل خاموشیهای پیش رو
در ادامه این نشست، «نگین بهشت کار» عضو کارگروه ترویج انجمن انرژیهای تجدید پذیر گفت: نخستین پیش نیاز برای اینکه بتوانیم نقشه راه مناسبی برای حذف یارانه به سوختهای فسیلی در تولید برق فراهم کنیم، رسیدن به اجماع در این زمینه است.وی ادامه داد: صنعت برق تنها در صورتی میتواند به وضعیت قابل قبولی برسد که قیمت تمام شده برق واقعی و اقتصادی باشد.به عقیده این کارشناس بخش انرژی، شیوه کنونی یعنی اختصاص یارانه به سوخت نیروگاهها و برق، هیچگاه امکان سرمایه گذاری اصولی و درستی در انرژیهای تجدید پذیر و یا حتی در نیروگاههای حرارتی ایجاد نخواهد کرد و حتی سبب افزایش راندمان نیروگاهها نیز نخواهد شد.
بهشت کار گفت: در محاسبه و تعیین قیمت کنونی برق، تنها هزینه سرمایه گذاری اولیه و هزینه بهره برداری نیروگاهها بدون احتساب قیمت واقعی سوخت و هزینه آلایندگی زیست محیطی در نظر گرفته شده است؛ در صورتی که این دو مورد نیز در نظر گرفته شود، از حاصل جمع این موارد میتوان دریافت که قیمت برق، قیمتی بسیار بالاتر از آن چیزی است که اکنون در نظر گرفته شده است.وی افزود: متوسط بازدهی نیروگاههای کشور ۳۸ درصد است و راندمان نیروگاههای گازی حتی به زیر ۲۰ درصد نیز میرسد؛ این درحالی است که نیروگاههای سیکل ترکیبی که در دنیا وجود دارند از راندمان بالای ۶۰ درصد برخوردارند.
منبع: ایرنا
: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *