مستند «برزخی‌ها»؛ تلنگری به عاملان توقیف فیلم‌های سینمایی

فیلم مستند «برزخی‌ها» که این روزها در جشنواره فیلم «سینما حقیقت» روی پرده رفته به دلایل توقیف در سینمای ایران پرداخته است؛ اینکه چه کسانی و با چه نگاهی باعث شروع توقیف‌ها در سینمای ایران شدند.

این مستند در راستای فیلم «برزخی‌ها» که در سال ۵۸ و ۵۹ ساخته شده است حرکت کرده و به دلایل توقیف این فیلم پرداخته است؛ فیلمی که به دلایل مخالفت افراطی‌های آن زمان با بازی فردین، ناصر ملک‌مطیعی، سعید راد و غیره پرداخته است؛ افراطی‌هایی که در سال‌های بعد از همین بازیگران برای مقاصد سیاسی که داشتند، استفاده کردند.

عارف افشار کارگردان مستند «برزخی‌ها» در این فیلم به گفت‌وگو با تنی چند از مسئولان آن زمان چه موافق و چه مخالف پرداخته و از نگاه آنها موضوع توقیف فیلم‌ها و آثار و پیامدهای این حرکت را بررسی کرده است.

نگاه رهبری را هم می‌توان در این فیلم دید که هنوز هم با برخورد قهری با هنرمندان مخالف‌اند و حتی در این آشوب‌های اخیر هم اشاره داشتند که روی اظهار نظر سینماگران و ورزشکاران حساس نباشید و هیچ کس را از سینمای ایران محروم نکنید. کسانی که خودخواسته می‌خواهند از این سینما جدا شوند، خود دانند اما نباید فضایی فراهم کرد که هنرمندان از سینما جدا شوند.

فیلم «برزخی‌ها» که در سال ۵۹ ساخته شده و روی پرده رفت، جزو فیلم‌های پرفروش بود که بعد از چند روز اکران با فشار گروه و اشخاصی که در آن زمان از بیرون وزارت ارشاد فشار می‌آوردند، از پرده به پایین کشیده شد. شاید اگر در آن روزها با فشار این اشخاص این فیلم از روی پرده پایین نمی‌آمد، اکنون شاهد فیلم‌هایی از هنرمندان قبل از انقلاب بودیم.

سینمای قبل انقلاب یا فیلم‌فارسی جزو جدانشدنی سینمای ایران است، اما بعد از انقلاب و به دلیل نگاه تندروهای آن زمان هیچ‌گاه سینماگران عرصه فیلم‌فارسی دیگر نتوانستند قد علم کنند و در غربت یا در ایران تسلیم مرگ شدند.

مستند «برزخی‌ها» را هم باید مسئولانی ببینند که هنوز هم پاسخگوی رفتار و تصمیم آن روزشان نیستند و هم مسئولان سینمایی امروز تا اشتباه و تندروی‌های گذشته را تکرار نکنند. افراطی‌های امروز می‌توانند با دیدن این فیلم کمی در کار خود تامل کنند تا به آینده کسانی همچون مخملباف دچار نشوند.