مجلس از توضیحات وزیر اقتصاد درباره «علت عدم اجرای پروژه طرح جامع مالیاتی» قانع نشد

زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش رسیدگی به سوال را قرائت کرد و گفت: نماینده سوال کرده است که علت عدم اجرای پروژه ملی طرح جامع مالیاتی پس از گذشت بیش از ۱۱ سال چیست و نقش شرکت‌های مشاور خارجی در این خصوص چگونه بوده است؟

وی ادامه داد: در اجرای ماده (۲۰۹) آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سؤال فوق در جلسه روز دوشنبه مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۶ کمیسیون اقتصادی، با حضور نماینده محترم سؤال کننده و وزیر محترم مطرح شد. در ابتدا خانم ربیعی سؤال خود از وزیر امور اقتصادی و دارایی را مطرح و بیان داشت که علت عدم اجرای پروژه ملی طرح جامع مالیاتی، با توجه به اهمیت مالیات در کشور پس از گذشت بیش از ۱۱ سال چیست و نقش شرکت‌های مشاور خارجی در این خصوص چگونه بوده است و چقدر هزینه برای این طرح صرف شده و در چه مرحله‌ای است؟

این نماینده مردم در مجلس دهم بیان داشت: در ادامه جلسه کرباسیان وزیر امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد برای من این سؤال مطرح است که اگر این طرح توسط جوانان کشور انجام می‌گرفت الان باید پاسخگو بودم، اگر هم به خارجی‌ها واگذار می‌شد باز هم باید پاسخگو باشم در این پروژه که یکسری از جوانان مملکت در حال انجام آن هستند و این پروژه در سازمان جهانی گمرک دارد مطرح می‌شود الان باید بیایم و پاسخگو باشم!

سعیدی تاکید کرد: وزیر در جلسه کمیسیون اقتصادی ادامه داد که در مورد این سیستم نیز می‌توانم یک ماه دیگر به صورت کامل نظر بدهم. جلساتی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات صورت پذیرفته، چون مطابق برنامه ششم توسعه وزارت مذکور مسئول نظارت بر این کار بوده و خوشبختانه کار‌های خوبی صورت پذیرفته است. متاسفانه در زمان انعقاد قرارداد به تحریم‌ها برخورد کردیم که مشکلاتی ایجاد کرد و منجر به این شد تا مسئولان اقدامات دیگری را انجام دهند در این مورد نیز آقایان طریقت و پناهی توضیحات تکمیلی را ارائه خواهند کرد.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی بیان داشت: همچنین خانم ربیعی اظهار داشت که در زمان تحریم یکسری رایانه و تجهیزات مورد نیاز در مقاطع مختلف وارد کشور شده است لطفا وضعیت کشور را در حال حاضر به صورت شفاف بیان کنید.

سعیدی ادامه داد: در ادامه آقای طریقت به نمایندگی از وزیر محترم ادامه داد در ابتدا میخواهم تعریف واحدی از طرح جامع داشته باشم این طرح یک تغییر رفتار بر مبنای فناوری اطلاعات است این یک تغییر پارادایمی است که معمولا هم مشکلات زیادی به همراه دارد که البته کمترین اشکال آن در حوزه فناوری است این تغییرات شامل ساختار، فرآیند، نیروی انسانی و فناوری است که طبیعتا نیازمند زمان خواهد بود که در همه جای دنیا نیز اثبات شده است. طرح به لحاظ تاریخچه در سال ۱۳۸۹ قرارداد آن برای ساخت اپلیکیشن که در واقع قلب نرم افزار است قطعی شد در ارتباط با ۳۲ پروژه توسط شرکت دی پویت پیش بینی شده بود تعدادی از آن‌ها کاملا به اتمام رسیده و تعدادی از آن‌ها نیز در دست اقدام است، ولی این بدان معنا نیست که طرح تمام شده یا به اتمام نرسیده است. نرم افزار اصلی قسمت‌های عمده آن ساخته شده است البته به دلایلی، بخشی از فرایند‌ها تغییر یافته بطوری که لایحه تقدیمی مؤدی محور است، ولی خروجی آن از مجلس شورای اسلامی پرونده محور است که خود باعث تغییر بسیاری در فرآیند‌ها است.

سعیدی گفت: در جلسه مطرح شد که در ارتباط با پروژه‌های زیرساخت در استان‌ها جداگانه تقدیم می‌شود که البته قسمت اعظم آن انجام پذیرفته است و قسمت‌هایی نیز با توجه به تغییرات اتفاق افتاده در تخصیص‌ها به تعویق افتاد. الان کلا زیرساخت ۱۰۰ اداره آماده است، در بخش پایگاه که قلب اقدامات است اطلاعات مؤدیان برگرفته از اطلاعات دقیق اقتصادی مرتبط که در حوزه‌های مختلف دیگر شکل می‌گیرد بوده و فقط بخشی از آن در سازمان مالیاتی است. نماینده وزیر در نشست کمیسیون اقتصادی توضیح داده است که اطلاعات بخش اظهارنامه و بخش‌های دیگر در بانک ها، شهرداریها، وزارت صنعت، معدن و تجارت تکمیل می‌گردد. الان خوشبختانه این پایگاه با ثبت ۹۰۰ میلیون رکورد یکی از بهترین پایگاه هاست که البته نقص این پایگاه در تأمین و تغذیه اطلاعات است و هم اکنون توانایی حسابرسی مبتنی بر ریسک را برای ما فراهم ساخته است. امروز می‌توانیم عملیات کنترل حسابرسی متقابل را نیز انجام دهیم در مورد مؤدیان پر ریسک نیز، تلاش بر این است که بتوانیم از این پایگاه کمک بگیریم.

سعیدی بیان داشت: همچنین عنوان شد در حوزه بعدی که مهم است بحث خدمت به مؤدیان است، امروز ۱۸ خدمت را با کمک ۲۶ سامانه به صورت الکترونیک انجام می‌دهیم و تلاش داریم ارتباط مؤدیان با حوزه حسابرسی و ممیزی به حداقل برسد که البته قابل حذف نیست. الان تمامی اظهارنامه ها، الکترونیکی مبادله می‌شود. مطمئن باشید که این طرح بزرگترین طرح تغییر تحول است در خصوص پیشرفت طرح در حوزه‌های مختلف از پیشرفت ۱۰۰٪ تا کمتر از ۹۰٪ پیشرفت این اتفاق افتاده است، یعنی بین ۸۰ تا ۹۰٪ و این پروسه ادامه دارد.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی یادآور شد: آقای پورابراهیمی در زمان رسیدگی به این سوال اعلام کرد که وزیر اقتصاد وضعیت و اقدامات خود را در این ۳۲ پروژه به تفکیک به کمیسیون اعلام کند. وی همچنین تاکید کرد که باید جایی که کاری از دست مجلس بر می‌آید اعلام کنید تا ما ورود کنیم بخشی هم لینک ارتباطی سایر دستگاه‌ها با سازمان است. می‌خواهم در بخش مرتبط به سازمان، به ما گزارش ارائه کنید (در این ۳۲ پروژه) و همچنین پاسخ دهید که این پروژه کی به اتمام می‌رسد؟ می‌دانیم که بخشی از فرار مالیاتی به دلیل عدم استقرار سامانه جامع نظام مالیات کشور است زمان را مشخص کنید و نیاز‌های بودجه‌ای را بیان کند.

سعیدی گفت: آقای طریقت در ادامه اظهار داشت بررسی‌ها نشان میدهد که این طرح جامع، نقش زیادی در روند ماموریت سازمان داشته است و بخش‌های زیاد آن عملیاتی شده است امروزه بسیاری از ظرفیت‌های ممیزی و حسابرسی مبتنی بر اطلاعات طرح جامع است بسیاری از رضایت‌ها ایجاد شده و بسیاری از تخلفات جلوگیری شده و این قطعا از ظرفیت‌های طرح جامع است. اما اینکه به نقطه مطلوب رسیده باشد اینگونه نیست؛ البته عمده‌ترین انتظارات از طرح جامع جلوگیری از فرار مالیاتی است. طرح جامع فقط یک ابزار است برای کمک به سازمان جهت رسیدن به اهداف.

نماینده مردم مبارکه در مجلس دهم بیان داشت: در ادامه نشست مطرح شد که از مهمترین اشکالات در اجرای این طرح بحث تحریم‌ها است که البته باعث انتقال به داخل گردیده که این از اتفاقات خوب است. الان اتمام ساخت توسط خود سازمان صورت می‌پذیرد. ما کمتر از یک هفته گزارش و پیشرفت را به مجلس شورای اسلامی ارائه خواهیم داد. البته این را هم باید اذعان داشت که ماموریت سایر دستگاه‌ها خیلی شفاف نیست. پورابراهیمی همچنین مطرح کرد نشستی با آقای وزیر، خانم ربیعی و کمیسیون تشکیل شود تا اگر ظرف یک هفته مسیر حرکت قانع کننده بود موضوع منتفی است و در غیر اینصورت سؤال به صحن برود. در پایان خانم ربیعی با عنایت به مطالعه گزارش سازمان امور مالیاتی کشور و طی مرقومه‌ای اعلام کردند سؤال مذکور جهت طرح در صحن علنی به هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی ارسال گردد، از رو این کمیسیون اقتصادی مستند به بند (۳) ماده (۲۰۹) آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی قلمرو سؤال را ملی تشخیص داده و گزارش سؤال جهت اعلام وصول در اولین جلسه علنی ارسال شد.

طبق گزارش خانه ملت، مسعود کرباسیان در نشست علنی امروز  مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال خدیجه ربیعی فرادنبه مبنی بر علت عدم اجرای پروژه ملی طرح جامع مالیاتی پس از گذشت بیش از ۱۱ سال، گفت: بی تردید اهداف این سامانه و طرح در سه بخش جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش درآمدها، کاهش هزینه‌های وصول مالیاتی و افزایش رضایت مودیان تعریف می‌شود. خوشبختانه اجرای این طرح در این مسیر گام برداشته است.

وی در بیان میزان تطابق اجرای این طرح با اهداف تعریف شده، ادامه داد: اجرای این طرح باعث شد که در حوزه دولت الکترونیکی در دو سال متوالی به عنوان سازمان و طرح برتر در بین کل طرح‌های کشور معرفی شود.

کرباسیان یادآور شد: افزایش رضایت مودیان براساس نظرسنجی صورت گرفته در رابطه با دولت الکترونیک، شناسایی مودیان جدید که بالغ بر ۲۰ هزار تومان به منابع درآمد از طریق جلوگیری از فرار مالیاتی افزوده است، مودیان جدید و کاهش رسیدگی با توجه به استفاده از مدیریت اریس به طرح‌های محدود شده، ۲۵ درصد مودیان و بقیه نیز در ارتباط با این مدیریت مورد ارزیابی قرار داده شده است.

وی تصریح کرد: از سال ۱۳۹۰ تاکنون که اجرای این طرح آغاز شده است، ۲۸ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی به همراه داشته و در سال ۹۶ نیز درآمد مالیاتی ۹۶ هزار میلیارد تومان بوده است که نشان می‌دهد در پناه اجرای این طرح درآمد‌ها ۴ برابر افزایش داشته است.

وزیر اقتصاد با اشاره به وضعیت پیمانکاران خارجی تاکید کرد: هم اکنون در کشور پیمانکار خارجی وجود ندارد چرا که از حدود یک سال گذشته آن‌ها خلع ید شده اند بنابراین این باعث افتخار است که بگویم در شرایط کنونی همه این اقدامات توسط تحصیل کردگان و متخصصان کشور انجام می‌شود و همین امر باعث خلع ید پیمانکاران شده و ضمانت نامه آن‌ها نیز در حال ضبط است.

کرباسیان افزود: این درست است که یک کندی در سیستم وجود داشته که شاید ناشی از عدم اتکاء به نیرو‌های داخلی بوده است همچنین استفاده از پیمانکاران خارجی به ارث رسیده که نتوانسته اند با نیرو‌های داخلی تعامل مثبتی داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه مجلس در برنامه ششم توسعه تمهیداتی پیش بینی کرده که وزارت ارتباطات نیز به عنوان عامل چهارم و ناظر در این موضوع همکاری داشته باشد که آن‌ها می‌توانند این گزارش را تائید کنند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد: طرح جامع مالیاتی از ۴ سامانه تشکیل می‌شود که عملا دارای ۱۴ ماژور و ۴۰ زیرسامانه بوده که تقریبا اجرایی شده است، اما هنوز نهایی نشده و براساس زمان بندی صورت گرفته در حال اجرا و دنبال شدن است.

کرباسیان بیان کرد: ۴ سامانه اصلی در اختیار پایگاه اطلاعاتی و مودیان مالیاتی است که می‌توان گفت: در این پایگاه اطلاعاتی بالغ بر یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون رکورد اطلاعاتی واریز شده که به پرونده مودیان وصل شده است در نتیجه بعد از مراجعه هر مودی می‌توان به رکورد‌های اطلاعاتی وی دسترسی پیدا کرد که این امر تاثیر بسزایی در استفاده از کاغذ دارد.

وی یادآور شد: این امر باعث شده که سال گذشته ۲ میلیون رکورد مالیاتی فاقد سوابق نظام مالیاتی شناسایی شود که وقتی اطلاعات را از بخش‌های مختلف بگیریم و در پرونده قرار دهیم اگر فردی فاقد پرونده باشد برای وی پرونده تشکیل می‌شود بنابراین از این طریق تاکنون ۲ میلیون نفر شناسایی شده اند، همچنین ۲۲ هزار فرار مالیاتی کشف شده است. ما از طریق این سامانه با ۲۲ وزارتخانه، سازمان و بانک نیز اتصال داریم.

وزیر اقتصاد افزود: دومین سامانه خدمات الکترونیکی مالیاتی است که منجر به این شده که ۴.۵ میلیون یا ۴۵ میلیون اظهارنامه به صورت الکترونیکی گرفته شود بنابراین هیچ اظهارنامه کاغذی در این سامانه گرفته نشده چرا که تمام مراحل ثبت نام، پرداخت تا اعتراض و شکایات هم به صورت الکترونیکی انجام شده است.

وی مطرح کرد: ما اگر بتوانیم سیستم موبایل محور را هم اضافه کنیم تا پایان سال جاری به سازمان ثبت هم وصل می‌شویم که از طریق آن مالیات نقل و انتقال و مالیات بر ارث نیز از طریق الکترونیک انجام خواهد شد.

وزیر اقتصاد افزود: سامانه سوم مدیریت فرآیند‌های درون سازمانی است که امسال ۱۰۰ درصد عملیاتی می‌شود و این در حالی است که تاکنون تنها ۳۰ درصد از آن عملیاتی شده بود بنابراین تحقق این مهم باعث می‌شود بتوانیم ارتباط با ارباب رجوع را نیز به صورت الکترونیکی انجام دهیم.

کرباسیان اظهار کرد: سامانه چهارم مدیریت ریسک و انتخاب الکترونیک برای حسابرسی است به این صورت که اگر ۲۵ درصد از مودیان برای حسابرسی توسط سامانه انتخاب شوند و حدود ۵۰ پارامتر و عامل تعیین می‌کنند که روی کدام یک از آن‌ها باید متمرکز شویم.

وی با اشاره به وضعیت پیمانکاران خارجی که در سوال ربیعی فرادنبه آمده است، تاکید کرد: انعقاد قرارداد با پیمانکاران خارجی در سال‌های ۸۹ و ۹۰ صورت گرفته و بعد از اعمال تحریم‌ها مشکلاتی ایجاد شد که باعث شد به سمت استفاده از نیرو‌های داخلی حرکت کنیم بنابراین در شرایط کنونی پیمانکاران خارجی خلع ید شده اند و ضمانت نامه آن‌ها نیز در حال ضبط شدن است بنابراین پیمانکار خارجی در کشور وجود ندارد ضمن اینکه این امر باعث شده که برای عملیاتی کردن طرح‌های خود با اتکا به نیرو‌های داخلی پیش برویم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در پایان ضمن تشکر از همکاری مجلس و کمیسیون اقتصادی تصریح کرد: امیدواریم که با تصویب قوانین مجلس بتوانیم مالیات ارزش افزوده صندوق فروش و مالیات مستقیم نیز در دستورکار قرار گیرد.