شرایط قانونی اشتغال بانوان

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، امروزه بانوان تحت حمایت‌های قانونی نشات‌گرفته از ارزش‌های انسانی در عرصه‌های گوناگون جامعه (اعم از فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی) فعالیت چشمگیری دارند؛ به نحوی که جایگاه و نقش اجتماعی آن‌ها در توسعه برنامه‌های عمومی جامعه غیرقابل انکار است.

مسائل پیرامونی مربوط به کار بانوان ، در قانون کار و قانون مدنی گفته شده است که ابتدا قانون مدنی را بررسی کرده و سپس مواد مربوط به قانون کار در مورد شرایط کار بانوان را با هم مرور می‌نماییم.

ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی: شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.

این ماده در واقع نشان دهنده‌ی تسلط و ریاست شوهر بر خانواده و به‌عنوان یکی از حقوق شوهر شناخته شده است. در این رابطه مرد باید ثابت کند که شغل همسر او، برخلاف مصلحت خانواده و آبروی زن و شوهر است.

این قاعده مربوط به شغل‌های مشروع قانونی زن است؛ یعنی در مواردی که زن شغل نامشروع یا بر خلاف قانون دارد، مرد در هر شرایطی حق دارد که زن را از آن شغل منع کند. مانند زمانی که زن به کار قاچاق یا خرید و فروش مواد مخدر اشتغال دارد و مرد برای مخالفت با شغل او نیاز به اثبات هیچ چیزی ندارد.

هیچ زن و شوهری نمی‌توانند قبل از ازدواج بر خلاف این حق مرد، با همدگیر توافق کنند؛ مثلا مرد نمی‌تواند به زنش بگوید هیچ وقت مانع شغل تو نمی‌شوم، چون این شرط نادرست است حتی در صورتی که مرد به زن قبل از ازدواج قول دهد که با شغل او راضی باشد، بعد از ازدواج حق دارد مانع اشتغال او به شغل نا مناسب شود.

مواد مربوط به قانون کار:

قانون کار ماده‌ی ۷۵: انجام کار‌های خطرناک، سخت و زیان آور و نیز حمل بار بیش از حد مجاز، با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی، برای کارگران زن ممنوع است. دستورالعمل و تعیین نوع و میزان این قبیل موارد با پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید.

بانوان به دلیل شرایط جسمی‌ و روحی متفاوتی که نسبت به آقایان دارند، از شرایط شغلی متفاوتی نسبت به آقایان برخوردار هستند. به عبارتی بانوان شرایط مناسب‌تری برخوردار هستند. البته ممکن است بگویید در دنیای واقعی چنین نیست! بله. منکر این واقعیت نیستیم که ممکن است بین قانون و اجرای آن فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد.

درآیین نامه کار‌های سخت و زیان آور مصوب ۱۳۷۱ و موارد نسبتا زیادی که در ماده ۲ آن آمده، شامل کار‌هایی می‌شود که خطرناک هم هستند و انجام آن‌ها برای زنان نیز ممنوع است. نقض و عدم رعایت هر یک از ممنوعیت‌های ماده ۷۵ قانون کار طبق ماده ۱۷۶ این قانون جرم است و مرتکب به پرداخت جریمه و در صورت تکرار به مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۱۸۰ روز محکوم خواهد شد.

اما سوالی که وجود دارد این است که منظور از مشاغل سخت و خطرناک که در این ماده اشاره شده، چه مشاغلی هستند؟

تعریفی که راجع به این قببل کار‌ها انجام می‌شود عبارتست از اینکه کار‌های سخت و زیان آور، کار‌هایی است که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به‌کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و ...، صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود.

برای تشخیص این قبیل کار‌ها می‌توانید به قوانین مربوطه مراجعه بفرمایید و بعضی از مصادیق نوع الف. و ب. مشاغل سخت و زیان‌آور و خطرناک را ملاحظه بفرمایید.