نشست تخصصی درآمدی بر حقوق ایران پیش از اسلام برگزار شد
به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، نشست علمی تخصصی درآمدی بر حقوق ایران پیش از اسلام به همت پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد.
دکتر صفر بیگزاده دراین رابطه اظهار کرد: توجه به تاریخچه حقوق باعث میشود که ما بتوانیم درباره آینده حقوق هم پیشبینی داشته باشیم، چون تاریخ به ما میآموزد که نگاه ما به آینده باید امیدوارانه و مثبت باشد.
وی گفت: تاریخ دانستن و تاریخشناسی باعث اعتماد به نفس میشود که نگرانی از آینده نداشته باشیم، زیرا تاریخ تجربههای خود را در اختیار تاریخشناسان قرار میدهد تا نگاهی شفافتر نسبت به آینده داشته باشند.
این وکیل دادگستری ادامه داد: ما در بیان تاریخچه حقوق به دوران یونان و امثال افلاطون و ارسطو اشاره میکنیم در حالیکه پیشینه حقوق یونان بخشی از خود ایران بوده است. به عبارت دیگر ما برای معرفی حقوق به یونان مراجعه میکنیم که خود زمانی بخشی از ایران بوده است لذا باید بدانیم که سهم ما از احکام امضایی چه مقدار است.
این دکترای حقوق خصوصی تصریح کرد: حقوق را باید بهعنوان بخشی از فرهنگ بدانیم و اگر نتوانیم یک فرهنگ را به عنوان یک سیستم تعریف کنیم و نتوانیم حقوق را به عنوان بخشی از آن معرفی کنیم در واقع نتوانستهایم از منافع این دو بهره ببریم.
بیگزاده خاطرنشان کرد: همانطور که ما در موضوعات مختلف خود را با دیگر کشورها مقایسه میکنیم و به عبارتی رنک خود را میسنجیم در نظام حقوق جهانی هم باید رنک خود را بدانیم. مثلا با تصویب قانون حمایت خانواده یا قانون مجازات اسلامی آیا رنک ما بالا رفته است یا پایین؟
وی گفت: ما وظیفه داریم این رنک را بشناسیم و اگر ندانیم در ورود ما به جامعه جهانی به مشکل برخواهیم خورد. ما در نظامهای حقوقی معاصر نظامهایی مانند کامنلا یا ... را داریم، اما باید این اطلاعات ما نسبت به قبلتر هم افزوده شود.
این وکیل دادگستری ادامه داد: ما اکنون میبینیم که نیاز داریم برای پیشرفت قوانین حقوقی خود به زبان انگلیسی، فرانسه یا عربی تسلط داشته باشیم، اما آیا مطالعات ما درباره پیش از اسلام هم است؟ که باید پاسخ داد نه تنها مطالعهای نداشتهایم بلکه مطالعات ما هم برگرفته از تحقیقات و تجربیات افراد غیرایرانی است.
این دکترای حقوق خصوصی ادامه داد: ما باید دانش خود را بومی کنیم نه اینکه از دیگران و غیربومیها برای تحقیقات خود استفاده کنیم. نباید به دانشمندان و حقوقدانان خارجی دائما مراجعه داشته باشیم. البته بخشی از این کار وظیفه دستگاههای ذیربط و برخی هم وظیفه دانشکدههای حقوق است.
بیگزاده گفت: یکی از کارکردهای مطالعاتی درباره حقوق پیش از اسلام آثاری است که این حقوق بر حقوق پس از اسلام داشته است مثلا در دوران پس از اسلام حقوق کنونی ما آثار زیادی از حقوق فقهی پس از اسلام دارد به عنوان مثال حتی در ترجمه کلمه «باب» لفظ «در» را داریم: یعنی «باب وکالت» همان «در وکالت» ما است؛ که در قوانین فعلی ما هم وجود دارد.
وی گفت: ما برای مطالعه درباره حقوق پیش از اسلام منابع زیادی در دورههای مربوط به قبل از ساسانی نداریم؛ اما در دورههای ساسانی نوشتههای ما فراوان است که این نوشته و متن به ما کمک میکند که بفهمیم در دوران ساسانی حقوق ما چه بوده است حتی بفهمیم که در دوران قبل از ساسانی حقوق ما چه ویژگیهایی داشته است.
بیگزاده توضیح داد: ایرانیها از ابتدای تاریخ دیندار بودهاند، اگر بپذیریم که زرتشت قدمت هزاران ساله دارد یعنی دین پیش از یهود داشتهایم و از آنجا نقش ما در حقوق مذهبی بسیار مهم خواهد بود.
این وکیل دادگستری خاطرنشان کرد: ما در دوران ساسانی حقوق را بهصورت فراوان میبینیم در این دوران اسناد مانند کتیبه صرفا مادی نیستند، چون ما در دوران ساسانی مکتوبات را هم داریم.
این دکترای حقوق خصوصی اظهار کرد: ما ترجمههای کتابهای خارجی را زیاد داریم و به آنها مراجعه میکنیم.
بیگزاده بیان کرد: اگر علومی که ما مدنظر داریم بومی شوند طبیعتا این علوم ملموستر خواهد شد و راحتتر پذیرفته خواهد شد.
وی در خصوص منابع تاریخی حقوق پیش از اسلام گفت: منابع تاریخی حقوقی پیش از اسلام به دو دسته سنگ نوشتهها و مکتوبات تقسیمبندی میشوند که آثار مورخان یونانی، آثار دینی زرتشتی و آثار مورخان مسلمان تقسیمات بخش مکتوب هستند.
این وکیل دادگستری گفت: مورخان یونانی در بیان تاریخ بسیار توضیح دادهاند، اما مشکل این است که آنها تاریخ را زیاد به داستان تبدیل کردهاند.
این دکترای حقوق خصوصی عنوان کرد: در دوران ساسانی که یک نظام کاملا مذهبی است میبینیم که هرچه هست بوی مذهب میدهد. پادشاهان ساسانی خود را پادشاهان دنیوی میدانند و نهاد روحانیت نقش مشاور را در این سلسله ایفا میکند.
بیگزاده توضیح داد:، اما در دوران هخامنشی جایی را نداریم که مذهبیها نقش اساسی در حکومت داشته باشند. این در حالی است که در دوران ساسانی این نقش بسیار برجسته است.
وی گفت: علت ارزشمند بودن مطالعات تاریخ حقوق پیش از اسلام چند چیز است. تبارشناسی تاسیسات حقوقی، تمییز احکام تاسیسی از امضایی، دو دلیل برای ارزشمند بودن این مطالعات هستند.
این وکیل دادگستری در پایان گفت: شناخت حقوق بهعنوان بخشی از فرهنگ و نیز نقش حقوق پیش از اسلام در حقوق دوران اسلامی از دیگر علل ارزشمند بودن این مطالعات است.
