عدم مشاهده سنگهای آسمانی در سقوط شهابسنگ قائمشهر
به گزارش گروه فضای مجازی ،در ساعت 8 و 30 دقیقه روز 7 تیرماه 1394 یک قطعه شهابسنگ یک کیلوگرمی در شهر فامنین استان همدان به یک خانه برخورد کرد و پس از برخورد و آسیب رساندن جزئی به سقف یک منزل مسکونی، تکه تکه و در اثر سوختن، مقداری از آن به خاکستر تبدیل شد. تکههای این شهاب سنگ برای بررسی بیشتر به آزمایشگاهی در همدان ارسال شد.
صاحب این خانه در آن زمان اعلام کرد: حدود ساعت 8 صبح صدای مهیب افتادن شیئی را در پشتبام میشنود که بر اثر آن مقدار کمی از گچ سقف فرو میریزد. وی همچنین میگوید: وقتی به آن دست زدم کمی داغ بود. این سنگ ایزوگام پشتبام را سوراخ کرد به سیمان رسید و تکههای کوچکی از آن هم به اطراف پخش شد.
این خبر نمونهای از برخورد شهابسنگ به زمین بوده است؛ ولی این، تنها رویداد در این زمینه نبوده است. بلکه اخباری از برخورد شهاب سنگ در سایر شهرهای کشور منتشر شده است که از جمله آن میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
"دقایقی قبل برخورد چند شهابسنگ به زمین در مناطقی در مرزهای سه استان قزوین، زنجان و همدان خساراتی به شهرهای بوئینزهرا، آوج و تاکستان زد".
"جسم نورانی در حدفاصل اشتهارد و نظرآباد در استان البرز سقوط کرد".
شهابسنگ البرز
"مناطقی در آوج، ابهر در استان زنجان و همچنین مجیدآباد و نظرآباد از برخورد شهابسنگ با زمین دچار آسیب شدهاند".
"سنگ نورانی در حوالی میدان آزادی تهران سقوط کرد".
شهابسنگها قطعه جامدی از بقایای به جای مانده از جرمهایی مانند دنبالهدارها، سیارکها یا شهابوارهها هستند که توانستهاند پس از گذر از اتمسفر و تحمل تأثیر آن، بر روی سطح زمین سقوط کنند. هنگامی که جرمی به جو وارد میشود، عوامل گوناگونی مانند اصطکاک، فشار و تعامل شیمیایی با گازهای اتمسفری باعث گرم شدن جرم و انتشار آن انرژی میشوند. سپس به یک شهابواره تبدیل میشود و یک آذرگوی را تشکیل میدهد که با عنوان شهابسنگ شناخته میشود.
شهابسنگ سقوط کرده در نزدیکی شهر مارکیسون استرالیا
به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران شهابسنگها در هر نقطه از کره زمین میتوانند سقوط کنند، ولی در بسیاری از گزارشهایی که از سقوط شهاب سنگها در ایران منتشر میشود، آثاری از بقایای این برخورد مشاهده نمیشود. نمونه آن سقوط شهابسنگ در قائمشهر است که تاکنون سنگهای آسمانی ناشی از این برخورد مشاهده نشده است.
شهابسنگها قادر به فرورفتن به هسته زمین نیستند
مسعود عتیقی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، با تاکید بر اینکه احتمال سقوط شهابسنگ در هر نقطه از کره زمین وجود دارد، افزود: ماهیت شهابسنگ از شهاب متفاوت است؛ چراکه شهابها ذرات میلیمتری و میکرومتری هستند که در فاصله 80 تا 150 کیلومتری با جو زمین برخورد میکنند.
وی با تاکید بر اینکه شهابها درخششی دارند، اظهار کرد: در مقابل شهابسنگها جرم و حجم قابل توجهی دارند و از انواع و منشاهای مختلفی هستند و زمانی که با جو زمین برخورد میکنند، میسوزند.
عتیقی اضافه کرد: در صورتی که ابعاد شهاب سنگها به قدری کوچک باشد که در جو بسوزند، به صورت غبار به زمین میرسند و به عنوان شهابسنگ دیده نمیشوند؛ ولی اگر جرم قابل توجهی از این اجرام آسمانی به زمین برسد میتواند با برخورد به زمین ایجاد حفره کند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان اینکه همیشه آثاری از برخورد شهابسنگ بر روی زمین باقی میماند، اضافه کرد: زمانی که برخورد شهابسنگی با زمین گزارش میشود، این طور نیست که به درون زمین رفته باشد؛ چراکه زمین صلب و جامد است و امکان فرو رفتن شهاب سنگها به پوسته زمین وجود ندارد.
به گفته وی، زمانیکه شهابسنگ به زمین برخورد میکند، باید در ابعاد کوچکتر از دهانه ایجادشده، سنگ آسمانی را مشاهده کرد.
تفاوت سنگهای آسمانی با سنگهای زمینی
عتیقی با اشاره به نحوه تشخیص سنگهای آسمانی از سنگهای معمولی، توضیح داد: از آنجایی که سنگهای آسمانی در جو میسوزند، لبههای تیز ندارند و صیقلی هستند و خلل و فرجی بر روی سطح آنها مشاهده میشود.
وی با اشاره به انتشار اخباری در زمینه برخورد شهاب سنگ در قائمشهر، خاطرنشان کرد: آنچه از گزارش مردمی ارسال کردیم، بیشتر شبیه ایجاد گودالی ناشی از انفجار بود تا برخورد شهابسنگ و گزارش و یا گزارشی از برخورد شهابسنگ وجود نداشت.
تصویر منتشر شده از برخورد شهابسنگ در قائمشهر
این محقق حوزه نجوم همچنین تاکید کرد: افراد معدودی اعلام کردند که در آسمان نوری مشاهده کردند، ولی بیشتر مردم اشاره به مشاهده جسم نورانی نکرده بودند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری با تاکید بر اینکه وقتی شهابسنگی در ابعادی در حال سوختن به زمین نزدیک میشود، باید این جسم آسمانی در آسمان نیز دیده شود، یادآور شد: رویداد قائمشهر در شبهنگام رخ داده است، از این رو باید سوختن این شهابسنگ در آسمان دیده میشد.
وی با بیان اینکه بعضا شهابسنگها در برخورد با جو چندین تکه میشوند، اضافه کرد: این شهابسنگها باید مشاهده میشدند که گزارشهای دقیقی از این رخداد منتشر نشده است.
عتیقی، مهمترین مساله در این رخداد را نبود آثار باقیمانده از شهابسنگ دانست و گفت: از عکسها و فیلمهای ارسالی هیچ آثاری از شهابسنگ حتی در ابعاد کوچکتر از حفره ایجادشده یافت نشد و حتی فردی از یافتن سنگهای آسمانی گزارشی منتشر نکرده است.
وی خاطرنشان کرد: از دید ما رویداد قائمشهر برخورد شهابسنگ به زمین نبوده است.
