مبعث پیامبر اکرم (ص) فرصت بعثت امت اسلامی در راستای تحقق تمدن اسلامی

گروه فرهنگی -مساله بعثت پیامبر اکرم (ص) عرصه عظیمی است که ابعاد آن در طول زمان بیشتر درک می‌شود، بعثت در واقع دعوت مردم به عرصه تربیت عقلانی، تربیت اخلاقی و تربیت قانونی در راستای عمل به قوانین و احکام اسلامی است. توجه به هر یک از این عرصه‌ها در جهت تکامل انسان‌ها به ایشان کمک می‌کند.

عرصه تربیت عقلانی مبعث به معنی استخراج نیروی خرد انسانی و حاکم قرار دادن تفکر بر اعمال انسان است و این امر از جمله مواردی است که در سرتاسر تعالیم قرآن کریم شاهد آن هستیم چنانکه در روز قیامت از زبان مجرمین می‌فرماید: «وَقَالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ» (ملک: ۱۰).

امام علی (ع) نیز درباره علت بعثت با اشاره بر همین عرصه می‌فرماید: «بَعَثَ فِیهِمْ رُسُلَهُ... لِیَستَأدُوهُم مِیثاقَ فِطرَتِهِ وَ یُذَکِروهُم مَنسِىَ نِعمَتِهِ... وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ» (نهج البلاغه: خطبه ۱) بنابراین اولین عرصه تربیتی بعثت، إثاره و برشوراندن قدرت تفکر است که به تقویت جامعه کمک می¬کند.

عرصه تربیت اخلاقی بعثت آنجایی است که می‌فرماید: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ»، اخلاق به مثابه هوای لطیفی است، اگر در یک جامعه وجود نداشته باشد، بخل ها، سوء ظن ها، حرص ها، هوا‌های نفسانی، جهالت ها، بغض‌های شخصی و... زندگی اجتماعی را سخت خواهد کرد. در قرآن کریم نیز تزکیه بعنوان رشد اخلاقی قبل از تعلیم آمده است «وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ» (جمعه: ۲) چرا که در زندگی اجتماعی بیشتر از تعلیم مورد نیاز انسان هاست.

عرصه سوم بعثت پیامبر (ص)، عمل به قوانین و احکام اسلامی است. پیامبر اکرم (ص)، اول عامل به احکام اسلامی است. از قول ام‏المؤمنین عایشه راجع به اخلاق و رفتار پیامبر (ص) نقل شده است «کان خُلقُه القرآن»؛ چیزی نبود که پیامبر اکرم (ص) به آن امر کند و خود از آن غافل باشد آیه قرآن نیز بر این امر اشاره دارد «آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ» (بقره: ۲۸۵) از طرفی پیامبر (ص) را «أُسوة نیکو» معرفی نموده و می‌فرماید: «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» (احزاب: ۲۹)، قطعا تأسی به ایشان، حرکت در مسیر اعتلای جامعه اسلامی را سرعت می‌بخشد. یکی از مسائلی که امت اسلامی در عرصه عمل به احکام و قوانین اسلامی باید از پیامبر (ص) پیروی نمایند؛ «وحدت» است و از آنجایی که در شرایط کنونی، هدف جبهه استکبار مقابله با اسلام به روش اختلاف‌افکنی است؛ وظیفه‌ی امّت اسلامی تنها این نیست که به یادبود بعثت پیامبر (ص) جشن برپا کند؛ این کار کوچک و کمی است نسبت به آنچه وظیفه‌ی اوست. دنیای اسلام امروز وظیفه دارد مانند خود پیامبر (ص)، روحی در این دنیا بدمد، فضای جدیدی ایجاد کند، راه تازه‌ای را باز کند. به عبارتی امت اسلامی باید احساس بعثت کند، خود را مبعوث بداند و در تحقق یک پدیده عظیم با نام «تمدن نوین اسلامی و مطلوب قرآنی» گامی بردارد. «وحدت مسلمین» محوری‌ترین ابزار تحقق این پدیده است. مبعث را می‌توان اینگونه نگاه کرد با احساس بعثت، آگاهانه و با بصیرت حرکت و اقدام کردن، بذر اختلاف افکنی‌های دشمن بی نتیجه خواهد بود.

منابع:
قرآن کریم
نهج البلاغه
شرح نهج ‏البلاغه‏ ابن ابى الحدید، ج. ۶، ص. ۳۴۰
 بیانات رهبر معظم در دیدار مردم خرم آباد ۳۰/۵/۱۳۷۰
بیانات رهبر معظم در بیانات در دیدار کارگزاران نظام به مناسبت عید مبعث ۷/۲/۱۳۸۰
 بیانات رهبر معظم در سالروز عید سعید مبعث‏۲۹/ ۰۴/ ۱۳۸۸
 بیانات رهبر معظم در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی ۹/۲/۱۳۹۲
بیانات رهبر معظم در دیدار با مسئولان نظام در کنفرانس وحدت اسلامی ۸/۱۰/۱۳۹۴
 بیانات رهبر معظم در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشور‌های اسلامی ۵/۲/۱۳۹۶

محبوبه سرمدی