خروج آمریکا از برجام حتی با وجود انتصاب «بولتون» قطعی نیست/ واشنگتن با خروج از برجام به سراغ حربه «تحریم - مذاکره» خواهد رفت / ادامه برجام توسط ایران و اروپا، سناریو مطلوب آمریکاست

فواد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی با اشاره به انتصاب «جان‌بولتون» و «مایک‌پمپئو» به سمت‌های مشاور امنیت ملی و وزارت خارجه آمریکا و تغییراتی که در نتیجه این انتصابات در سیاست خارجی واشنگتن اعمال خواهد شد، اظهار کرد: فراتر از قوه مجریه آمریکا، برداشت کلی از هیئت حاکمه این کشور، آن است که آنها نوعی منطق را در رفتارشان لحاظ می‌کنند؛ بدین معنا که سیاست‌هایشان را مبتنی بر تعریفی که از منافع ملی خود دارند اعمال می‌کنند.

وی ادامه داد: اگر پیش‌فرض فوق‌الذکر را بپذیریم به این نتیجه می‌رسیم که آمریکا به لحاظ منافع گسترده‌ای که از برجام کسب کرده، حاضر به خروج از آن نیست. می‌توان از ماجرای اختلاف «ترامپ» و «تیلرسون» به صحت این گزاره  پی‌برد.

ایزدی تصریح کرد: اختلاف ترامپ و وزیر خارجه معزولش که به هر حال از حزب جمهوریخواه بود نشان داد که حتی طیفی از جمهوری‌خواهان نیز به برجام و ادامه حضور آمریکا در این توافق‌نامه علاقمندند. بنابراین به اعتقاد من آمریکایی‌ها از برجام خارج نمی‌شوند مگر اینکه بدانند توافق بهتری در انتظار آن‌ها است.

تشریح مواضع دو طیف اکثریت و اقلیت در آمریکا پیرامون نوع نگرش به برجام
وی با تشریح مواضع دو طیف اکثریت و اقلیت در آمریکا پیرامون نوع نگرش به برجام گفت: در آمریکا یک اکثریتی وجود دارد که علاوه بر دموکرات‌ها طیفی از جمهوری‌خواهان نظیر تیلرسون نیز متعلق به آن هستند؛ این اکثریت معتقدند برجام توافق خوبی است و از آن جهت که متضمن منافع آمریکاست نباید از آن خارج شد؛ در مقابل طیف اقلیتی نیز در آمریکا وجود دارد که معتقدند باید از قِبل برجام، امتیازات بیشتری اخذ کرد که افرادی نظیر «جان بولتون» و «پمپئو» به این طیف تعلق دارند.

این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به سرانجام برجام با توجه به ترکیب جدید کارگزاران سیاست خارجی در آمریکا اظهار کرد: ترامپ در اواخر اردیبهشت ماه (اواسط می) موضع خود را در قبال برجام اعلام خواهد کرد. وی و تیم مشاورانش قصد دارند تا آن زمان به اروپایی‌ها فشار وارد کنند تا تغییرات مدنظرشان در برجام لحاظ شود. در صورت تحقق این امر آمریکا در برجام خواهد ماند؛ بنابراین خروج امریکا از برجام امری حتمی و صددرصدی نیست.

گزینه تحریم
وی ادامه داد: برنامه ترامپ و بولتون این است که اگر امتیازات مورد نظر خود را در قبال برجام اخذ کردند، حکم به ماندن آمریکا در این قراداد بدهند؛ در غیر اینصورت آمریکا را از برجام خارج کنند. با خروج آمریکا از برجام نیز به نظر می‌رسد آنها در گام بعدی مجددا به سراغ تحریم ایران بروند تا با این حربه به زعم خودشان مقدمات سرنگونی نظام حاکم بر ایران را فراهم آورند. این موضوعی است که جان‌بولتون به کرات در مواضع و یادداشت‌ها و سخنرانی‌هایش به آن تاکید کرده است.

ایزدی بیان داشت: به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها در استراتژی جدید خود چنین ترسیم کرده‌اند که اگر هدف مورد نظرشان مبنی بر سرنگونی نظام حاکم بر ایران با حربه تحریم محقق نشد، مجدداً بحث مذاکره را پیش بکشند و این بار امتیازات گسترده‌تری را از آنچه در مذاکرات منتهی به برجام رخ داد، طلب کنند و چنین اعلام کنند که امتیازات داده شده در برجام صرفاً متعلق به همان توافق است که ضمن دست نخورده ماندن باید وسیع‌تر نیز شود.

وی با اشاره به استراتژی صحیحی که اخیراً از جانب دولت اتخاذ شده، گفت: اخیراً آقای عراقچی به‌عنوان معاون وزیرخارجه اعلام کرده که «توافقی خارج از برجام در دسترس نیست و اگر آمریکا از برجام خارج شود ما هم از آن خارج می‌شویم»؛ این نوع موضع‌گیری و این نوع استراتژی، بسیار مطلوب است و پیام مشخصی را به طرف مقابل، بویژه واشنگتن مخابره می‌کند. البته مواضعی از این دست باید از جانب مقامی بالاتر از معاون وزیر خارجه اتخاذ شود.

این کارشناس مسائل آمریکا، خاطرنشان کرد: برای آمریکایی‌ها بسیار مطلوب است که از برجام خارج شوند و ایران این توافق‌نامه را با اروپایی‌ها ادامه دهد؛ یعنی از یک سو تمام محدودیت‌های برجامی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران باقی بماند و از سویی دیگر آمریکایی‌ها الزامی برای پایبندی به تعهدات برجامی‌شان نداشته باشند. قطعاً این یک سناریوی مطلوب برای واشنگتن است که مسئولان و مقامات ایران باید از طرح آن اجتناب کنند.