رتبه نخست ایران در تولید زعفران

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، ایران یکی از بزرگترین کشور‌های تولیدکننده زعفران در جهان است و هرساله ارز قابل توجهی از فروش این محصول گرانبها نصیب کشور می‌شود.

به همین منظور با علی حسینی عضو شورای ملی زعفران به گفت و گو مشروح پرداختیم تا از وضعیت تولید زعفران در سالی که گذشت باخبر شویم.

میزان: روند یکساله کشت زعفران را بپرسم و چقدردرسال گذشته تولید داشتیم و چه طرحی زیر کشت زعفران رفته است؟

حسینی: طبق آماری که وزارت جهاد کشاروزی منتشر کرده است، بیش از ۱۰۰ هزار هکتار سطح زیر کشت زعفران در دو استان خراسان رضوی و خراسان جنوبی که اغلب کشت زعفران در این شهر‌ها است وجود دارد، البته درکل کشور حدود ۱۰۷ هزار هکتار برآورد شده و تولید ما هم در مرز ۳۵۰ تن است یعنی حدود ۳۵۰ تن تخمین زده شده که البته متوسط تولید در هر هکتار ۳.۲ تا سه و نیم کیلو برآورد می‌شود که یک رقم بسیار کمی است نسبت به آنچه که ما انتظار داریم از یک هکتار زعفران کاری تولید شود.

میزان: برآوردتان برای تولید زعفران در سال آینده چطور است؟

حسینی: هر کسی که احساس مسئولیتی می‌کند باید در بخش کشاورزی آنطورکه شایسته است دست به کار شود تا بتوانیم عملکردمان را در واحد سطح بالا ببریم. با توجه به کمبود آبی که داریم و با توجه به نیاز کشاورزان که در واقع درآمدشان را بالا ببرند و نیاز آبی کمی که این محصول دارد توقع ما این است که ما این رقم ۳.۲ کیلوگرم درهر هکتار را که به اصطلاح الان تولید می‌شود حداقل به دو برابر افزایش دهیم.

این امر مستلزم آموزش‌های تخصصی، مراقبت‌ها و در واقع مسئولیت پذیری برای تولید بهتر این محصول و استفاده صحیح از منابع آبی کشور است.

اگر نگاهی به گذشته بیاندازیم حتی در ۳۰ سال گذشته که خشکسالی‌های پیاپی و کمرشکنی دراستان‌های خراسان جنوبی داشتیم آمار تولید در واحد سطح تقریبا دو برابر بوده است، اما درحال حاضر به نصف کاهش پیدا کرده است.

با اینکه سطح زیرکشت ما به سرعت درحال افزایش است، اما عملکرد ما روند کاهشی پیدا کرده است و باید بخش کشاورزی و متولیان این قضیه به این موضوع رسیدگی کنند که به تولید واقعی خود برسیم و امیدواریم با تولید اصولی تولید زعفران را به بیش از ۵۰۰ تن افزایش دهیم.

میزان: باتوجه به اینکه زعفران‌های تقلبی در بازار به وفور یافت می‌شوند توضیح بفرمایید که از چه زمانی وارد بازار شدند و اینکه از چه رنگی برای این زعفران استفاده می‌شود که اینقدر واقعی به نظر می‌رسد؟

حسینی: تقلب در زعفران مربوط به امسال یا سال گذشته و حتی ۱۰۰ سال گذشته هم نیست، مدتهاست که متقلبین و سودجویان به دنبال منافعی هستند که  یک محصول مثل زعفران بتوانند به دست بیاورند، زعفران نیز به دلیل آنکه گیاه است تشخیص تقلبی از اصل آن برای مصرف کننده یک کار تخصصی و پیچیده محسوب می‌شود، بنابراین فرصت طلب‌ها همیشه به دنبال این قضیه بودند و هر کالایی که شبیه به زعفران است را می‌توانند با استفاده از رنگ‌های صنعتی و حتی رنگ خود زعفران رنگ آمیزی کنند که عطر هم داشته باشد و وارد بازار کنند که بسیار خطرناک است.

میزان: افزایش نرخ ارز چه تاثیری بر بازار زعفران و صادرات آن می‌تواند داشته باشد؟

حسینی: انتظار این است که مثلا وقتی ارز گران می‌شود صادرات زعفران هم شتاب بگیرد؛ منتهی مشکلات و موانع انتقال پول باعث شده که انتظار ما برآورده نشود. بحث حمل ونقل گران، بحث جا به جایی پول و بحث اعتماد، بحث نبود سیستم بانکی معتبر بین المللی نیز از مشکلات در این زمینه است.

میزان: در بحث برندسازی این کالای ارزشمند چه اقداماتی صورت گرفته است؟

حسینی: در بحث برندسازی برند‌های بنگاهی مطرح است به طوریکه بنگاه‌های صادر کننده باید برند‌های تجاری خود را قوی کرده و با حضور جدی در جهان خود را مطرح کنند، اما ما قبول داریم که در این موضوع ضعیف بوده وآنطور که شایسته است نیستیم. خوشبختانه ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران مرغوب در جهان شناخته می‌شود، خیلی از کشور‌های جهان در واقع صرفا به نام اینکه زعفران زعفران ایرانی است به آن اعتماد می‌کنند منتهی این کفایت نمی‌کند و باید قبل از اینکه این وضعیت را از دست دهیم و احتمالا با چالشی مواجه شویم در کشور‌های مقصد برندی را برای زعفران ایرانی تعریف کنیم و در سطح ملی ثبت کنیم.در کشور‌های عضو متاسفانه هنوز کار جدی و عملی انجام نشده است باید تعریف درست و صحیحی از زعفران ایرانی در جهان ارائه دهیم و برابراین اساس ویژگی‌های آن را در جهان ثبت کنیم.

میزان: ایران در تولید زعفران چه رتبه‌ای دارد؟

حسینی: ایران در زمینه تولید زعفران رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.

میزان: در زمینه صادرات زعفران ایران چه وضعیتی دارد؟

حسینی: متاسفانه در صادرت تنها ۲۰ درصد از کشور‌های جهان به عنوان هدف‌های صادراتی مطرح هستند و حداکثربه ۵۰ کشور جهان زعفران صادر می‌کنیم آن هم به همت، تلاش وپشتکار بخش خصوصی و صادر کنندگان بوده و هیچ نهادی در این زمینه به کمک کشاورز یا صادر کننده نیامده است و با اینکه ایران مقام اول تولید زعفران در جهان را دارد، ولی ۲۰ درصد کشور‌های هدف صادراتی برای ایران بسیار کم است.

میزان: آیا درحال حاضر زعفران به صورت فله صادر می‌شود؟

حسینی: هر طور که وارد کننده درخواست دهد، زعفران صادر می‌شود. این انتخاب با خریدار است و این حق خریدار است که بگوید من زعفران را در چنین بسته بندی می‌خواهم و ما نباید مخالفت کنیم.

میزان: آیا صادرت زعفران به کشور‌های هدف به صورت بسته بندی انجام می‌شود؟

حسینی: بله صادرات زعفران به صورت کاملا بسته بندی به کشور‌های هدف انجام می‌شود.

میزان: قیمت زعفران صادراتی و زعفران برای فروش در داخل کشور چقدراست و پیش بینی شما برای سال آینده چیست؟

حسینی: قیمت هرکیلوگرم زعفران درحال حاضر حداقل سه میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به صورت فله یا عمده‌ای فروخته می‌شود. قیمت صادراتی با قیمت فروش در داخل متفاوت است به طوریکه از کیلویی ۸۰۰ تا حدود ۱۰۰۰ یورو در جهان خرید و فروش می‌شود و به صورت عمده‌ای است.

میزان: آیا در سال گذشته قیمت زعفران روند کاهشی داشته است؟

حسینی: نسبت به سال گذشته قیمت‌ها روند نزولی داشته به طوریکه قیمت هرکیلو زعفران نزدیک به ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان و بعضا تا یک میلیون تومان نسبت به سال گذشته تفاوت قیمت داشته است. در بازار‌های صادراتی نیز حداقل ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار کاهش قیمت داشته است.

میزان: پیشنهادتان برای کنترل قیمت زعفران در بازار‌های داخلی و خارجی چیست؟

حسینی: باید محصولمان را با قیمت تمام شده پایین‌تر وکیفیت بهتر وبرابر با شرایط روزدنیا عرضه کنیم. اگر قیمت‌ها بدون حساب و کتاب و بدون برنامه ریزی افزایش داشته باشد ممکن است رقبای ما جای ما را بگیرند و باید در این زمینه خیلی هوشمندانه عمل کنیم.

میزان: چه عواملی باعث کاهش قیمت این محصول شده است؟

حسینی: همه چیز براساس میزان عرضه وتقاضا تعیین می‌شود وقتی تقاضا روی قیمت بالا در واقع می‌ایستد و دیگر حرکت نمی‌کند به هر حال پیشنهاد قیمت جدید می‌دهند و این یک امر طبیعی است، به هرحال باید این موضوع به درستی مدیریت شود، اگر ما فقط بر طبل گران بودن زعفران بکوبیم شاید آینده مال ما نباشد.

میزان: اگر خواسته‌ای از مسئولان در این بخش دارید به عنوان کلام آخر بفرمایید؟

حسینی: امیدوارم که تولید کننده و صادر کننده هرکسی وظیفه خودش را به خوبی انجام دهد تا آینده خوبی را برای این محصول رقم بزنیم، همانطورکه بار‌ها این آرزو را کردیم که کشاورز وتولید کننده کار خودش را انجام دهد و درمقابل سازمان‌ها و وزارتخانه‌های نظارتی و آموزشی نقش خود را به درستی ایفا کنند تا تولید و صادرات خوبی داشته باشیم.